النص و الخطاب في الصحيفة السجادية

النص و الخطاب في الصحيفة السجادية، اثر محمد کریم کواز (متولد 1951م)، نگاهی است نقادانه و ادیبانه به ادعیه «الصحيفة السجادية الكاملة» و بررسی جنبه‌های مختلف ادبی موجود در آن، با توجه به مقوله متن و گفتمان.

النص و الخطاب في الصحيفة السجادية
النص و الخطاب في الصحيفة السجادية
پدیدآورانکواز، محمد کریم (نويسنده) امام سجاد علیه‌السلام (نویسنده)
عنوان‌های دیگرالصحیفه السجادیه. شرح
ناشربرات شمسا (مصحح)
مکان نشرعراق - کاظمین
سال نشر1433ق - 2012م
چاپ1
موضوععلی بن حسین(ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. صحیفه سجادیه - نقد و تفسیر - دعاها
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
3028ص 8ع 267/1 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

دعا عملی است که دعاکننده انجام می‌دهد و به‌وسیله آن، ما را به حرکت درآورده و با خود به دنیای مقدس و روحانی می‌برد که در آن، حداکثر قدرت و امکانات بی‌نهایت وجود دارد. پژوهشگران به دنبال روشن شدن عناصر روایت از طریق دعا بوده و دعاکننده را به‌عنوان راوی قلمداد می‌کنند. برخی معتقدند ادعیه، وجه مهمی از ادبیات عرب بوده که تاریخ ادبیات آن را فراموش کرده و آن را نادیده گرفته است؛ درحالی‌که ادعیه، دارای نثر هنری شگفت‌انگیزی هستند که سبکی درخشان در نثر، شیوه‌ای شگفت‌انگیز در بیان، روشی مبتکرانه در سخنوری و مسلکی تحسین‌برانگیز در فنون کلام هستند. از این منظر، با توجه به امور مذکور، نویسنده در اثر حاضر، با نگاهی انتقادی به دعا نگریسته و «الصحيفة السجادية الكاملة» را به‌عنوان الگو، انتخاب کرده و تلاش نموده است تا با بررسی آن، جلوه‌ها و جنبه‌های ادبی دعا را که توسط نقد باستانی نادیده گرفته شده است، از خلال نص و خطاب آشکار نماید. وی در این کتاب، به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که آیا صحیفه سجادیه، واجد ویژگی‌های یک متن ادبی هست و آیا عناصر روایت در خطاب آن، تجسم یافته است یا نه؟[۱].

نویسنده به‌منظور پاسخ به این پرسش‌ها، رویکردی مبتنی بر ترکیب دو طرف با یکدیگر اتخاذ نموده است:

  1. مطالعه متنی: نویسنده، معتقد است این نوع از مطالعه و بررسی، شایسته پرداختن به صحیفه سجادیه و سایر متون ادبی است؛ زیرا مفهوم جدیدی را بنا نهاده و ریشه‌های خود را در اعماق تراث، می‌گستراند و معانی جدیدی را از آن استخراج می‌کند. این رویکرد به خود متن نزدیک شده و به بررسی جنبه‌هایی از تعاملات آن با سایر متون می‌پردازد.
  2. مطالعه خطاب: مقصود، بررسی گفتمان از طریق آشکار ساختن عناصر روایت در صحیفه سجادیه است؛ زیرا دعا نثری است که در آن، عناصر شناخته‌شده هر روایتی محقق می‌شود، اما با خصوصیاتی از آنها متمایز می‌شود که مرتبط با عناصر داعی، مدعو، مدعوله، مدعوعلیه، قداست و... می‌باشد[۲].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ص7-8
  2. ر.ک: همان، ص8-9

منابع مقاله

مقدمه کتاب.


وابسته‌ها