باغ سبز عشق: گزیده مثنوی، همراه با تأملی در زندگی و اندیشه مولوی
| باغ سبز عشق: گ‍زي‍ده م‍ث‍ن‍وي همراه با ت‍ام‍ل در زن‍دگ‍ي و ان‍دي‍ش‍ه جلالالدين م‍ول‍وي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مولوی، جلال‌الدین محمد (نویسنده) اسلامي ندوشن، محمدعلي (خلاصه‌کننده) |
| عنوان‌های دیگر | باغ سبز عشق |
| ناشر | يزدان |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1377ش. |
| چاپ | يکم |
| شابک | 964-6545-03-3 |
| موضوع | شعر فارسي - قرن 7ق. مولوی، جلالالدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. - نقد و تفسير |
| زبان | فارسي |
| کد کنگره | 1377 1آ / 5299 PIR |
باغ سبز عشق: گزیده مثنوی، همراه با تأملی در زندگی و اندیشه مولوی این کتاب شامل مجموعه مطالب بسیار زیبا، غنی و گلچینی از بهترین‌های مثنوی مولانا است که در سه بخش: زندگی‌نامه مولانا؛ گزیدۀ مثنوی؛ و فشردۀ سه کتاب مناقب العارفین؛ فیه مافیه و مقالات شمس تدوین و چاپ شده است.
بخش زندگی‌نامه، با عبارت «مولوی کیست؟» آغاز می‌شود؛ ابتدا مهم‌ترین آثار و منابع شناخت زندگی، اندیشه و شخصیت مولانا را معرفی کرده، به این نکته اشاره می‌کند که مولانا در میان بزرگان این امتیاز را دارد که زندگی و احوال او با آب و تاب حکایت شده و هیچ ابهامی در تاریخ زندگی‌اش نیست. دراین قسمت علاوه بر تبیین اوضاع سیاسی و فرهنگی و فراز و فرود حکومت‌های عصر مولانا، زندگانی مولانا را از ولادت تا وفات با تمام حوادث و رویدادهای ریز و درشت آن، به طور تحلیلی بررسی کرده است. نگارنده، در این تحقیق از منابع دست اول استفاده کرده و برخی از وقایع و جریانات مرتبط با زندگانی مولانا را به دقت مورد نقد و بررسی قرار داده است.
در ادامه مثنوی معنوی را با دید انتقادی نگریسته و برخی از نقدهای کتاب نقدی بر مثنوی، اثر مصلایی یزدی را ذکر و بر صحت و درستی آنها تأکید ورزیده است.
بخش گزیدۀ مثنوی باغ سبز عشق در دو قسمت: داستان‌ها و دیدگاه‌ها تنظیم شده است.
در قسمت نخست، خلاصه حدود نود داستان و تمثیل را از سراسر مثنوی به ترتیب دفاتر شش‌گانه انتخاب نمود ه و در پایان هر داستان، توضیح کوتاهی به آن افزوده است که نظر خواننده را به نکته‌های اصلی داستان معطوف و مقصود اصلی مولانا را تا حدودی روشن می‌سازد.
قسمت دوم، دست چینی از مضامین اصلی کتاب مثنوی است که در چهارده فصل تنظیم شده است که به نظر نگارنده مجموع آنها جهان‌بینی مولانا را نمایندگی می‌کند. عناوین فصل‌ها عبارت است از: عشق؛ خدا -انسان؛ جهان‌بینی؛ چگونه باید زندگی کرد؛ تن و روان و نفس؛ گریه و درد؛ علم و یقین؛ اصل و فرع؛ جبر و اختیار؛ اضداد؛ نکته‌های روانشناسی؛ هستی و نیستی؛ مرگ و زندگی؛ گوناگون؛ شمس و حسام‌الدین(ستایش‌های مولانا از حسام‌الدین و شمس تبریزی در مثنوی).
مؤلف می‌نویسد در گزینش ابیات، سه معیار و شاخص ذیل را در نظر داشته است: اول شعرهایی که از لحاظ بلندی فکر و رسایی بیان، جای حرف نداشته باشد؛ دوم شعرهایی که به نوعی مبین شخصیت و جهان‌بینی مولانا باشد؛ سوم شعرهایی که به شناخت جنبه‌های متضاد اندیشه مولوی کمک می‌کند. نگارنده در آغاز هر فصل درآمدی ترتیب داده تا تمهیدی باشد و ذهن خواننده را برای آشنایی با متن آماده کند. دیگر اینکه هر فصل متضمّن قطعات ابیات و هر قطعه عنوان در خور و مناسبی دارد. در پایان برخی قطعه‌ها، فشرده مطالب ابیات را ذکر نموده که تا حدودی در فهم آن کمک می‌کند.
در پایان ضمیمه‌ای را با عنوان:افزودگی،از خلال مناقب العارفین، روشنگری‌های فیه مافیه، جرقۀ شمس، ترتیب داده و در آن فشرده‌ای از این سه کتاب را به باغ سبز عشق افزوده است؛ تا خواننده با اندیشه و دنیای مولانا آشنایی بیشتر پیدا کند. در انتها، منابع و مآخذی که در تهیه مقدمه و توضیحات مورد مراجعه بوده درج گردیده است .[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص144-146
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.