خسروی، سید عبدالحسین
| نام | خسروی، سید عبدالحسین |
|---|---|
| نامهای دیگر | پزشک همدانی، سید عبدالحسین |
| نام پدر | سيد رضا خسروى همدانى |
| متولد | 1278ش |
| محل تولد | همدان |
| رحلت | 1364ش |
| اساتید | آيت‌الله سيد محمدتقى خوانسارى
آيت‌الله حاج شيخ عبدالكريم حائرى حكيم سيد محمدعلى خسروى |
| برخی آثار | برهان قویم در عظمت طب قدیم از گفتار بوعلی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE12433AUTHORCODE |
سيد عبدالحسين خسروى همدانى (1278-1364ش)، فقیه، طبیب، پزشک همدانی، استاد کتاب قانون بوعلی سینا
ولادت
فرزند حكيم سيد رضا خسروى همدانى در سال 1278ش، در خانواده سادات جليل القدر، حكيم خسروى همدانى متولد شد. پدر و نياكان او در طول چندين نسل همگى از جمله حكيمان و اهل علم و فضل و در طب و طبابت معروف بوده‌اند.
تحصیلات
وى ابتدا در محضر پدر عالم و دانشمند و حكيم خود، آموختن دروس مقدماتى، علوم دينى، علم عربى و طب را شروع كرد و در اين مرحله از تحصيل در اندك زمان توفيقى عظيم به دست آورد. اين حكيم عاليقدر، دروس فقه و اصول را در قم نزد آيت‌الله سيد محمدتقى خوانسارى فراگرفت. سپس در درس خارج آيت‌الله حاج شيخ عبدالكريم حائرى شركت كرد و از فيوض علمى و عملى آن مرجع بزرگ، بهره‌مند شد.
او در ادامه تحصيل بعد از چند سال ابتدا مادر مكرمه و سپس پدر بزرگوار خود را از دست داد و به ناچار پس از فوت پدر، براى طى مراحل عالى در علوم دينى و طب، به محضر عموى خود، حكيم سيد محمدعلى خسروى وارد شد و دروس علوم دينى و علم طب را تا مرحله عالى نزد ايشان ادامه داد و بعد براى طى مدارج عالى در طب و ساير علوم سفرى، به چند شهر ايران كرد كه حوزه طب و طبابت در آن‌ها داير بود و از محضر استادان عاليقدر طب و حكمت اين حوزه‌ها استفاده‌ها برد و بر اثر استعداد و هوشى كه داشت، طولى نكشيد كه خود نيز به حكيمى حاذق و دانشمندى توانا تبديل گشت.
او در سال 1310ش براى اخذ مدرک پزشکى از دولت وقت، در امتحان فارغ التحصيلى ايران، در تهران، به همراه اطباء علوم جديد، شركت كرد و به خاطر دانش بارز و نيكوى خود و تعليمات بسيار عالى كه در تمامى دروس طب، خصوصا در حوزه‌ى كتاب قانون شيخ الرئيس، ابوعلى سينا و داروشناسى داشت، در امتحان موفق شد و مجوز طبابت به سبک قديم (مجاز) را از وزارت اوقاف و معارف و صنايع مستظرفه اخذ كرد.
او بعد از كسب مدرک تحصيلى در طب و طبابت، اقدام به افتتاح مطبى در كهن شهر و دارالطب همدان در كوچه محله حاجى، يكى از قديمى‌ترين محله‌هاى همدان نمود و به همراهى دو تن از برادران خود كه هر دو در علوم دينى و داروشناسى و طب و طبابت استاد بودند، شروع به طبابت و مداواى بيماران كرد.
مدت 37 سال در اين راه در خدمت به مردم همدان مشغول به فعاليت بود. سپس در سال 1346ش، پس از سال‌ها طبابت در همدان، به همراه خانواده به صورت دائم به تهران مهاجرت كرد و با اخذ كارت نظام پزشکى به شماره 1072 از سازمان پزشکى ايران، رسما به عضويت جامعه پزشکى با روش جديد پذيرفته شد و بقيه عمر پربركت خود را در تهران در خدمت به مردم و به شغل طبابت مشغول بود. در اين زمان، حذاقت و روش علمى و استادى او در تدريس و مداواى بيماران شهره گشته بود، به همين جهت، از سوى دانشگاه تهران از ايشان براى تدريس كتاب قانون شيخ الرئيس ابوعلى سينا كه حكيم تسلطى وافى بدان داشت، در دانشكده پزشکى دعوت به عمل آمد كه وى به علت كهولت سن و ضعف جسمانى، از پذيرش اين همكارى خوددارى ورزيد.
وى در طول تحصيل، علاوه بر طب كه رشته اصلى او بود، در ساير علوم چون فقه، عربى، علم نجوم و رياضيات، تحصيل كرد و در اين علوم نيز راه ترقى پيمود و به درجات عالى رسيد.
سپس به سير و سلوك در حوزه عرفان پرداخت و در اين راستا به حضور عرفاء، اديبان و بزرگان ادب ايران زمين رسيد و از محضر پر از فيض آن‌ها در عرفان، حكمت و فلسفه نيز بهره‌مند شد تا بدان‌جا كه خود نيز به عارفى آگاه و عالمى وارسته مبدل گرديد. از اين حكيم دانشمند، تأليفاتى چند در علوم از جمله در نحو، حساب، هندسه، نجوم، فقه، حواشى بر مطول و لمعه و رساله‌اى در اثبات ولايت و خلافت مولاى متقيان حضرت اميرالمؤمنين على(ع) تحت عنوان نامه طبيب همدانى در رد ادعاى آيت‌الله مردوخ كردستانى به صورت خطى در دست است.
وفات
ايشان در غروب سوم بهمن 1364ش در تهران نداى حق را لبيك گفت و پيكر مطهر او را بنا به وصيت، به شهر قم انتقال داده و در كنار حرم كريمه اهل‌بيت، حضرت فاطمه معصومه(س) در قبرستان بهشت معصومه قم به خاک سپرده شد.
آثار
- نامه پزشک باستانى در پاسخ مردوخ كرستانى
- كتاب الائتلاف فى رد الاختلاف
- سبع المسائل فى جواب السائل
- حاشيه بر «خلاصة الحساب» شيخ بهايى
- كتاب نحو به طريق الفية ابن مالك و شرح قوائد نحو به شعر عربى
- مصباح الهداية فى اثبات الولاية
- برهان قويم در عظمت طب قديم از گفتار بوعلى
منابع مقاله
برگرفته از زندگى‌نامه ارسالى به مركز تحقيقات رايانه‌اى علوم اسلامى توسط سيده فاطمه خسروى.