شرح قصاید صنعتی حافظ علی عیشی
| شرح قصاید صنعتی حافظ علی عیشی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عیشی، حافظ علی (نویسنده) کام گار، حمیدالله (مصحح) |
| ناشر | کامگار |
| مکان نشر | هرات |
| سال نشر | 1404 |
| چاپ | اول |
| موضوع | عیشی، حافظ علی، قرن 9-10ق. -- نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
شرح قصاید صنعتی حافظ علی عیشی تألیف حافظ علی عیشی (قرن نهم و دهم هجری)؛ به تصحیح حمیدالله کام گار (متولد ۱۳۶۵ش)؛ این کتاب به بررسی و شرح قصاید مصنوع حافظ علی عیشی، شاعر، خوشنویس و خطاط نامدار دورۀ غوریان میپردازد. قصاید مصنوع به اشعاری گفته میشود که شاعران بدیعپرداز با بهرهگیری از صنایع ادبی و دوایر و اوزان عروضی میسرودند و در تاریخ ادبیات از جایگاه ویژهای برخوردار است.
ساختار
این کتاب در بخشهای مختلف شامل مقدمه، معرفی مؤلف، بررسی قصاید مصنوع و متن شرح قصاید تدوین شده است.
گزارش کتاب
کتاب «شرح قصاید صنعتی حافظ علی عیشی» به بررسی آثار حافظ علی عیشی، از خوشنویسان، شاعران و خطاطان معروف غوریان در نیمۀ دوم سدۀ نهم و نیمۀ اول سدۀ دهم هجری میپردازد. عیشی که متولد روستای «روج» غوریان بود، از سادات ارجمند و از استادان مسلم در علم عروض و صنایع شعری به شمار میرفت.
این کتاب با درآمدی بر مفهوم قصاید مصنوع آغاز میشود. قصاید مصنوع از درآمیختگی قصاید موشح و بدیعیات پدید میآید و شاعران بدیعپرداز با آگاهی از صناعات ادبی و اوزان عروضی، به آفرینش این گونه اشعار دست میزدند. در این قصاید، شاعر پس از دو، سه یا چند بیت، بیتی را قرار میدهد که از درون ابیات پیشین استخراج شده و در وزن، ردیف، قافیه و صنایع بدیعی با کل قصیده تفاوت دارد.
حافظ علی عیشی افزون بر بدیعیۀ ممتازالبدایع و چند قصیدۀ موشح، چند قصیدۀ مصنوع نیز دارد که به فرمان سلطان حسین بایقرا و به پیروی از سید ذوالفقار شروانی سروده است. این قصاید بیشتر در بحر مجتث مثمن مخبون سروده شدهاند و هجای قافیه در اغلب آنها «ار» است.
مصحح کتاب در تهیۀ متن از چهار نسخۀ خطی استفاده کرده است: نسخۀ شمارۀ ۱۱۳۰ کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، نسخۀ شمارۀ ۲۱۴۷ کتابخانۀ مرکزی دانشگاه، نسخۀ شمارۀ ۸۹۴۷۶ کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی و نسخۀ شمارۀ ۳۷۱ کتابخانۀ دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی مشهد.
این اثر ارزشمند نه تنها به معرفی و شرح قصاید صنعتی عیشی میپردازد، بلکه آینۀ تمامنمای هنر بدیعی و صنایع شعری این شاعر نامدار است و برای علاقهمندان به ادبیات کهن فارسی و صنایع ادبی منبعی سودمند به شمار میرود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات