سرآغازهای تجددشناسی فلسفی در ایران معاصر: فروغی و مسائل تجدد ایرانی
| سرآغازهای تجددشناسی فلسفی در ایران معاصر: فروغی و مسائل تجدد ایرانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شجاعی جشوقانی، مالک (نویسنده) |
| ناشر | نشر فلات |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۸ش |
| موضوع | فروغی، محمدعلی، ۱۲۵۴ - ۱۳۲۱,ایران -- تاریخ تجدد,سیا‌ست و حکومت ایران - تاریخ - پهلوی، ۱۳۰۴-۱۳۲۰ |
| کد کنگره | DSR۱۴۸۶/ف۴۶ش۳ ۱۳۹۸ |
سرآغازهای تجددشناسی فلسفی در ایران معاصر: فروغی و مسائل تجدد ایرانی تألیف مالک شجاعی جشوقانی؛ محمدعلی فروغی برای ایرانیان بیش از آنکه به عنوان «تاریخ نگار» سیر حکمت در اروپا شناخته شود، چهره‌ای سیاسی - ادبی است که بخش عمده‌ای از عمر خود را در مشاغل بسیار مهم و تأثیرگذار سیاسی گذرانده است. تألیف، ترجمه و تصحیح آثاری در ادبیات، تاریخ، حقوق، فلسفه، فن خطابه و. .. گستره‌ی علایق و دغدغه‌های فروغی را نشان می‌دهد. فروغی این اثر را مقدمه‌ای برای فهم بهتر گفتار در روش دکارت قرار داده و کار خود را معرفی اجمالی تاریخ فلسفه‌ی اروپایی می‌داند. وی به جهت فهم خاصی که از دکارت و موقعیت او در فلسفه و فرهنگ اروپایی دارد، به ترجمه‌ی کتاب گفتار در روش دکارت اقدام کرده است. دیباچه‌های فروغی بر مجلدات سه گانه‌ی کتاب، حاوی نکات قابل تأمل و جالبی است که به خوبی نگاه او به فلسفه و تاریخ فلسفه را نشان می‌دهد.
ساختار
عناوین اصلی کتاب عبارت است از:
مؤلفه‌های غرب‌شناسی فلسفی فروغی
فروغی و امکانات و محدودیت‌های رویکرد ترجمه‌ی فرهنگی به تجدد
گزارش کتاب
محمدعلی فروغی (1321-1256ش) برای ایرانیان بیش از آنکه به عنوان «تاریخ نگار» سیر حکمت در اروپا شناخته شود، چهره‌ای سیاسی - ادبی است که بخش عمده‌ای از عمر خود را در مشاغل بسیار مهم و تأثیرگذار سیاسی گذرانده است. تألیف، ترجمه و تصحیح آثاری در ادبیات، تاریخ، حقوق، فلسفه، فن خطابه و. .. گستره‌ی علایق و دغدغه‌های فروغی را نشان می‌دهد. فروغی این اثر را مقدمه‌ای برای فهم بهتر گفتار در روش دکارت قرار داده و کار خود را معرفی اجمالی تاریخ فلسفه‌ی اروپایی می‌داند. وی به جهت فهم خاصی که از دکارت و موقعیت او در فلسفه و فرهنگ اروپایی دارد، به ترجمه‌ی کتاب گفتار در روش دکارت اقدام کرده است. دیباچه‌های فروغی بر مجلدات سه گانه‌ی کتاب، حاوی نکات قابل تأمل و جالبی است که به خوبی نگاه او به فلسفه و تاریخ فلسفه را نشان می‌دهد.
این طرح درصدد است با توجه به مجموعه آثار منتشر شده «از» و «درباره» فروغی و با توجه به بنیاد فکری آن، یعنی از طریق تحلیل محتوای فلسفی متن کتاب سیر حکمت در اروپا به بازخوانی تلقی فروغی از تجدد و تأثیر آن بر غرب‌شناسی و تجدد شناسی ایرانیان بپردازد. در این کتاب ورودی به شخصیت سیاسی فروغی نشده و فقط کارنامه‌ی فلسفی - فرهنگی وی از منظر مواجه با تجدد و نوع غرب‌شناسی و تجدد شناسی فلسفی منطوی در سیر حکمت در اروپا محل بحث قرار گرفته است. بنابراین با توجه به موقعیت محوری کتاب سیر حکمت در اروپا، پژوهش، حول محور این کتاب بوده است. فرض محوری پژوهشگر آن است که - چنانکه خود فروغی در مقدمه‌ی بر سیر حکمت تصریح کرده - آشنایی عمیق با تجدد از طریق مبانی فلسفی و اندیشه‌ای آن است و می‌توان کلیت تجربه و کارنامه‌ی فلسفی و تجددشناسی فروغی را به نحو منسجمی حول این کتاب (سیر حکمت در اروپا) بازخوانی کرد و از طریق آن به دریافتی عمیق از تجدد شناسی فروغی - و به تبع آن دریافتی از بخش قابل ملاحظه‌ی تجربه‌ی تجددشناسی فرهنگ ایرانی معاصر و نوع مواجهه‌ی فرهنگی ایرانی با تجدد دست یافت.
از زمان انتشار نخستین چاپ سیر حکمت در اروپا تا کنون، این کتاب نخستین و تنها مجموعه‌ی تاریخ فلسفه‌ی غرب از یونان تا اوایل قرن بیستم است که توسط یک ایرانی (فروغی) تقریر شده است. او با استفاده از تعابیر هگلی، کوشیده تا فلسفه‌ی جدید اروپایی و به یک معنا تجدد فلسفی به مثابه قلب تپنده‌ی تجدد را به زبان فارسی و فرهنگ ایرانی بیاموزد. در واقع هدف اصلی فروغی معرفی دکارت و مقام او به فرهنگ ایرانی بوده است. او کوشیده است تا افکار اروپایی را به شیوه‌ی بیان ایرانی ارائه دهد و اصطلاحاتی را که در زبان و بیان ما سابقه نداشته است، از نو بسازد. کتاب سیر حکمت در اروپا نه تنها فهم آکادمیک و حتی عمومی و غیر آکادمیک ایرانیان از فلسفه‌ی غرب را شکل داده، بلکه جزو منابع اصلی و شاید بتوان گفت مهم‌ترین منبع غرب‌شناسی فلسفی بزرگانی چون مرحوم استاد مطهری(ره) بوده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران