دیوان میلی مشهدی
دیوان میلی مشهدی، مجموعه‌ای است از اشعار میرزاقلی مشهدی، متخلص به میلی (متوفی 983 یا 984)، از گویندگان مکتب وقوع.
| دیوان میلی مشهدی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | میلی هروی، میرزا قلی (نويسنده) قهرمان، محمد (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | از گویندگان مکتب وقوع ** دیوان |
| ناشر | اميرکبير |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1383ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 10ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1383 9د 6131 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
میلی را از شاعران مکتب وقوع دانسته‌اند. وی در دوران شکفتگی و اعتلای این مکتب، می‌زیسته است. این مکتب، در ربع اول قرن دهم، مکتب تازه‌ای در شعر بود که غزل را از صورت خشک و بی‌روح قرن نهم بیرون آورد و حیاتی تازه بدان بخشید و در نیمه دوم همان قرن، به اوج کمال رسید و تا ربع اول قرن یازدهم، ادامه داشت. این مکتب تازه را که برزخی است میان شعر دوره تیموری و سبک معروف به هندی، «زبان وقوع» می‌گفتند و غرض از آن، بیان کردن حالات عشق و عاشقی از روی واقع بود و به نظم آوردن آنچه که در میان طالب و مطلوب به وقوع می‌پیوندد؛ یعنی شعر ساده بی‌پیرایه و خالی از هرگونه صنایع لفظی و اغراقات شاعرانه. با بررسی اشعار میلی و دقت در آنها، می‌توان دریافت که وی، از گویندگان خوب وقوعی بشمار می‌آید[۱].
مؤلف «منتخب التواريخ»، اشعار او را ستوده و درباره او نوشته است که: «اگر تا این زمان (سال 1004ق) زنده می‌ماند، اکثری از این خام‌کاران را دل از سودای شعر سرد می‌شد». مؤلف «خلاصة الأشعار» نیز غزل او را بر ثنایی و ولی و اغلب شعرای عراق، برتری داده است[۲].
صاحب «خلاصة الأشعار» درباره دیوان حاضر، چنین گفته است: «... اگرچه در نظم غزل، بلکه در سایر نظم‌ها طرز خاص دارد، لیکن اشعار خوب و ابیات مرغوب در آن طرز بسیار دارد؛ چنان‌که این معنی بر فطن‌ذهن پوشیده نیست»[۳].
کتاب با مقدمه مفصلی از محقق در اشاره به زندگی‌نامه شاعر و سبک شعری وی، آغاز شده است. در ابتدای دیوان، غزل‌ها و بعد رباعی‌ها، با در نظر گرفتن اعتبار نسخه‌ها، قرار گرفته است. بعد از آن، ابیات پراکنده در منابع مورد استفاده و یا به‌دست‌آمده از مآخذ دیگر - چون تقریبا همه به غزل‌ها مربوط می‌شده - آمده است. سپس قصاید و ترکیب و ترجیع‌ها قرار داده شده است. مآخذ نقل را در همه موارد - به اعتبار آنها - بر پیشانی اشعار می‌توان دید[۴].
سلطان ابوالفتح ابراهیم‌میرزا، نورنگ‌خان، بهروزمحمد و خان‌احمد گیلانی، از جمله ممدوحان شاعر هستند[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.