صفة المغرب و أرض السودان و مصر و الأندلس
| صفة المغرب و أرض السودان و مصر و الأندلس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ادریسی، محمد بن محمد (نويسنده) قرچانلو، حسین (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | نزهة المشتاق في اختراق الآفاق |
| سال نشر | 1391ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-600-92836-5-1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف4 ن401427 93 G |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
صفة المغرب و أرض السودان و مصر و الأندلس، اثر ابوعبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن ادریس حمودی حسنی، معروف به شریف ادریسی (493-560ق)، اقتباسی است از کتاب «نزهة المشتاق في اختراق الآفاق» همین نویسنده که با ترجمه حسین قرچانلو، منتشر شده است.
کتاب از نظر جغرافیای وصفی، ضعیف، ولی از نظر کیهان‌نگاری، نه‌تنها یکی از منابع مهم این علم، بلکه نمونه‌ای است برای جغرافی‌دان‌های دیگری چون ابن وردی و احمد غرناطی که کتاب‌هایشان را به این شیوه، نوشته‌اند. ادریسی پس از مدت مدیدی دوره‌گردی در اندلس و شمال افریقا، مصر و شام و زیارت مکه و مدینه، سرانجام به درخواست پادشاه نرمان سیسیل رجار دوم به دربار او رفت و به دستور او، کره‌ای جغرافیایی تنظیم کرد که شرح نقشه‌های آن، کتاب «نزهة المشتاق» است. اثر حاضر، قسمتی از کتاب اوست که با عنوان «صفة المغرب و أرض سودان»، توسط دو مستشرق معروف دوزی و دخویه، تصحیح و به زبان فرانسه، ترجمه شده است. مترجم اثر حاضر نیز متن را بر اساس همین کتاب، ترجمه کرده است[۱].
این کتاب، شامل سرزمین‌هایی است که به بربرها و سیاه‌ها تعلق دارد؛ بنابراین، اسم‌های بربری و نامأنوس در آن فراوان است. دوزی سعی کرده است با دادن معادل انگلیسی مکان‌های جغرافیایی، این مشکل را حل کند، ولی چون رسم‌الخطی را که در دایرةالمعارف‌ها بر اساس آن اسم‌ها را می‌نویسند، رعایت نکرده است؛ بنابراین باز هم خواندن اسم‌های مکان‌ها، مشکل است و گاهی نام‌ها، درست تلفظ نمی‌شوند. نکته دیگری که در ترجمه این کتاب وجود دارد، زبان عربی آن است که علاوه بر لغت‌های نامأنوس فراوان بربری عربی که گویش عرب‌زبان‌های شمال آفریقا است، با زبان عربی مسلمان‌های مشرق اسلامی، بسیار اختلاف دارد. لغت‌های عربی نامأنوس فراوانی در متن کتاب دیده می‌شود که با مراجعه به فرهنگ لغت هم مشکل حل نمی‌شود. مترجم سعی کرده است در ترجمه، تا جای ممکن، رعایت امانت بشود، اما وقتی لغتی در فرهنگ‌ها نبوده، به‌ناچار، آن لغت با توجه به مفهوم متن، ترجمه شده است[۲].
کتاب با مقدمه‌ای از مترجم آغاز شده که در آن، ضمن معرفی کتاب، به ویژگی‌ها و خصوصیات ترجمه، اشاره شده است[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.