بداؤنى، عبدالقادر بن ملوک‌شاه
| نام | بداؤنى، عبدالقادر بن ملوک‌شاه |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | ملوك شاه |
| متولد | 947ق |
| محل تولد | بداؤن(هند) |
| رحلت | 1004 ق |
| اساتید | شيخ حاتم سنبهتى
سيد محمد مكى شيخ سعدالله نحوى قاضى ابوالمعالى |
| برخی آثار | منتخب التواریخ (بداؤنى) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03862AUTHORCODE |
عبدالقادر بن ملوک‌شاه بن حامد بداؤنى (947-1004ق)، متخلص قادری، از دانشمندان، شاعران و مورخان مشهور دوره‌ى اكبر شاه (963ق) پادشاه تيموريان يا گوركانيان هند، صاحب اثر گرانسنگ «منتخب التواریخ» یا «تاریخ بداؤنى»
ولادت
در سال 947ق در بداؤن، زادگاه نظام‌الدين اولياء به دنيا آمد.
تحصیلات
نزد استادانى؛ چون شيخ حاتم سنبهتى، سيد محمد مكى، شيخ سعدالله نحوى، قاضى ابوالمعالى تحصيل كرد. در سال 969ق به طريقت شيخ مبار ناگورى، پدر ابوالفضل و فيضى فياضى درآمد.
مؤلف در ذكر تلمذش نزد حاتم سنبلى چنين ذكر مى‌كند: «فقير چون در سنه‌ى 960ق به سن دوازده سالگى در صحبت والد ماجد به ملازمت شيخ در سنبل رسيده قصيده‌ى برده را در خانقاه ايشان ياد گرفته، اجازت حاصل كرد و از كتاب كنز فقه حنفى نيز سبقى چند تيمنا و تبرکا خواند».
وى در دانش‌هاى رايج زمان خود از قبيل تاريخ، حديث فقه، تفسير، نجوم، موسيقى، منطق و شعر مهارت‌هایى كسب كرد. در سال 982ق به دربار اكبر پيوست و مورد توجه پادشاه تيمورى هند قرار گرفت. منصب امامت دريافت كرد و در سال 987ق به سمت منشى تعيين شد و منصب هزارى يافت و مامور ترجمه كتاب‌هایى از زبان سنسكريت به فارسی و تألیف كتاب‌هاى ديگر شد.
آثار
در سال 987ق كتاب الاحاديث را كه ترجمه‌ى احاديث نبوى است، به پايان رسانيد، سپس مامور اتمام تاريخ الفى شد. كتاب سنگ‌هاى سن بتسيى را از زبان سنسكريت به نام خوافزا به فارسی برگرداند. مهابهارات را به نام رزم‌نامه در 990ق به فارسی ترجمه كرد. راماين را در سال 992ق به دستور اكبر از سنسكريت به فارسی درآورد و سال 997ق به پايان رساند و تاريخ كشمير تألیف راجه ترنگينى را ترجمه كرد. معجم اليدان ياقوت حموى هم به قلم او به فارسی ترجمه شده است.