تاریخ فخری
| تاريخ فخري | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن طقطقی، محمد بن علی (نویسنده) وحید گلپایگانی، محمد (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | در آداب ملکداري و دولت‌هاي اسلامى الفخري في الآداب السلطانيه و الدول الاسلامىه. فارسی |
| ناشر | شرکت انتشارات علمي و فرهنگی |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1360ش |
| چاپ | 2 |
| موضوع | اسلام - تاريخ - متون قدیمی تا قرن 14
پادشاهي - متون قدیمی تا قرن 14 خلافت - متون قدیمی تا قرن 14 وزيران - کشورهاي اسلامى |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2 ف3041 35/63 DS |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تاریخ فخری (در آداب ملک‌داری و دولت‌های اسلامی)، تألیف محمد بن علی بن طباطبا، معروف به «ابن طقطقی» (709-660ق) و ترجمه محمدوحید گلپایگانی، به زبان فارسی، ترجمۀ كتاب الفخرى فى الآداب السلطانية و الدول الاسلاميه، از آثار قرن هشتم در تاريخ خلفا و در زمرۀ منابع مهم در تاريخ وزراست.
کتاب، شامل مقدمه مترجم، خطبه و دو فصل می‌باشد.
فصول و مطالب این اثر بر طبق اصل آن تنظیم گردیده است.
گزارش محتوا
کتاب، پیرامون آداب و اخلاق سلاطین و وزا می‌باشد. حکومت‌های مختلف را بیان می‌نماید و شرح و توضیح می‌دهد.
در مقدمه که توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب نگاشته شده، از تاریخ، رویه‌ها و روش‌های تاریخ‌نویسی و رعایت اسلوب‌های قرآنی در تحقیقات تاریخی سخن رفته است.
مؤلف،كتاب را با نگارش خطبه‌اى در فضيلت دانش و بيان موضوع و فايده و ذكر منابع خويش آغاز كرده و اساس كتاب را بر دو فصل نهاده است:
فصل اول، كه ارزش ويژه‌اى به كتاب بخشيده، درباره امور سلطنت و سیاست ملک‌داری و فصل دوم، تاريخ دولتهاى مشهور، از خلفاى راشدين تا پايان عباسيان و نيز ذكر دولتهاى بزرگ، همچون بويهيان و سلاجقه و فاطميان و درواقع، گزارشى است از تاريخ اسلام (با رعايت ترتيب زمانى) از خلافت ابوبكر تا سقوط بغداد.
مؤلف در اين فصل، پس از بيان شرح‌حال هريك از خلفا، به چگونگى وزارت در آن عصر و شرح‌حال وزراى آن دوره پرداخته و هرجا لازم ديده زبان به انتقاد گشوده است.[۱]
نمونه‌ای از ترجمه:
«اختلاف علوم پادشاهان:
علوم پادشاهان به اختلاف آراء و عقایدشان متفاوت است. اما پادشاهان ایران، علومشان آداب و حکم و وصایا و تاریخ و هندسه و امثال اینها بوده است.
و اما دانش ملوک اسلام، علوم زبان، مانند: نحو و لغت و شعر و تاریخ بوده است، تا جایی که لحن نزد ایشان از زشت‌ترین عیوب سلطان بشمار می‌آمده است و منزلت اشخاص در نزد ایشان با بیان یک بیت شعر یا نقل یک حکایت و حتی یک لغت بالا می‌رفته است.
اما در دولت مغول این علوم یکباره دور افکنده شده و علوم دیگر، مانند سیاق و حساب جهت ضبط مملکت و به دست آوردن دخل و خرج و... رواج کامل یافته است و...»[۲].
وضعیت کتاب
فهرست موضوعات و مطالب، در ابتدای کتاب و فهرست اشخاص، فهرست اماکن، فهرست طوایف و مذاهب در پایان آن آورده شده است.
مؤلف توضیحات لازم را در پاورقی ذکر کرده است.
پانویس
منابع:
- مقدمه و متن کتاب.
- روغنی، شهره، کتابشناسی گزیده توصیفی تاریخ و تمدن ملل اسلامی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت)، 1382ش