تتمة المنتهی در تاریخ خلفاء
| تتمة المنتهی در تاریخ خلفاء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قمی، عباس (نويسنده) باقری بیدهندی، ناصر (محقق) |
| ناشر | دليل ما |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1387ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-964-7990-03-5 |
| موضوع | ائمه اثناعشر - سرگذشت‌نامه - چهارده معصوم - سرگذشت‌نامه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ق8 م8095 1387 36 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تتمة المنتهی در تاریخ خلفا یا «تتمة المنتهی في وقائع أيام الخلفاء»، تألیف شیخ عباس قمی (متوفی 1359) به ذکر تاریخ خلفا، وزرا، علما و شعرای اسلامی اختصاص دارد. این نسخه از کتاب با تحقیق ناصر باقری بیدهندی منتشر شده است.
میرزا علی محدث‌زاده در مقدمه‌اش بر کتاب، آن را کتابی ارزشمند دانسته که هم از جهت اهمیت موضوع - تاریخ خلفا و وزرا و علما و... - و هم از جهت اتقان و اعتبار در میان کتب فارسی بی‌نظیر است. نویسنده مطالبش را از منابع مختلف گردآوری کرده و در نهایت احکام و اتقان با رعایت اختصار، موافق ذوق عموم نگاشته است[۱].
آن‌گونه که نویسنده در مقدمه نوشته، ذکر وقایع ایام خلفا و وفیات معروفین از اصحاب ائمه(ع) و علمای فریقین و مشاهیر و اعیان روزگار و پاره‌ای از خصائص و نوادر آثار ایشان با مختصری از وقایع و اتفاقات دیگر که در ایام خلفای اموی و عباسی واقع شده، مباحث کتاب را تشکیل می‌دهد[۲].
مباحث کتاب در چند بخش ارائه شده است:
- بخش اول مباحث کتاب، با ذکر خلافت خلفای چهارگانه و مختصری از مهم‌ترین وقایع زمان ایشان آغاز و با اشاره به خلفا و سلاطین اسلامی تا زمان سلطنت مروان بن محمد بن مروان بن حکم ادامه یافته است.
- بخش دوم مباحث به خلفای بنی‌عباس و نوادر ایام و سیره ایشان و مختصری از مقاتل طالبیین اختصاص یافته است. این بخش نیز با ذکر خلافت ابوالعباس سفاح آغاز و با اشاره به خلافت مستعصم‌بالله و زوال دولت عباسیان به پایان رسیده است.
- در آخرین بخش کتاب، طبقات خلفا و اصحاب ائمه و علما و شعرا، به‌ترتیب از سده اول تا سده سیزدهم قمری مورد بررسی قرار گرفته است. شرح حال اعلام هر قرن به‌ترتیب سنوات ذکر شده است.
شیخ عباس بسیاری از عبارات و اشعار را ترجمه نکرده و متن عربی آن را آورده است[۳]. آن‌گونه که نویسنده در مقدمه اشاره کرده، در نگارش مطالب رعایت اختصار شده است؛ لذا محقق اثر در پانوشت، به منابع مختلفی چون «أخبار الدول»، «مروج الذهب» و مانند آن برای مطالعه بیشتر ارجاع داده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه‌ها و متن کتاب.