ای اشکها بریزید

ای اشکها بریزید اثر حبیب چایچیان (1302-1396 ش) متخلص به حسّان یکی از مجموعه‌های شعر مذهبی و عاشورایی است که با محوریت مصائب اهل بیت(ع)، به‌ویژه واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) سروده شده است. این کتاب در قالب اشعار نوحه، مرثیه و مداحی، با زبانی ساده و احساسی، به بیان غم و حماسهٔ عاشورا میپردازد و در مراسم عزاداری محرم و صفر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ای اشکها بریزید
ای اشکها بریزید
پدیدآورانچایچیان، حبیب (نویسنده)
عنوان‌های دیگراشعار مذهبی ** دیوان حبیب چایچیان، حسان
ناشرجاویدان
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1379ش
چاپ6
شابک964-5732-04-2
موضوعشعر فارسی - قرن 14 - شعر مذهبی - قرن 14
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
1379 /الف33 الف9 8012 PIR
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

حبیب‌الله چایچیان، متخلص به «حسان» یکی از قدیمی‌ترین و بااخلاص‌ترین‌ شاعران اهل بیت(ع) است‌. موضوع‌ مجموعه «ای اشک‌ها بریزید» از این شاعر، مدح و مراثی اهل بیت(ع) است. مضامین اشعار او عبارتند از: شروع حرکت امام، وداع امام از مدینه، یاران امام، حسین(ع) رهبر امروز‌ و کشته دیروز، خاندان امام، اصحاب، آزادی، مهلت خواستن شب عاشورا، تسلیم ناپذیری در برابر ظالمان و مرثیه در غم امام حسین(ع).[۱]

شاعر در مقدمه کتاب از مقام والا و ملکوتی و عصمت اهل بیت(ع) سخن گفته و آنان را کتاب‌الله ناطق دانسته است. با این اوصاف بشر غافل و جاهل با کمال بی‌رحمی تمام توانایی خود را در آزار و شکنجه روحی و جسمی ایشان، بکار انداخت و هر یک از آن ودایع آسمانی را به نحوی مقتول و مسموم ساخت. بنابراین «ای اشک‌ها بریزید» ندبه‌ای است بر غربت و مظلومیت آن برگزیدگان خداپسند، که سراپا مظهر مهر و صفا، خیر و برکت و لطف و مرحمت بی‌پایان الهی بوده‌اند.[۲]

حسان، امام حسین(ع) را‌ رهبر‌ امروز‌ معرفی می‌کند؛ هرچند در گذشته به شهادت رسیده‌ است‌، راهش‌ که‌ ایمان‌ و عقیده‌ بود، هنوز رهبر و راهگشای بشریت و نهضت آموز است:

حسین، کشته دیروز و رهبر امروز استقیام اوست که پیوسته نهضت آموز است
تمام زندگی او، عقیده بود و جهاداگرچه مدت جنگ حسین، یک روز است [۳]


وی در مدح فاطمه زهرا(س) پس از سروده‌های سوزناک بر مصائب آن‌حضرت، چنین می‌سراید:

  • بر عالمیان رحمت رحمان زهراست در هر دو جهان سرور نسوان زهراست
    نوری که دهد شاخه طوبی، از اوست کوثر که خدا گفته به قرآن زهراست [۴]

    حسان بر این باور است که مصیبت و داغ امام حسین(ع) با اشک خاموش نمی‌شود:

  • ای کاش، دمی دهد امانم این اشک تا نقش تو را به دیده منقوش کنم...
    این داغ حسین، جاودان است حسان هرگز نتوان به اشک، خاموش کنم [۵]


    اگرچه کتاب تنها حاوی اشعار حسان در سوگ و رثای اهل بیت(ع) است، اما اشعار در مدح و ثنا و میلاد اهل بیت(ع) نیز در آن مشاهد می‌شود مانند شعری که به مناسبت ولادت امام حسن مجتبی سروده شده[۶] و یا شعری که به بهانه سوم و چهارم شعبان میلاد حضرت ابوالفضل و امام حسین(ع) سروده شده است[۷] همچنین در پایان کتاب اشعاری در وصف نوروز و مانند آن آمده است:

    عید نوروز شد و موسم گل آمده باز باز برخاست گل از خاک به صد عشوه و ناز
    ناز گل میکشد آن بلبل معشوقه‌نواز عالمی تشنه عشق و همه در راز و نیاز [۸]
  • پانویس

    1. ر.ک: نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین؛ ص285
    2. ر.ک: مقدمه، ص3-4
    3. ر.ک: نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین؛ ص294
    4. ر.ک: متن کتاب، ص91
    5. ر.ک: نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین؛ ص 298
    6. ر.ک: متن کتاب، ص114
    7. ر.ک: همان، ص151
    8. ر.ک: همان، ص402

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. نجاریان، محمدرضا؛ شاهین، فردین؛ «رثای حسینی در اشعار حسان و مهیار دیلمی، ادبیات پایداری، بهار و تابستان 1395، شماره 14، ص 285 تا 306.

    وابسته‌ها