طباطبایی یزدی، محمدباقر
سيد محمدباقر طباطبايى يزدى (1255-1298ق)، فرزند سيد مرتضى، فقيهى برجسته، مدرسى بزرگ، اصولى، محدث، اديب، رياضى‌دان، هندسه‌دان و منجم، از علماى قرن سيزدهم
| نام | طباطبایی یزدی، محمدباقر |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | سيد مرتضى |
| متولد | دهه اول ذى‌حجه 1255ق |
| محل تولد | یزد |
| رحلت | 1298 ق |
| اساتید | فاضل اردكانى |
| برخی آثار | وسیلة الوسائل في شرح الرسائل |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02436AUTHORCODE |
ولادت
در دهه اول ذى‌حجه 1255 در يزد متولد شد. پدرش از عالمان دينى بود.
تحصیلات
او فراگيرى علوم دينى را در يزد آغاز كرد، سپس به‌همراه پدرش به زيارت عتبات شتافت و از آنجا به زيارت امام رضا(ع) نايل آمد و به تحصيلات خود ادامه داد، سپس به يزد و از آنجا به کرمان رفت و از محضر سيد محمدجواد علوى شيرازى کرمانى فلسفه و رياضى را فراگرفت و با دختر او پيوند زناشويى بست، آنگاه از راه اصفهان عازم كربلا شد و در آنجا به‌مدت سه سال از محضر علامه فاضل اردكانى بهره‌مند گرديد، سپس رهسپار نجف شد و مدارج علمى عالى را نزد بزرگانى چون حضرات آيات شيخ مرتضى انصارى، سيد حسين كوه‌كمره‌اى، ملا محمدعلى محلاتى، شيخ مهدى كجورى و شيخ زين‌العابدين مازندرانى طى كرد، آنگاه به هندوستان رفت و پس از دو سال اقامت در هند به حج مشرف شد و از آنجا به عراق بازگشت و در كربلا به كار تأليف پرداخت[۱]
او در علوم عربیت، پيشوايى آگاه بشمار مى‌رفت و در وعظ و خطابه داراى مقامى عالى و بس ارجمند بود.
او در ماه رمضانى به سامراء سفر كرد و پس از نماز ميرزاى شيرازى بر فراز منبر مى‌رفت و همه مردم سامراء از علما و فضلا پاى منبر او حضور مى‌يافتند. وى مجلداتى بزرگ در فقه نگاشته و به مقدار سال‌هاى عمرش (49 سال) كتاب تأليف كرده است[۲]
وفات
او سرانجام شب دوشنبه 27 ربيع‌الاول سال 1298ق (بر اثر طاعون) در كربلا از دنيا رفت و در ايوان طلا در صحن مطهر امام حسين(ع) مدفون گشت.
آثار
- هدية الأنام؛
- منهج الرشاد في شرح الإرشاد؛
- ذخيرة المعاد (در فقه)؛
- حل العقول لعقد الفحول في علم الأصول؛
- وسيلة الوسائل في شرح الرسائل (در علم اصول)؛
- شواهد الآيات (تفسير سوره حمد و توحيد)؛
- ينابيع الحكمة (شرح مشاعر ملا صدرا در فلسفه)؛
- الفيروزجات الصافية (در منطق)؛
- لوائح اللوحين في شرح خصائص الحسين و أسرار شهادته (در تاريخ)؛
- فيروزجات طوسيه (در شرح خطبه رضويه)؛
- أرجوزة في علم العقود (در حساب)؛
- مفاتيح العروض (در علم عروض)؛
- حاشيه تحرير اقليدس (در هندسه و نجوم)؛
- نفائس الفنون؛
- نفحات الأسرار (در رمل)؛
- أرجوزة في اللغة[۳]
پانويس
منابع مقاله
- زمانى قمشه‌اى، على، اخترشناسان و نوآوران مسلمان، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ اول، 1387ش.
- حجتى، محمدباقر، فهرست موضوعى نسخه‌هاى خطى عربى در كتابخانه‌هاى جمهورى اسلامى ايران و تاريخ علوم و تراجم دانشمندان اسلامى، تهران، انتشارات سروش، چاپ اول، 1371ش.