خویی، یوسف بن طاهر

از ویکی‌نور
خویی، یوسف بن طاهر
NUR14488.jpg
نام پدرطاهر
محل تولدخوی، ایران
محل زندگینوقان طوس
شهادتاواخر سال 548 یا اوایل 549 ق
دیناسلام
مذهبتشیع
پیشهشاعر، محدث، ادیب و فقیه
اطلاعات علمی
اساتیدابوالفضل میدانی
برخی آثار‏فرائد الخرائد في الأمثال

ابویعقوب یوسف بن طاهر خویی (متوفای 549ق)، شاعر، محدث، ادیب و فقیه.

زندگی‌نامه

وی از مردم خوی - شهری در شمال غربی آذربایجان ایران - ‌بود که در عصر عباسی سوم در قرن ششم هجری می‌زیست. او در نوقان طوس ساکن بوده و شغل نیابت قضا داشت[۱] و مردی فاضل، فقیه، باورع، خوش‌رفتار، شاعر شیرین‌گفتار و طبعی لطیف داشت.

ابوسعد سمعانی در تحبیر می‌نویسد: او در نوقان طوس زندگی می‌کرد و چند جزوه از احادیث و اشعارش را برای من نوشت و اجازه روایت آن را داد. او در طوس نیابت قضا داشت و به امور مردم رسیدگی می‌کرد و آنان هم از او راضی بودند[۲].

خویی شاگرد ابوالفضل میدانی صاحب «مجمع الأمثال» بوده است[۳].

وفات

وی سرانجام در اواخر سال 548 یا اوایل 549 ق، پس از استیلای ترک‌های اوغوز بر خراسان به دست آنان در طوس به قتل رسید[۴].

آثار

  1. فرائد الخرائد في الأمثال، على حروف المعجم؛
  2. شرح سقط الزند للمعري؛
  3. تنزيه القرآن الشريف عن وصمة اللحن و التحريف[۵].

پانویس

  1. ر.ک: زرکلی، خیرالدین، ج8، ص235
  2. ر.ک: جلالی، غلامرضا، ج1، ص162
  3. ر.ک: مدرس، محمدعلی، ج2، ص197؛ نجار، عبدالحلیم، ج5، ص215
  4. ر.ک: جبوری، کامل سلمان، ج7، ص54
  5. ر.ک: کحاله، عمررضا، ج13، ص306

منابع مقاله

  1. جلالی، غلامرضا، «مشاهیر مدفون در مشهد و حومه»، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1389ش.
  2. زرکلی، خیرالدین، «الأعلام»، ج8، ص235، لبنان - ‌بیروت، دارالعلم للملايين، 1989م،
  3. مدرس، محمدعلی، «ريحانة الأدب في تراجم المعروفين بالكنية أو اللقب»، تهران - ‌ایران، انتشارات خیام، 1369ش.
  4. نجار، عبدالحلیم؛ عبدالتواب، رمضان؛ بکر، یعقوب، مترجمان «تاريخ الأدب العربي»، تألیف کارل بروکلمان، قاهره – مصر، دارالمعارف، 1975م.
  5. جبوری، کامل سلمان، «معجم الأدباء من العصر الجاهلي حتی سنة 2002م»، بیروت - ‌لبنان، دارالكتب العلمية، الطبعة الأولی، 2003م/1424ق.
  6. کحاله، عمررضا، «معجم المؤلفين تراجم مصنفي الكتب العربية»، بیروت – لبنان، دارإحياء التراث العربي، بی‌تا.

وابسته‌ها