زمان تاریخی: پژوهشی فلسفی در تاریخنگری و تاریخنگاری دوره اسلامی
زمان تاریخی: پژوهشی فلسفی در تاریخنگری و تاریخنگاری دورۀ اسلامی تألیف رضوان سلیم با ترجمه عبدالله ناصری طاهری و لیلا خسروی؛ این کتاب به بررسی مفهوم زمان در اندیشۀ تاریخنگاران مسلمان میپردازد و نشان میدهد چگونه درک متفاوت از زمان، شیوههای تاریخنگاری در تمدن اسلامی را شکل داده است.
| زمان تاریخی: پژوهشی فلسفی در تاریخنگری و تاریخنگاری دورۀ اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سلیم، رضوان (نویسنده)
ناصری طاهری، عبدالله (مترجم) خسروی، لیلا (مترجم) |
| ناشر | مروارید |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1403 |
| شابک | 7ـ028ـ324ـ622ـ978 |
| موضوع | فلسفه تاریخ، تاریخنگاری اسلامی |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | DS 35/65 |
ساختار
کتاب شامل هفت فصل اصلی (تاریخنگری، پیامبریها، هویتها، سیاستها، امور مذهبی، حکمتها، امور غیبی) به همراه مقدمه مترجمان و نویسنده است.
گزارش کتاب
کتاب «زمان تاریخی» اثر رضوان سلیم با ترجمه عبدالله ناصری طاهری و لیلا خسروی، پژوهشی عمیق و نظاممند درباره مفهوم زمان در تاریخنگاری اسلامی است. نویسنده در این اثر نشان میدهد که چگونه مورخان مسلمان با چالشهای نظری درباره زمان مواجه بودهاند و چگونه این چالشها بر شیوههای تاریخنگاری آنان تأثیر گذاشته است.
سلیم در فصل اول به بررسی مفهومشناسی واژه «تاریخ» و ارتباط آن با زمان میپردازد. او با تحلیل آثار مورخانی مانند کافیجی و سخاوی، نشان میدهد که چگونه تاریخنگاری اسلامی از ابتدا با مسئله زمان درگیر بوده است. فصل دوم به بررسی زمان در سیرهنویسی نبوی اختصاص دارد و نشان میدهد چگونه «زمان دینی» محور اصلی تنظیم رویدادهای تاریخی قرار گرفته است.
در فصل سوم، نویسنده به تحلیل شکلگیری هویت اسلامی در تقابل با هویتهای پیشااسلامی میپردازد و نشان میدهد چگونه این تحول هویتی بر درک از زمان تاریخی تأثیر گذاشته است. فصل چهارم به بررسی گذار از «زمان دینی» به «زمان سیاسی» در دوره خلافت اسلامی میپردازد و تحلیل میکند که چگونه مفاهیمی مانند بیعت، ارتداد و فتنه به عنوان نقاط عطف زمانی در تاریخنگاری اسلامی عمل کردهاند.
فصل پنجم به بررسی تأثیر اندیشههای مذهبی بر تاریخنگاری اسلامی، با تمرکز بر کتاب «ملل و نحل» شهرستانی اختصاص دارد. در فصل ششم، نویسنده با تحلیل آثار ابن خلدون و مقدسی، به بررسی رابطۀ فلسفه و تاریخ و تأثیر آن بر درک از زمان تاریخی میپردازد.
فصل پایانی کتاب به بررسی «امور غیبی» و نسبت آن با زمان تاریخی اختصاص دارد. سلیم در این فصل با تحلیل آثاری مانند مقدمه ابنخلدون، چهار شکل از زمان (بیزمانی، غیرزمانی، بازگشت زمان و آخرالزمان) را در تاریخنگاری اسلامی شناسایی و تحلیل میکند.
این کتاب با رویکردی فلسفی-تاریخی و با استناد به گستره وسیعی از منابع اولیه تاریخنگاری اسلامی، تصویر روشنی از تحول مفهوم زمان در اندیشه تاریخی مسلمانان ارائه میدهد و برای پژوهشگران فلسفه تاریخ، تاریخ اسلام و تاریخنگاری منبعی ارزشمند محسوب میشود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات