شرح مشکلات حدیقه سنایی
شرح مشکلات حدیقه سنایی، از آثار استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دکتر اسحاق طغیانی اسفرجانی (متولد 1335ش) اثری تخصصی و جامع در حوزه ادبیات عرفانی است که به توضیح واژگان و عبارات و پیامهای ابیات دشوار کتاب اخلاقی و معنوی حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة سروده شاعر شیعى و عارف دوره غزنویان ابوالمجد مجدود بن آدم معروف به سنایی غزنوی (465 یا 473-525 یا 545ق)، میپردازد.
| شرح مشکلات حدیقه سنایی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طغیانی اسفرجانی، اسحاق (نويسنده) سنایی، مجدود بن آدم (نویسنده) |
| عنوانهای دیگر | حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة. شرح |
| ناشر | دانشگاه اصفهان |
| مکان نشر | ایران - اصفهان |
| سال نشر | 1393ش |
| چاپ | 5 |
| شابک | 978-964-6478-86-2 |
| موضوع | سنایی، مجدود بن آدم، 473؟ - 525؟ق. حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه -- نقد و تفسیر - شعر عرفانی - قرن 6 - تاریخ و نقد - شعر فارسی - قرن 6ق. - تاریخ و نقد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 4ش7ط 4944 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- دکتر اسحاق طغیانی اسفرجانی با اشاره به تلاشهایی که پیش از این برای شرح حدیقه صورت گرفته (مانند شرح عبداللطیف عباسی و محمدتقی مدرس رضوی)، افزوده است: بسیاری از ابیات مبهم و پیچیده به دلیل عمق مطالب فلسفی، کلامی، و عرفانی سنایی غزنوی ، همچنان نیازمند بررسی و تبیین است. هدف این تحقیق، بررسی و حل ابهامات حدیقه بود که تاکنون کمتر به آنها توجه شده است. روش مؤلف در این شرح، تجزیه و تحلیل جامع است که فراتر از شرح لغات رفته و به تبیین مفاهیم علمی، فلسفی، نجومی، طبی، قصص قرآن و اعتقادات دینی نیز میپردازد. [۱]
ساختار و محتوا
- کتاب حاضر از 2 بخش عمده تشکیل شده است:
- مقدمه علمی نویسنده که به معرفی سنایی غزنوی، سبک شعری و تحولات فکری او و همچنین دلایل اهمیت حديقة الحقيقة و شريعة الطريقة میپردازد.
- شرح ابیات که قسمت اصلی محتوای پژوهشی کتاب است و اشعاری را شرح میدهد که فهم معنای آن، نیازمند توضیح است.
نمونه مباحث
- شارح در تفسیر بیت سنایی:
همه از صنع اوست کون و فساد
خلق را جمله مبدأ است و معاد.
توضیحات جامعی درباره مفاهیم کلیدی این ابیات ارائه میدهد:- صنع در این بیت به معنای کار، کردار، و آفرینش است.
- کون و فساد به دو حالت متوالی و پیدرپی گفته میشود که بر موجودات وارد میشوند.
- کون به معنای حاصل شدن و ایجاد صورت در مادّه است، صورتی که پیشتر نبوده است.
- فساد به معنای زوال و از بین رفتن صورت از مادّه است.
- این دو حالت (کون و فساد) اشاره به این دارند که موجودات عالم طبیعت همواره یک صورت را رها کرده و لباس صورت دیگری میپوشند، مانند حالتی که آب به هوا تبدیل میشود. این دگرگونیها همه از صنع و آفرینش اوست.
- مفهوم خلق و مبدأ و معاد: خلق در اینجا به معنای همه مخلوقات و موجوداتی است که وجود دارند.
- مبدأ و معاد به معنای ابتدا و انتها، یا اول و آخر است.
- شارح توضیح میدهد که منظور این است که حق (خداوند) مبدأ و معادِ همه خلق است؛ یعنی موجودات شدن و تباه گردیدن آنها (کون و فساد) از اوست و به سوی او بازمیگردند.
- مصرع دوم اشاره به این حقیقت قرآنی دارد که همه از سوی او میآیند و به سوی او باز میگردند مانند آیه «انا لله و انا الیه راجعون» و «الی الله ترجع الامور». [۲]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
وابستهها