درباره ارتباطات: ارتباطات و تجلی آن در ادبیات و شعر فارسی
| درباره ارتباطات: ارتباطات و تجلی آن در ادبیات و شعر فارسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مولانا، حمید (نویسنده) |
| ناشر | سروش |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1399 |
| شابک | 4ـ1766ـ12ـ964ـ978 |
| موضوع | ارتباط,ارتباط ,ارتباط در ادبيات, -- فلسفه |
| کد کنگره | |
درباره ارتباطات: ارتباطات و تجلی آن در ادبیات و شعر فارسی تألیف حمید مولانا، در این کتاب ابتدا دایره یا جهان و عالم ارتباطات انسان را در یک الگوی پنج‌گانه به این ترتیب خلاصه شده و دربارۀ هر یک از این ابعاد پنج‌گانه به اختصار توضیح داده شده است: ارتباط انسان با خدا و خالق متعال، ارتباط انسان با خود و خویشتن، ارتباط انسان با جهان هستی و طبیعت، ارتباط انسان با سایران و هم‌نوع خود، ارتباط انسان با اشیاء و لوازم و فناوری‌ها.
گزارش کتاب
واژه ارتباطات از لغت ربط یا هم‌گرایی است و ربط اساس و جوهر جهان هستی است. در جهان هستی همۀ اجزای آن با یکدیگر در ارتباط هستند؛ بنابراین بدون ربط و ارتباطات و هم‌گرایی، جهان هستی وجود ندارد. مجهولات و معلومات دربارۀ جهان هستی نیز با شناخت ارتباطات سروکار دارد. سلول‌های ویژۀ مغز انسان 86 میلیارد تخمین زده شده است که یک شبکۀ ارتباطی را تشکیل می‌دهند. پدیدۀ ارتباط، فلسفۀ اول است.
ارتباط یک جریان است بین دو یا چند نقطه و رسانه نیز وسیلۀ ارتباط است و نه خود ارتباط. رسانه می‌تواند یک انسان، یک کتیبه، یک منبر و یک روزنامه باشد. اشیاء و لوازم و فناوری‌ها از هر نوع نیز می‌توانند رسانه باشند. علامت و نشانه هم رسانه محسوب می‌شود.
برای شناخت ارتباط صحیح میان ادراکات انسان‌ها، طبیعت، خلقت، جهان هستی و جوامع بشری، نیاز به طرحی نو می‌باشد تا بتوان از چگونگی معانی دایرۀ ارتباطات انسان آگاه شد. در این کتاب ابتدا دایره یا جهان و عالم ارتباطات انسان را در یک الگوی پنج‌گانه به این ترتیب خلاصه شده و دربارۀ هر یک از این ابعاد پنج‌گانه به اختصار توضیح داده شده است: ارتباط انسان با خدا و خالق متعال، ارتباط انسان با خود و خویشتن، ارتباط انسان با جهان هستی و طبیعت، ارتباط انسان با سایران و هم‌نوع خود، ارتباط انسان با اشیاء و لوازم و فناوری‌ها. هر یک از این ابعاد پنج‌گانه را نیز می‌توان به ارتباطات فرعی و مشخص تقسیم و بیان کرد.
ارتباط انسان با خدا را می‌توان به‌خوبی در اندیشه و اشعار حافظ ملاحظه کرد؛ برای مثال در این بیت حافظ می‌گوید:
| از دل و جان و شرف صحبت جانان غرض است | غرض این است، وگرنه دل و جان این همه نیست |
در بخشی از این کتاب به ارتباطات پنج‌گانۀ انسان در شعر فارسی پرداخته شده است.
ارتباطات متعالی در اشعار فارسی تجلی می‌کند. شعر فارسی کلاسیک رسانۀ متعالی است. برای مثال اسرارنامه، الهی‌نامه و مختارنامه از آثار عطار نیشابوری است و همچنین تذکرةالاولیاء؛ ولی منظومۀ عالی او که از ارتباطات متعالی سخن به میان می‌آورد، «منطق الطیر» اوست:
| دوش دل را در بلایی یافتم | خانه چون ماتم‌سرایی یافتم | |
| گفتم ای دل چیست حال آخر بگو | گفت بوی آشنایی یافتم |
عشق عالی‌ترین نوع ارتباطات است. شیخ فخرالدین ابراهیم همدانی متخلص به عراقی در کتاب «لمعات» کلمه‌ای چند در بیان مراتب عشق گفته است که در بخشی از این کتاب بدان پرداخته شده است. بخش آخر کتاب نیز به بررسی ارتباطات از دیدگاه قرآن اختصاص یافته است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات