زرکلی، خیرالدین

نام	زرکلی، خیرالدین
نام‎های دیگر	زرکلی دمشقی، خیر‌الدین بن محمود Khair al-Din al-Zirikli
نام پدر	محمود
متولد	1893م برابر با 1310ق
محل تولد	بیروت
رحلت	1396ق یا 1966م
اساتید
برخی آثار	الأعلام عامان فی عمان، مذکرات عامین فی عاصمة شرق الأردن 1921 - 1923
کد مؤلف	AUTHORCODE05564AUTHORCODE

خیرالدین بن محمود بن محمد زِرِکلى دمشقى (1310-1396ق)، نویسنده، شاعر، مورخ، زندگی‌نامه‌نویس بزرگ سوری، مهمترین اثرش کتاب الأعلام

ولادت

در 9 ذی‌الحجه سال 1310ق در بیروت متولد شد. والدین او اهل دمشق و پدرش از تجار بیروت بشمار مى‌رفت.

تحصیلات

خیرالدین در دمشق نشو و نما یافت و به مدرسه رفت. از نوجوانى به کتب ادبیات علاقه‌مند شد و شعر نیز مى‌گفت. در انتشار مجله‌اى هفتگى با عنوان «اصمعى» شرکت داشت. بعدها به بیروت رفت و به تحصیل ادامه داد و همان جا به تدریس تاریخ و ادبیات عرب پرداخت. هنگام جنگ جهانى اول به دمشق بازگشت و روزنامه «لسان العرب» را راه‌اندازى یرد و پس از آن روزنامه دیگرى را منتشر نمود.

با ورود فرانسویان به دمشق، زرکلى به فلسطین، مصر و سپس حجاز گریخت؛ چون فرانسویان املای او را ضبط کرده و غیاباً حکم اعدام او را صادر کرده بودند. در سال 1921 تابعیت حجاز را گرفت و به سِمت معاونت فرزند پادشاه منصوب شد. به این جهت مسافرت‌هایى به مصر و قدس و اردن انجام داد و در تأسیس قیومت اردن نقش داشت و عهده‌دار مناصب دولتى شد.

با لغو حکم اعدام وى از سوى فرانسه، به دمشق بازگشت و خانواده‌اش را به اردن آورد. پس از آن و با دور شدن از مشاغل حکومتى، به مصر رفت و چاپخانه‌اى ایجاد کرد و کتاب‌هایى از جمله کتب خود را منتشر نمود. با قیام مردم سوریه بار دیگر محکوم به اعدام شد. ناچار چاپخانه را فروخت و به حجاز برگشت. زرکلى مدتى در بیت‌المقدس نیز فعالیت‌های فرهنگى داشت. در دولت سعودى به‌عنوان وزیر در مجامع شرکت مى‌کرد و مدتى در مصر حضور داشت و کتاب اعلام را در آنجا منتشر نمود. مدتى هم سفیر عربستان در مغرب بود.

خیرالدین زرکلى عضو مجمع علمى دمشق و بغداد هم بود. او مسافرت‌هایى به کشورهاى انگلیس، آمریکا، یونان و تونس داشت.