زبدة الاسرار

زبدة الاسرار
پدیدآوران	صفی‌علی‌شاه، محمدحسن بن محمدباقر (نویسنده)
ناشر	بنگاه مطبوعاتی صفی‌‌علیشاه
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1372ش.
چاپ	چاپ چهارم
موضوع	شعر عرفانی - قرن 13ق. شعر فارسی - قرن 13ق.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏/‎‏ز‎‏2 / 7187 ‏PIR‎‏

زبدة الاسرار اثر منظوم میرزا حسن اصفهانی مشهور به صفی‌علیشاه (متوفی 1316ق) قطب سلسله نعمت‌اللهی است. این مثنوی اثری عرفانی در تبیین راز و رمز شهادت است.

زبدة الاسرار مثنوی مفصلی است، به وزن مثنوی معروف مولوی که در اسرار شهادت و تطبیق با سلوک الله سروده شده است. اشعار این کتاب غالباً شورانگیز و پرحال و گیراست و شاعر در آن تنها به شرح خشک رموز و اسرار اکتفا نکرده است، بلکه با تمثیلات و حکایات شیوا و بلیغ بیان خویش را در شرح رازهای عرفان و شهادت شهیدان راه حق و حقیقت آراسته است.‏

می‌توان گفت زبدة الاسرار یکی از مستقل‌ترین آثار عرفانی عاشورایی است. کتابی که بازتاب وسیع عشق و عرفان را در حوادث عاشورایی به نظم می‌کشد‌. نگارنده می‌کوشد تا بخش‌هایی‌ از‌ این منظومه، نظیر به میدان رفتن حضرت علیّ اکبر، شهادت حضرت علیّ اصغر، شهادت حضرت عباّس و امام حسین-علیهم‌السلام-را تحلیل کند و آن را با اقوال عرفا و اصطلاحات عرفانی تطبیق‌ دهد. عمان سامانی، که گوی شهرت را در این زمینه ربوده است، از زبدة الاسرار تأثیر پذیرفته و با این تأثیرپذیری، اثری شگرف را آفریده است. این کتاب ارزشمند، با تحلیل حدیث «کنت کنزاً مخفیاً، فاحببت ان اعرف، فخلقت الخلق لکی اعرف» آغاز و با مدح و منقبت حضرت رسول(ص) و حضرت علی(ع) گشایش می‌یابد. ‏

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. کرمی، اکرم، «قبله اهل وفا، شمشیر حق: بررسی روایتی عرفانی از حادثه کربلا در مثنوی زبده الأسرار»، کتاب ماه ادبیات، دی 1389، شماره 159، ص22 تا 28.