حدیث‌نماها

حدیث نماها
پدیدآوران	ربانی، محمد حسن (نويسنده)
ناشر	سفیر اردهال
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1392ش
چاپ	1
شابک	‎978-600-313-102-6
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

حدیث‌نماها، نوشته محمدحسن ربانی بیرجندی (متولد 1343ش)، مشتمل بر بررسی جایگاه احادیث نبوی در فقه شیعه و نقد و بررسی برخی عبارات و حدیث‌نماهای مشهور است.

نویسنده در مقدمه کتاب، تعریف حدیث، معصوم در شیعه، ملاک در اعتبار حدیث، ملاک در اعتبار راویان و چند نکته مقدماتی دیگر را به‌اختصار توضیح داده است‏.

وی مباحث اصلی کتاب را با این عبارت آغاز کرده که برخی از فقیهان شیعه به روایات اهل سنت تمسک می‌کنند و در کنار روایات خاصه بدان استناد می‌نمایند. شیخ طوسی (متوفای460ق)، محقق حلی (متوفای675ق)، علامه حلی (متوفای726ق)، شهید اول (متوفای771ق) و شهید ثانی (متوفای965ق) از جمله فقهایی هستند که به روایات عامه بیشتر تمسک کرده‌اند. آیت‌الله بروجردی (متوفای1380ق) فقه این پنج فقیه شیعه را دارای امتیاز خاصی دانسته؛ چراکه علاوه بر احاطه کامل بر فقه شیعه، بر فقه اهل سنت نیز احاطه داشته‌اند.

در فصل دوم کتاب تأکید شده که آفت شدیدی که در طیف احادیث منقول در کتاب‌های اهل سنت وجود دارد، آفت منع تدوین حدیث است. این موضوع سبب شد که کلمات منقول به لفظ رسول خدا(ص) از بین برود و قریب به صد سال این احادیث نوشته نشود. بنابراین احادیثی که دو نسل آنها را ننویسند و فقط منقول از طریق سماع باشد، قطعاً زمینه کم و زیاد شدن، تخریب و تضعیف در آن وجود دارد.

در فصل سوم، هفت دلیل برای بی‌توجهی فقیهان شیعه به روایات اهل سنت ذکر شده است؛ از جمله اینکه شیعه امامیه اهل‌بیت(ع) را جانشینان رسول خدا(ص) می‌دانند و حدیث آنها را نیز حدیث رسول خدا(ص) می‌شمارند؛ لذا با وجود روایات روشن‌تر و واضح‌تر، ضرورتی در اعتنا به احادیث منقول از عامه نیست.

در آخرین فصل کتاب، مباحث مختلفی مطرح شده که از آن جمله بررسی حدیث‌نماهای مشهور است. در ابتدای این بحث خاطرنشان شده که احتمال سهو و خطا در متن و سند روایات وجود دارد؛ لذا در تصحیح طرق و سند به یک کتاب نباید بسنده کرد، بلکه باید راویان آن را بررسی کرد و رجالش را شناسایی نمود. در این رابطه 52 عبارت مشهور و معروف که پنداشته شده روایت یا حدیث‌اند با توضیح دلیل حدیث‌نما بودن آنها ذکر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.