الکنوز الوديعة من رموز الذريعة: ترجمۀ کتاب الذریعۀ راغب اصفهانی (با تصحیح چلونگر)
الکنوز الودیعه من رموز الذریعه تألیف ابوالقاسم حسین بن محمد بن مفضل راغب اصفهانی (وفات حدود 502ق)، ادیب، فیلسوف و مفسر قرآن؛ ترجمه ابن شمسالدین حسن ظافر شیرازی (قرن 8ق)؛ تصحیح علی چلونگر (متولد 1336ش)، استاد تاریخ. این کتاب ترجمهای فارسی و مصحَّح از اثر اخلاقی مشهور «الذريعة إلی مكارم الشريعة» راغب اصفهانی است که در قرن هشتم هجری به فرمان شاه شجاع مظفری و با نثری فنی و ادبی انجام شده و از نمونههای برجسته نثر مصنوع آن دوره محسوب میشود.
| الکنوز الودیعه من رموز الذریعه | |
|---|---|
J1.jpg) | |
| پدیدآوران | راغب اصفهانی، حسین بن محمد (نویسنده)
چلونگر، علی (محقق) شیرازی، ابن ظافر (مترجم) |
| ناشر | سخن |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1383ش |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-622-260-124-9 |
| موضوع | اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 247/ر24ذ4033 1383 |
ساختار
کتاب مشتمل بر یک مقدمه مفصّل از مصحح، متن اصلی در هفت فصل، و بخش تعلیقات و نمایهها است.
گزارش کتاب
کتاب «الکنوز الودیعه من رموز الذریعه» ترجمهای است از کتاب اخلاقی «الذريعة إلی مكارم الشريعة» نوشته راغب اصفهانی که در سده هشتم هجری به قلم یکی از عالمان ناشناخته به نام ابن شمسالدین حسن ظافر شیرازی و به دستور شاه شجاع از پادشاهان آل مظفر در فارس، به فارسی برگردانده شد. مصحّح کتاب، دکتر علی چلونگر، در مقدمهای مبسوط به بررسی زندگی و آثار راغب اصفهانی، معرفی مترجم، سبک نثر کتاب و ویژگیهای نسخههای خطی پرداخته است. تصحیح حاضر بر اساس پنج نسخه خطی کهن، با محوریت نسخهای کامل از قرن نهم انجام شده است.
متن کتاب با مقدمهای از مترجم و سپس مقدمه مؤلف آغاز میشود. محتوای اصلی در هفت فصل سامان یافته است:
فصل اول به کلیات اخلاق و فضایل میپردازد.
فصل دوم به موضوع عقل و نطق و متعلقات و ضدهای آن اختصاص دارد.
فصل سوم مربوط به قوای شهویه و مسائل مرتبط با آن است.
فصل چهارم به قوای غضبیه و کنترل آن میپردازد.
فصل پنجم درباره عدالت، ظلم، محبت و بغض بحث میکند.
فصل ششم به صناعات، مکاسب، انفاق، جود و بخل مربوط است.
فصل هفتم نیز به ذکر افعال مختلف اخلاقی میپردازد.
سبک نثر این ترجمه، نمونۀ اعلای نثر فنی و مصنوع قرن هشتم است که با ویژگیهایی چون کاربرد فراوان آیات قرآن، احادیث، روایات، اشعار فارسی و عربی، استفاده از انواع آرایههای ادبی به ویژه سجع، جناس، تشبیهات بلیغ و استعارههای مکنیه، اطناب در بیان و وامگیری از اصطلاحات علمی شناخته میشود. مترجم با تکیه بر دانش عمیق ادبی و شاعرانۀ خود، متن عربی را به فارسیای شیوا و آهنگین تبدیل کرده است. بخش پایانی کتاب شامل تعلیقات مفصل برای توضیح دشواریهای متن، شناسایی اعلام، احادیث و اشعار، و نیز فهرستهای گوناگون آیات، احادیث، اشعار، اعلام، اماکن و کتب است که کار پژوهشگران را بسیار تسهیل میکند.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات