طرق تدریس التربیة الإسلامیة
| طرق تدریس التربیة الإسلامیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هاشمی، عابد توفیق (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه الرساله |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1412ق /1991م |
| چاپ | یکم |
| موضوع | تعلیم و تربیت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ه2ط4 / 7/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
طرق تدریس التربیة الإسلامیة، اثر عابد توفیق هاشمی، کتابی است ه به روشهای آموزش تربیت اسلامی می‌پردازد. این بحث در زبان فارسى بحثی بکر است؛ لذا کتاب حاضر مى‌تواند تا انداز‌های این خلع را پر کند و اصولا اهل نظر را متوجه این موضوع کند.
این کتاب با اندکى دخل و تصرف مى‌تواند منبع خوبى براى تدریس در مراکز تربیت معلم باشد، نیز مطالعۀ آن براى مربیان پرورشى، معلمان دینى، معلمان قرآن بسیار مفید است و براى آموزش‌های ضمن خدمت مربیان متنى بسیار مناسب (در موضوع خود) است. البته باب دوم کتاب که تقریبا 4/3 کل کتاب است، قدرى بلند افتاده است، باب چهارم آن نیز به کار فارسى‌زبانان نمى‌آید.
این کتاب داراى 4 باب است. در باب نخست از مدرسان دینى در مدارس و واقعیت حال آنها و میزان آمادگى آنان براى این مهم مى‌گوید و به برخى از عوامل کاهش بلکه نابودى آگاهى دینى در مدارس اشاره مى‌کند و پیشنهاد‌هایى براى بهبود وضع و آمادگى معلمان دینى عرضه مى‌کند؛ آنگاه، از ویژگی‌های دبیر و مدرس شایستۀ تدریس مسائل دینى در مدارس یاد مى‌کند و از وسائلى که مدرسان را براى رسیدن به سطح مطلوب یارى مى‌کند، مى‌گوید.
در باب دوم، که بیش از 3/4 حجم کتاب است، موضوعات و مواد درس دینى طرح و بحث مى‌شود، موضوعاتى چون (قرائت و تفسیر قرآن، آموزش حدیث، آموزش عقاید، نظام زندگى در اسلام، سیرۀ نبوى و عبادات).
نگارنده، در شرح هریک از این چند موضوع، پس از ذکر مقدم‌های، به اصل موضوع درس مى‌پردازد و با اشاره به هدف تدریس آن موضوع، طرح درسى یک روزۀ (یک جلسه) آن موضوع، وسائل کمک آموزشى قابل استفاده در آموزش آن موضوع، مراحل عملى آموزش و تدریس آن مادۀ درسى و نمون‌های از تدریس آن را مطرح مى‌کند.
در باب سوم، از فعالیت‌های دینى در بیرون از کلاس (فعالیت‌های فوق برنامه) گفتگو مى‌شود. نگارنده در شرح این موضوع، فعالیت دینى در خارج کلاس درس را معنا مى‌کند، به روشهای سنتى موجود در میراث مکتوب مسلمانان براى تحقق هدف‌های آنچه که امروزه به آن فعالیت‌های فوق‌برنامه در زمینۀ مفاهیم اسلامى گویند، مى‌پردازد و از سه گرایش و حرکت عقلى، روحى و ارادى داوطلبان یاد مى‌کند و آنها را شرح مى‌دهد، از کاستی‌های آن سه مى‌گوید، به جایگاه مدرس در فعالیت‌های بیرون کلاس نسبت به این سه حرکت و گرایش اشاره مى‌کند، از ویژگی‌های مدرس و مسؤول کار‌های فوق‌برنامۀ دینى (ویژگی‌های اعتقادى، اخلاقى، اجتماعى و جسمى او) مى‌گوید و پس از شرح هریک به روش پرورش و تربیت چنین مدرسانى مى‌پردازد و هریک را به شرح مى‌آورد. نکتۀ بعدى واکاوى شده در این باب، ساختها و زمینه‌‌های فعالیت‌های دینى در آموزشگاه‌هاست که از رهگذر آن، نخست هدف‌های این امر، موانع و عوامل بازدارندۀ از این فعالیتها، زمینه و فرصت فعالیت با وجود عوامل بازدارنده را وامى‌شکافد؛ آنگاه، به این دست فعالیتها در مدرسه، خانه و اجتماع مى‌پردازد و روشهای اعمال این فعالیتها را در میان دانش‌آموزان در مدرسه مى‌آورد و از فعالیت‌های فرهنگى و عقیدتى، روحى و عبادى، فعالیت‌های اجتماعى، ورزشى و هنرى یاد مى‌کند و براى هریک شرحى مى‌آورد و به فعالیت‌های بیرون مدرس‌های مى‌رسد و آن را در خانه و اجتماع بررسى مى‌کند.
در باب چهارم کتاب، منابعى براى تدریس درس‌های زیر معرفى مى‌شود: قرائت قرآن، تفسیر قرآن، حدیث نبوى، عقاید، قانون و حقوق اسلامى، نظام اخلاقى در اسلام، نظام اجتماعى اسلام، نظام سیاسى در اسلام، نظام اقتصادى در اسلام، نظام روحى (عبادات) در اسلام، نظام تربیتى در اسلام، سیرۀ نبوى، پاسخ به شبهات متوجه اسلام، تاریخ اسلام، جغرافیاى جهان اسلام، ادبیات اسلامى (عربى)، داستان‌های پیامبران و صالحان و چند موضوع پراکندۀ دیگر[۱].
پانویس
- ↑ رفیعی، بهروز، ص219-221
منابع مقاله
رفیعی، بهروز، کتابشناسی تحلیلی توصیفی تعلیم و تربیت در اسلام (گزیده منابع عربی)، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، قم، چاپ یکم، 1381ش