برء الساعة (بهبود آنی)
| برء الساعة (بهبود آنی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رازی، محمد بن زکریا (نویسنده) طيب تنکابنی، احمد (مترجم) |
| ناشر | علی آقا شيرازی |
| مکان نشر | ایران - اصفهان |
| سال نشر | 1333ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | پزشکی اسلامی - متون قديمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 128/3 /ر2ب4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رساله برء الساعه (درمان فوری)کتابی در زمینه پزشکی و يكی از رساله‌های مشهور محمد بن زكريای رازي است كه آن را در اواخر عمر در بغداد به رشته تحرير درآورده است. در این کتاب رازی روشهای درمان نسبتا سریع شماری از بیماریها را به اختصار ذکر کرده است.[۱] علی رغم كوچك بودن، اين رساله توجه محافل طبی را به خود جذب كرده و نسخه‌های خطی متعددی از آن تا كنون در كتابخانه‌های مختلف دنيا يافت شده است،
رازی اين رساله را برای ابوالقاسم عبدالله بن محمد بن خاقان وزير المقتدر بالله عباسی نوشته است،.[۲] شمار بیماریهایی که در این کتاب آمده بسته به اختلاف نسخه‌ها، در حدود 23-28 است. در نسخه چاپ افست فخرالدین نصیری امینی، 23 بیماری(و درمان آنها) مندرج است:صداع (سردرد)؛ هیجان العین فی المشی فی الشمس و بعقب الجلوس عندالنار (افروختگی و سرخی چشمان در اثر راه روی در آفتاب یا؛ نشستن در جلوی آتش)؛ دندان درد و برکندن دندان بدون استفاده از ابزار آهنی؛ بخر (بدبویی دهان)؛ خوانیق(آنژین؛ زالویی که به گلو چسبیده باشد؛ شقیقه (میگرن)؛ صرع؛ دوی و طنین در گوش(صدا کردن و زنگ زدن گوش، به اصطلاح رایج فارسی) و....[۳]
برخی را عقيده بر اين است كه رساله برء الساعه آخرين رساله‌ای است كه رازی نوشته است. متن عربی رساله برای اولين بار در سال 1903 ميلادی توسط پروفسور گيگ در بيروت منتشر شد و در سال 1936 ميلادی مجدداً در مصر چاپ شد. البته قابل ذكر است كه يك نسخه چاپ سنگی نيز از اين رساله وجود دارد كه تاريخ چاپ آن سال 1887 ميلادي در شهر لكنهو در مطبعه «نامي» بوده است. چاپ سنگي اين رساله در ایران برای اولين بار توسط فخر‌الدين اميری نصيری در سال 1351 قمری كه مصادف با هزار و يك صدمين سال تولد رازی بود در مجموعه‌ای تحت عنوان رسائل طبی محمد بن زكريای رازي چاپ و منتشر شد. متن عربی اين رساله همراه با ترجمه فارسی آن تحت عنوان «درمان فوری» توسط آقای دكتر احسان مقدس در مرداد ماه 1391 توسط انتشارات نيلوبرگ در تهران چاپ و منتشر شده است.
پانویس
منابع مقاله
دانشنامه جهان اسلام، زير نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، 1375، جلد دوم، ص616-617، نوشته: هوشنگ اعلم.