سلسلة من نوادر المخطوطات: أمثال القرآن للماوردي، الأمثال في القرآن لإبن قيم

أمثال القرآن
پدیدآوران	ماوردی، علی بن محمد (نويسنده) ابن‌قیم جوزیه، محمد بن ابی‌بکر (نویسنده) اثری، ابوعمرو (محقق)
عنوان‌های دیگر	الأمثال في القرآن الکريم
ناشر	دار المودة
مکان نشر	مصر - المنصوره
سال نشر	2010م
چاپ	1
موضوع	قرآن -- امثال
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	8الف2م 84/4 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، الأمثال (ابهام‌زدایی) را ببینید.

سلسلة من نوادر المخطوطات: أمثال القرآن للماوردي، الأمثال فی القرآن لإبن قيم، مجموعه‌ای است از دو کتاب ارزشمند «أمثال القرآن» ابوالحسن على بن محمد بن حبیب ماوردى (364-450ق) و «الأمثال في القرآن» شمس‌الدین، ابوعبدالله محمد بن ابى‌بکر بن ایوب، مشهور به ابن قیم جوزى (691-751ق) که توسط ابوعمرو اثری، در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.

ازآنجایی‌که پیش از این، «الأمثال في القرآن» ابن قیم جوزى معرفی شده است، در این نوشتار، فقط به معرفی کتاب «أمثال القرآن» ماوردی، پرداخته خواهد شد.

سیوطی از ماوردی و «أمثال القرآن» او به‌نیکی یاد کرده و به نقل مطالبی از آن، پرداخته است.

این کتاب، دارای امتیازات و ویژگی‌های خاصی بوده که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:

1. گردآوری و جمع مجموعه‌ای از اقوال و نظریات علمای پیش از مؤلف و هم‌عصران او که در تفسیر آیات قرآن کریم، ابراز شده است.
2. تحلیل‌های دقیق لغوی مؤلف در بیان و تبیین مفردات و واژگان آیات.
3. روش و رویکرد دقیق نویسنده در حصر و تحدید اقوال و نظریات.
4. مؤلف تنها به متون منقول و مأثورات اکتفا نکرده است، بلکه علاوه بر آنها، وجوه و مباحث مربوط به قرائات و احکام فقهی را نیز جمع‌آوری و ذکر نموده است.

ماوردی به کتاب‌های قرائت موجود در زمان خویش، اعتماد و از آنها، استفاده کرده است؛ از جمله «القراءات الشاذة» ابن خالویه و «الحجة في علل القراءات السبع» ابوعلی حسن بن احمد فارسی. همچنین «جامع البيان عن تأويل آي القرآن» نیز از مهم‌ترین منابع تفسیری وی محسوب می‌شود. وی مطالب لغوی و نحوی خود را نیز از منابع متعدد و متنوعی همچون تألیفات قرآنی بزرگانی چون کسایی، فراء، اخفش، ثعلب، مبرد و زجاج به دست آورده است.

نخستین مثل مذکور در کتاب، مثلی است مربوط به آیه 17 تا 20 سوره بقره: «مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَا يُبْصِرُونَ». پیرامون مثال مذکور در این آیه، اختلاف وجود داشته و ابن عباس، قتاده، ضحاک، مقاتل و سدی آن را مربوط به منافقین دانسته‌اند، ولی عطاء از ابن عباس روایت کرده که این درباره یهود است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.