تاریخ چوب در ایران باستان: از دوره‌ی نوسنگی تا تمدن ایلام
| تاریخ چوب در ایران باستان: از دوره‌ی نوسنگی تا تمدن ایلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خبیر، پریناز (نویسنده) |
| ناشر | پیله |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۴۰۲ش |
| شابک | 4ـ50ـ7620ـ622ـ978 |
| موضوع | چوب -- ایران -- تاریخ rotsiHC -- narI -- dooW,چوب -- ایران arIC -- dooW |
| کد کنگره | TS ۸۲۰/خ۲ت۲ ۱۴۰۲ |
تاریخ چوب در ایران باستان: از دوره‌ی نوسنگی تا تمدن ایلام تألیف و گردآوری پریناز خبیر؛ نقش چوب در تحولات تکنیکی تاریخ بشر انکارنشدنی است؛ از این‌رو این کتاب به بررسی تاریخ چوب در ایران می‌پردازد. اما ازآنجاکه آثار چوبی قابل توجهی از گذشته باقی نمانده، کمتر کسی از تاریخ چوب نوشته و تحقیق کرده است.
ساختار
کتاب از سه فصل تشکیل شده است.
فصل اول: تاریخ چوب در دورۀ نوسنگی
فصل دوم: تاریخ چوب در عصر برنز
فصل سوم: تاریخ چوب در ایلام باستان
گزارش کتاب
نقش چوب در تحولات تکنیکی تاریخ بشر انکارنشدنی است؛ از این‌رو این کتاب به بررسی تاریخ چوب در ایران می‌پردازد. اما ازآنجاکه آثار چوبی قابل توجهی از گذشته باقی نمانده، کمتر کسی از تاریخ چوب نوشته و تحقیق کرده است.
پیش‌گفتار کتاب نگاهی کلی به اهمیت چوب و تکامل تکنیک‌های کار با آن در دوره‌های مختلف پیش از تاریخ دارد و نیز سرزمین ایران را در دورۀ پیش از تاریخ از نظر میزان دسترسی به جنگل‌ها و منابع تهیۀ الوار چوبی بررسی می‌کند.
فصل نخست کتاب با بررسی تاریخ چوب در دورۀ نوسنگی تا هزارۀ چهارم قبل از میلاد آغاز می‌شود و فصل دوم تحولات تاریخ چوب را در عصر برنز و هزاره‌های سوم و چهارم قبل از میلاد با تمرکز بر تمدن شهر سوخته پی می‌گیرد. فصل پایانی کتاب هم به تاریخ چوب در ایلام باستان می‌پردازد و هر منبعی از متون تاریخی تا نقش مهرها و الواح را برای یافتن ردی از تاریخ چوب و اشیای چوبی بررسی می‌کند.
با خواندن این کتاب روشن می‌شود که چوب با توجه به ویژگی‌هایی که دارد، از اولین موادی بود که برای ساخت ابزارها به کار گرفته شد. از همان مراحل ابتدایی بشر با امکاناتی که در اختیار داشت، به فراوری چوب برای استفادۀ بهینه از آن پرداخت و درنهایت این چوب‌های فراوری‌شده به توسعۀ تکنولوژی کمک شایانی کردند؛ کنترل آتش برای ساخت چوبدست‌ها، تیزکردن سرنیزه‌ها با ابزارهای سنگی و شاید از همه مهم‌تر ساخت دسته‌های چوبی برای ابزارهای سنگی که در دورۀ فراپارینه‌سنگی به تکنولوژی پیشرو ساخت ابزارهای ترکیبی و تخصصی انجامید، از اولین گام‌ها در تحولات تکنیکی تاریخ بشر بودند. با پیشرفت تکنولوژی ابزاری، چوب جنگل‌ها برای تولید طیف وسیعی از اشیاء استفاده شدند؛ چگونگی تکامل ابزارها و تأثیر آنها بر شیوۀ فراوری چوب و ساخت اشیای چوبی از موضوعاتی است که در این کتاب به آن پرداخته شده است.
از دیگر موضوعاتی که در این کتاب مطرح می‌شود، تأثیر انکارنشدنی چوب در سیر تکامل تاریخی بشر با استفاده از آن برای تأمین حرارت سوخت کوره‌های ذوب فلز و سفال بود. درک این مطلب که در طول تاریخ چه حجمی از درختان و جنگل‌ها برای تأمین سوخت کوره‌ها و در راه پیشرفت‌های تکنیکی بشر سوزانده شده‌اند، خارج از تصور است.
دیگر مطلبی که این کتاب به آن می‌پردازد، نقش بسیار مهم چوب در پدیدآمدن بخشی از مهم‌ترین ابداعات بشری مانند چرخ‌ها و قایق‌هاست که به مدد آنها تکنولوژی ساخت ماشین‌ها تکامل یافت و سیستم حمل و نقل، ارتباط با سرزمین‌های دوردست، تجارت دریایی و دسترسی به کالاها و مواد مرغوب به رشد وسیعی دست پیدا کرد.[۱]
پانويس