تاریخ سلاجقه، یا، مسامرة الأخبار و مسايرة الأخيار
تاریخ سلاجقه، یا، مسامرة الأخبار و مسايرة الأخيار تألیف «خواجه كريم‌الدين محمود بن محمد آقسرايى»، مورخ و منشى عهد سلجوقيان روم، كه در اوايل قرن هشتم هجرى درباره اوضاع تاريخ‌ها و تاريخ اسلام از هجرت پيامبر تا سلجوقيان، مغول و پادشاهان روم نوشته است.
| تاریخ سلاجقه، یا، مسامرة الأخبار و مسايرة الأخيار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | توران، عثمان (محقق) آقسرایی، محمود بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | اساطير |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1362 ش |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR809/آ7ت2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب را به چهار اصل تقسيم كرده است تا در آن درباره‌ى وضع تواريخ و کیفیت فايده‌ى آن و تاريخ اسلام از هجرت پيامبر اسلام تا برافتادن عباسيان، فرمانروايى سلجوقيان، خاقان‌هاى مغول، پادشاهان روم، اميران و صاحب منصبان روزگار ايشان و رويدادهایى كه در دوره‌ى ملازمت مشاغل ديوانى آن‌ها بوده است، سخن گويد.
گزارش محتوا
او كتاب خود را به نام امير تيمورتاش چوپانى، فرمانرواى آسياى صغير در زمان سلطان ابوسعيد بهادرخان (716 تا 736 ه-.ق.) نوشت.
آن چه اكنون در دست است، همانا رويدادهاى روزگار سلجوقى از آغاز تشكيل دولت سلجوقيان، ذكر سلاجقه‌ى ایران و روم و رويدادهاى دوران آن خاندان تا استيلاى مغول است. از ويژگى‌هاى اين اثر ذكر ماده تاريخ‌هایى است كه مؤلف درباره‌ى حوادث مهم و سال مرگ بزرگان آورده است.
آق سرايى در نثر مُنشيانه، دستى داشته و كتاب مسامره الاخبار او به چنين نثرى نوشته شده است. شعر فارسی نيز مى‌سروده كه نمونه‌هایى از آن را در همين كتاب مى‌توان ديد.
تنها اثر آق سرايى، چنانكه اشاره شد، مسامره الاخبار و مسايره الاخيار است كه آن را به نام اميرتيمورتاش نوين چوپانى (متوفای 728ق1328/م)، فرمانرواى آسياى صغير در زمان سلطان ابوسعيد بهادر (716-736ق1316/-1336م) نوشته است.
به عقيده برخى از صاحب نظران، مسامره الاخبار و تاريخ ابن بى بى (الاوامرالعلائيه) دو كتاب تاريخ مهم درباره سلجوقان به شمار مى‌روند. مسامره الاخبار به تصحيح عثمان توران با پيشگفتارى عالمانه به زبان تركى جديد در 1934م در آنكارا چاپ شده است.
منابع مقاله
دائرةالمعارف بزرگ اسلامى جلد اول