سفينة النجاة و الكلمات الطريفة
سفينة النجاة و الكلمات الطريفة دو اثر ملا محسن فيض كاشانى به زبان عربى مى‌باشند كه توسط كنگره بزرگ‌داشت فيض، در كنار هم به چاپ رسيده‌اند. گزارشى از كتاب سفينة النجاة در قسمت كتاب‌شناسى آن بطور مجزا موجود است در اين مقاله كتاب الكلمات الطريفة معرفى شده است. الكلمات الطريفة، رويكردى است، روان‌شناختى و جامعه‌شناختى با نگاهى نقّادانه و آسيب‌شناسه‌گانه به وضعيت روانى و رفتارى اصناف گوناگون مردم در زمان مؤلّف.
| سفينة النجاة و الکلمات الطريفة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (نویسنده)
امامی کاشانی، محمد (اشراف) جبار گلباغی ماسوله، علی (تصحیح و تحقیق) |
| عنوان‌های دیگر | الکلمات الطریفه سفینه النجاه |
| ناشر | مدرسه عالی شهيد مطهری |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1387 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث شیعه - قرن 11ق.
اسلام - مسایل متفرقه امامت - دفاعیه‌ها و ردیه‌ها شیعه امامیه - عقاید |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 211 /ف9س7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
در ابتدا پيش‌گفتارى به زبان فارسى از محمّد امامى كاشانى رئيس كنگره علمى و پژوهشى مولى محسن فيض كاشانى ذكر شده و سپس اصل كتاب در 12 فصل و يك خاتمه بيان گرديده است.
گزارش محتوا
فيض در لابه‌لاى اين اثر در كنار نقدهاى مكرّر خود نسبت به طبقات مختلف، به ادّعاى خود راه راست و طريقه حقّ‌جويى و حقّ‌پويى را باز نموده و براستى فيض در اين اثر واقعيت‌هاى تلخى را نشانه رفته است.
با همه تلخ كامى، مى‌توان اين برآيند مثبت را- كه كوچك هم نيست- از اين اثر ارجمند نتيجه گرفت كه همواره كسانى در صنف دانشوران پيدا مى‌شوند كه پيش از آن‌كه اجازه دهند تا ديگران به مشى و منش و روش و رفتار آنان خرده بگيرند، خود به نقد بى‌امان خويش دست مى‌يازند و آثارى چنين از خود و صنف خود به دست دوست و دشمن مى‌سپارند.
در واقع كلمات طريفه را مى‌توان به گونه‌اى، آسيب‌شناسى دين‌باوران و شريعت‌مداران و سپس ديگر طبقات تلقّى كرد كه طبيبى مشهور آن را چنين تند و بى‌پروا سامان داده، به رشته نوشته كشيده و به گفته خود: آب در جوى روزگار آورده است و سوهانى است، آماده و صيقل‌آور براى آن كسى كه در هواى زدودن زنگارها است و نسخه‌اى پُرنكته، اگرچه غم‌انگيز و تلخ، به تلخى داروهاى شفابخش.
وضعيت كتاب
كلمات طريفه يك بار در سال 1316ق با تصحيح سيّد محمّدهاشم قمى در ايران به طبع رسيده و گويا پيش از آن هم يك بار در سال 1312ق چاپ شده است كه از چند و چون آن ما را آگاهى چندانى نيست. البتّه با توجّه به شهرت فيض و آثار او در ايران، عراق، هند و مانند آن كمى دور به نظر مى‌آيد كه چاپ ديگرى از آن در طول اين قرون صورت نگرفته باشد؛ با اين حال مى‌توان تصوّر كرد كه شايد مهجوريت چنين اثرى ريشه در محتواى كمى تند و موضع‌گيرى‌هاى صريح و نشانه رفتن‌هاى بى‌امان فيض در پاره‌اى از موارد آن باشد. ناگفته نماند كه برابر گزارش مصحّح ارجمند فهرست‌هاى خودنوشت فيض و بعضى از محقّقان ديگر، نسخه‌هاى خطى فراوانى از آن در گوشه و كنار در كتابخانه‌اى عمومى و خصوصى وجود دارد.
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب