تفسير آيات أشکلت علي کثير من العلما‌ء حتي لا يوجد في طا‌ئفة...
| تفسير آيات أشکلت علي کثير من العلما‌ء حتي لا يوجد في طا‌ئفة... | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (نویسنده) خلیفه، عبدالعزیز بن محمد (مصحح) |
| ناشر | شرکة الرياض للنشر و التوزيع مکتبة الرشد |
| مکان نشر | عربستان - رياض |
| سال نشر | 1417ق. = 1996م. |
| چاپ | چاپ يکم |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /الف2ت7 / 102 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تفسير آيات أشكلت علی كثير من العلما‌ء حتی لا يوجد في طا‌ئفة من كتب التفسير فيها القول الصواب بل لا يوجد فيها إلا ما هو خطأ، نوشته أحمد بن عبدالحليم بن عبدالسلام بن تيميه (661ق-728ق)، عالم حنبلی‌مذهب و اندیشمند سلفی به زبان عربی و با تحقیق عبدالعزیز بن محمد خلیفه است. مؤلف در این کتاب، آیاتی را که به‌زعم وی، بسیاری از مفسران در تفسیر آنها، دچار مشکل شده‌اند، مد نظر قرار داده و تفسیر جدیدی از آنها، بیان می‌کند.
انگیزه نگارش
مؤلف، این اثر را در پی خواستۀ شیخ ابوعبدالله بن رشیق(749ق) که از او تفسیری بر همه آیه‌های قرآن درخواست کرده بود، بر برخی از آیه‌هایی که فهم آنها بر مفسران نیز مشکل بوده، تألیف کرده است. کتاب با مقدمه و تحقیق عبدالعزیز بن محمد الخلیفه در دو جلد ارائه شده است.[۱]
گزارش محتوا
محقق کتاب را دو بخش کرده است؛ بخش اول را نخست، به زمانۀ ابن تیمیه و زندگی سیاسی، اجتماعی و علمی مردم و نیز، به زندگی و آثار خود او ویژه کرده است. سپس، پژوهشی از اصل کتاب نموده و در بارۀ نام کتاب، انتساب آن به مؤلف، روش او در تألیف کتاب و وصف نسخه‌های خطی آن توضیح داده است.
او در بخش دوم، نسخه‌ای را اصل قرار داده و اختلاف نسخه‌ها را در حاشیه آورده است. همچنین، واژه‌های مبهم را با کروشه اصلاح کرده است. وی سند حدیث‌ها را درج نموده و در باره آنها با بهره‌گرفتن از آرای عالمان داوری کرده است و مصدرهای اصلی کتاب‌هایی را که ابن تیمیه در کتابش ذکر کرده، بیرون کشیده است. او گویندۀ گفته‌های منقول در کتاب را و یا آن کسی را که آن گفته‌ها را نقل کرده، مشخص کرده است. تعلیقه‌هایی بر نص زده است و اعلام کتاب، فرقه‌ها، مکان‌ها و گروه‌ها را فهرست کرده است. شاعران شعرهای کتاب را یافته و شعرهای مبهم را شرح کرده است و چنانچه مؤلف در جای دیگر، نظری در بارۀ آیه‌ای داشته است، آن را در این کتاب با این جمله (و مانند آن) که: ابن تیمیه از این آیه در مجموع فتواهایش سخن گفته است، درج کرده است. او در پایان، مهمترین نتیجه‌هایی را که از این رساله دریافت کرده، خلاصه کرده است.[۲]
بعضی از روش‌های تفسیری مؤلف در این کتاب
- تفسیر قرآن به قرآن؛
- تفسیر قرآن با سنت؛
- تفسیر قرآن با اقوال صحابه و تابعین؛
- استدلال با لغت و شعر عربی و احتجاج با آنها؛
- نقل بسیار از پیشوایان چهارگانه اهل‌سنت و فراء، ابن قتیبه، طبری، ابن ابی‌حاتم، ثعلبی، بغوی، ابن عطیه و ابن جوزی.[۳]
محقق(عبدالعزیز بن محمد خلیفه)توضیحات مفصلی برای جزءجزء کتاب در قسمت پاورقی آورده و علاوه بر آن در مقدمه، علت انتخاب این کتاب برای تحقیق و نیز بعد از مقدمه، مطالبی در باره نام کتاب، انتساب آن به مؤلف، تعریف کتاب و روش تفسیری مؤلف، بیان کرده است.[۴]
وی علت انتخاب این کتاب را به‌عنوان رساله فوق لیسانس، چنین بیان می‌کند:
- تعلق این کتاب به اشرف علوم یعنی علم قرآن.
- ویژگی خاص علمی مؤلف(ابن تيميه) به‌ویژه در تفسیر.
- مشارکت در غنی‌سازی مکتب قرآنی با چاپ یکی از تفاسیر خطی و نیز تحقیق و توثیق متن آن و مستندسازی احادیث و آثار واردشده در آن و هرآنچه که نیاز به توضیح داشته‌باشد در پاورقی.[۵]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق.