حسینی قزوینی، شرفالدین فضل‌الله
| نام | حسینی قزوینی، شرفالدین فضل‌الله |
|---|---|
| نامهای دیگر | حسینی قزوینی، شرفالدین ف‍ض‍ل ال‍ل‍ه
قزوینی، شرفالدین ف‍ض‍ل ال‍ل‍ه |
| نام پدر | عبدالله |
| متولد | 660ق |
| محل تولد | قزوين |
| رحلت | 740 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | المعجم فی آثار ملوک العجم |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03911AUTHORCODE |
شرفالدین فضل‌اللّه حسینی قزوینی (660-740ق)، معروف به شرف قزوینی از اديبان و مورخان و شاعران سده‌هاى هفتم و هشتم (روزگار ايلخانان مغول) بود و همزمان با كسانى؛ مانند رشيدالدين فضل‌الله و جوينى مى‌زيست.
ولادت
او در بحبوحه اقتدار مغولان و كمابيش در 660ق در قزوين به دنيا آمد و در دستگاه وزيران ايرانى عهد ايلخانان به خدمت‌گزارى سرگرم بود. او همچنين مدتى به اتابك نصرت‌الدين لُر خدمت رساند و در شعر خود، او و خواجه غياث‌الدين محمد رشيدى را ستود.
وى در 732ق در دشت اوجان با پايمردى غياث‌الدين به دربار اولجاتيو راه يافت و همراه خواجه به تبريز رفت و در 684 در خدمت اتابك نصرت‌الدين بود. همچنين شعرهايى در ستايش غياث‌الدين محمد و شمس‌الدين بغال و... در سروده‌هاى وى يافت مى‌شود.
نسبت حسینی با فضل‌الله شیرازی
شعر او را «متصنع» خوانده و عبدالله بن فضل‌الله شيرازى، نویسنده تاريخ وصاف را فرزند او دانسته و از اين‌رو، برخى از تذكره‌نويسان شرف‌الدين را با عزالدين فضل‌الله شيرازى، پدر وصاف الحضره يكى شمرده‌اند. براى نمونه، ادوارد براون چنين پنداشته، اما با توجه به اينكه شرف‌الدين فضل‌الله قزوينى از سادات حسينى و عزالدين فضل‌الله، پدر وصاف الحضره از مردمان شيراز بوده است، سخن او را نمى‌توان درست دانست. افزون بر اين، پدر وصاف الحضره در سى سالگى شرف‌الدين متولد شده است و بنابراین، هيچ نسبتى ميان آن دو نيست و تنها در نام (فضل‌الله) و تخلص (شرف) به يك‌ديگر مى‌مانند. بارى، قزوينى در روزگار خود شاعرى پرآوازه بود؛ چنان‌كه محمد بن بدر جاجرمى در مونس الاحرار او را «الامام الفاضل افتخار شعراء المتأخرين» خواند.
وفات
شرف‌الدين نزدیک به 740ق در هشتاد سالگى درگذشت.
آثار
الترسل النصرتيه، نوشته شده، پس از 727ق از آثار او به شمار مى‌رود؛ اما كتاب شهير او المعجم فى آثار ملوك العجم است كه اكنون «المعجم» خوانده مى‌شود. همچنين اثر ديگرى به نام ثعلب و مبرد (نام‌هاى دو نحوى معروف) به وى منسوب است.