الکلینی و الکافی

الکلیني و الکافي، نوشته پژوهشگر معاصر؛ عبدالرسول عبدالحسن غفّار، به شناساندن محدّث بزرگ شیعه؛ محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینى رازى (متوفای 329ق)، مشهور به ثقةالإسلام کلینی و کتاب فاخرش؛ الکافی می‌پردازد و به برخی از پرسشها در باب این اثر پاسخ می‌دهد.

الکلینی و الکافی
الکلینی و الکافی
پدیدآورانغفار، عبدالرسول (نويسنده)
عنوان‌های دیگرالکافی. شرح
ناشرجماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامي
مکان نشرایران - قم
سال نشر1416ق
چاپ1
شابک-
موضوعاحادیث شیعه - قرن 4ق. - کلینی، محمد بن یعقوب، - 329ق. - نقد و تفسیر - کلینی، محمد بن یعقوب، - 329ق. الکافی - نقد و تفسیر
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/‎‏ک‎‏8‎‏غ‎‏7 116 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

نویسنده با بیان اینکه وقتی موضوع کلینی و کافی را برای تحقیق برگزیدم، کوشیدم بدور از هوا و هوس و احساسات، به بررسی شخصیت کلینی بپردازم و واقعیات را عرضه کنم و از داستان‌سرایی بپرهیزم؛ افزوده است: وقتی ره‌آوردهای برخی از نویسندگان را خواندم، مشاهده کردم که واقعیت را دگرگون ساخته‌اند تا به میراث شیعی امامی نفوذ کنند و آن را از درون ویران سازند و تلاش‌هایی در میان است که از سوی وهابیان و استعمارگران صلیبی پشتیبانی می‌شود؛ ولی این کوشش‌ها شکست‌خورده است و نور خدا خاموش نشود. [۱]

ساختار و محتوا

مطالب این کتاب در 7 فصل به ترتیب ذیل سامان یافته است:

  1. حدیث و تدوین آن
  2. اولین جایگاه رشد و رویش علمی کلینی
  3. اوضاع سیاسی عصر کلینی
  4. وضعیت علمی عصر کلینی
  5. نقش کلینی در آشکارسازی مکتب اهل‌بیت(ع)
  6. پیرامون کتاب کافی
  7. درباره «عُدّه» (یعنی «جماعت» در اول، وسط و آخر اسناد کلینی).

نمونه مباحث

  • دانشمندان شیعه امامیه (چه کسانی که در قم بودند چه آنانی که در ریّ می‌زیستند)، با اشتیاق به پاک‌سازی اصول مذهب و محافظت بر میراث فرهنگی اهل‌بیت(ع) پرداختند و بعد از تهذیب احادیث و جداسازی احادیث صحیح، آن را به نسل‌های بعد رسانیدند و در پژوهشها و تصانیف روایی و فقهی خود جای دادند. و اولین اثر بزرگ علمی که پدیدار شد و اندیشوران و فقیهان، آن را منتقل کردند؛ کتاب کافی کلینی بود. [۲]
  • خلاصه: این کتاب روشن می‌کند که کلینی در زمان نگارش کافی روش خاصّی داشت و شیوه او خصوصیات متعددی دارد که روایات او در زمینه اصول و فروع را با معیارهای متأخران (مانند علامه حلی و علامه مجلسی) نمی‌شود سنجید؛ بلکه برخی از آنان مانند محمدباقر بهبودى به روش علمی صحیح یا مبنای روشن و سالمی استناد نکرده و به نگارش کتاب صحیح الکافی پرداخته و کتاب کلینی را خوار ساخته است که از اشتباهات و بدی‌های او شمرده می‌شود و بخشودنی‌ نیست.... [۳]

یادآوری انتقادی

اندیشوران شیعه در مسأله اعتبار همه روایات کتاب کافی، نظر یکسانی ندارند و اختلاف در مباحث علمی و پژوهشی طبیعی است و بلکه باعث رشد و تعدیل اندیشه‌ها می‌شود. هر نویسنده‌ای آزاد است نظر خودش را بگوید و با ادله و شواهد مورد نظرش آن را تأیید کند و به نقادی سخن مخالفان بپردازد ولیکن تندی کردن و آوردن تعابیر گزنده مانند «في کتابه «صحیح الکافي» الذي یعدّ من احد مساوئه التی لاتغفر» و «سبیله انما ینطوی تحت شعار خالف تعرف.» [۴]! پسندیده نیست و از تقوا و روحیه علمی بدور است.

پانویس

  1. مقدمه کتاب، ص5- 6.
  2. متن کتاب، ص556.
  3. همان، ص556- 557.
  4. همان، ص557.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها