انتظارات بشر از دين
| انتظارات بشر از دين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خسروپناه، عبدالحسین (نويسنده) سبحانی تبریزی، جعفر (مقدمهنويس) |
| ناشر | پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی. سازمان انتشارات |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1398ش |
| چاپ | 3 |
| شابک | 978-964-8352-99-2 |
| موضوع | دین - تاریخ و نقد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8الف5خ 48 BL |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انتظارات بشر از دین، نوشته عبدالحسین خسروپناه (متولد 1345ش)، به بررسی جامع و بنیادین مسئله انتظارات بشر از دین میپردازد. نویسنده در این اثر، دیدگاهها و رویکردهای گوناگون فیلسوفان، متکلمان، عارفان و جامعهشناسان معاصر را در موضوعع مزبور تحلیل میکند.
هدف
هدف نهایی کتاب، شناخت، تبیین و تحلیل علمی انتظارات بشر از دین است[۱].
ساختار و محتوا
مطالب کتاب در چهار بخش اصلی بههمراه پیشگفتار، مقدمه و چکیده رساله تنظیم شده است:
- در پیشگفتار به تحولات عصر جدید و نیاز به تبیین جایگاه دین در زندگی بشر اشاره شده است. نگارنده بیان میکند که این کتاب، حاصل مطالعات چندینساله برای پاسخ به بحرانهای فکری و اجتماعی جامعه ایران تدوین شده است[۲].
- مقدمه کتاب، به تبیین هدف اصلی پژوهش، یعنی شناخت، تبیین و تحلیل علمی جریانهای فکری معاصر ایران با رویکرد دینشناسی اختصاص دارد[۳].
- چکیده رساله، خلاصهای از مطالب اصلی کتاب را ارائه میدهد[۴].
- بخش یکم به کلیات اختصاص یافته است. این بخش، به مبانی تصوری مسئله انتظار بشر از دین میپردازد و مفاهیم کلیدی «انتظار»، «بشر»، «دین» و... را تبیین میکند[۵]. همچنین، نیازهای مختلف انسان، از جمله فیزیولوژیک، ایمنی، عشق و تعلق، احترام، خودشکوفایی، نیاز به دانش و فهمیدن و نیازهای زیباییشناختی را بررسی میکند[۶]. در ادامه، به تبیین و تحلیل مسئله از ابعاد تاریخی، منطقی و پرسشهای آن پرداخته و جایگاه علمی مسئله را در رشتههای مختلف دینپژوهی مانند فلسفه دین، کلام اسلامی، روانشناسی دین و جامعهشناسی دین مشخص میکند[۷].
فواید و ثمرات این بحث نیز در این بخش مورد بررسی قرار میگیرد، از جمله کشف نیازهای واقعی انسان، تعیین دقیق قلمرو دین و جلوگیری از انحطاط[۸]. نهایتاً، روششناسی مسئله با ارائه سه رویکرد اصلی (درونمتنی، برونمتنی و ترکیبی) مورد بحث قرار میگیرد[۹].
- بخش دوم، درباره انتظار بشر از دین در مغربزمین است. این بخش، به بررسی انتظارات بشر از دین در قرون وسطا، رنسانس و دوران معاصر در غرب میپردازد[۱۰]. سپس به تفصیل دیدگاه متفکران غربی برجستهای چون گالیله، کانت، دورکیم، مارکس، ماکس وبر، شلایر ماخر و پل تیلیش درباره انتظارات از دین، همراه با نقد و بررسی آنها، همت میگمارد[۱۱].
در ادامه، رویکردهای فکری مختلفی مانند دئیسم، اگزیستانسیالیسم، پوزیتیویسم و فلسفه تحلیل زیبایی و تأثیر آنها بر انتظارات از دین در غرب تحلیل میشود[۱۲].
- بخش سوم، به موضوع انتظار بشر از دین و متفکران اسلامی پرداخته است. این بخش، با کلیاتی درباره دیدگاه متفکران اسلامی آغاز میشود[۱۳]. در ادامه، بهتفکیک به دیدگاههای حکیمان و فیلسوفان اسلامی، متکلمان اسلامی و عارفان اسلامی در زمینه انتظارات بشر از دین پرداخته میشود و نظرات آنها تحلیل میگردد[۱۴].
- دربخش چهارم، نظریه برگزیده درباره انتظار بشر از دین مطرح شده است. این بخش، به تبیین نظریه منتخب نویسنده درباره انتظارات بشر از دین اختصاص دارد. نگارنده ابتدا ادله درون متون دینی را برای اثبات نظریه خود ارائه میدهد[۱۵]. سپس انتظارات بشر از دین را در حوزههای مختلف امور دنیایی، علوم تجربی طبیعی، علوم انسانی (مانند اقتصاد، تعلیم و تربیت، جامعهشناسی، علوم سیاسی، مدیریت) و دیگر علوم (مانند اخلاق، فقه و حقوق، هنر، فلسفه و عرفان) بررسی میکند[۱۶].
پانویس
- ↑ رک: مقدمه، ص24
- ↑ ر.ک: پیشگفتار، ص13-14
- ↑ ر.ک: مقدمه، ص21-28
- ↑ ر.ک: چکیده رساله، ص29-31
- ↑ ر.ک: همان، ص29
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص36-40
- ↑ ر.ک: همان، ص63-81
- ↑ ر.ک: همان، ص83-86
- ↑ ر.ک: همان، ص87، 90، 98، 126 و 138
- ↑ ر.ک: همان، ص143 و 149؛ چکیده رساله، ص30
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص159، 164، 168، 174، 178، 182 و 190
- ↑ ر.ک: همان، ص259، 265، 275 و 285
- ↑ ر.ک: همان، ص299؛ چکیده رساله، ص30
- ↑ ر.ک: همان، ص313، 353 و 405
- ↑ ر.ک: همان، ص449؛ چکیده رساله، ص30
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص453، 457، 477 و 511
منابع مقاله
پیشگفتار، مقدمه، چکیده رساله و متن کتاب.