المنار في علوم القرآن
| المنار فی علوم القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسن، محمد علی (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسة الرسالة |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1421 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | تفسیر - فن
قرآن - تاریخ قرآن - علوم قرآنی قرآن - وحی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 69/5 /ح5م8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المنار في علوم القرآن تألیف دكتر محمد على الحسن می‌باشد. نویسنده كه استاد علوم قرآن و تفسير در دانشكدۀ شريعت دانشگاه عمان و نيز دانشكده عربى دانشگاه دبى مى‌باشد كتاب خويش را پيرامون بعضى از مسائل مهم علوم قرآن همچون-وحى-نزول قرآن-اسباب نزول- حديث سبعة احرف و سير تطور تفسير، به رشتۀ تحرير در آورده است وى تلاش نموده مطالب را بصورت مختصر بيان نمايد و از ذكر مكررات و مطالب اضافى پرهيز نمايد-مثلاًدر باب نسخ پس از تعريف و ذكر اقسام سه گانۀ آن-بحث پيرامون مصاديق نسخ را دو يا سه مورد آنرا ذكر مى‌نمايد.از طرف ديگر در هر بحث پس از ذكر معناى لغوى آن واژه، معناى اصطلاحى را نيز ذكر مى‌نمايد.
وى مطالب كتاب را بصورتى ذكر نموده كه داراى نظم و تربيت منطقى است و از تعريف قرآن شروع نموده آنگاه مسالۀ وحى و نزول قرآن و جمع‌آورى آن در دورانهاى مختلف را ذكر مى‌نمايد.
ساختار
كتاب داراى يك مقدمه و 6 فصل است كه فهرست موضوعات آن به شرح زير است:
فصل اول:پيرامون قرآن كريم-معناى آن-اسامى آن-اعجاز قرآن ترجمه قرآن-قصه در قرآن
فصل دوم:وحى.تعريف آن از نظر لغت و اصطلاح دليل وحى.مراتب وحى به پيامبر
فصل سوم:نزول قرآن-کیفیت نزول قرآن-آيات مكى و مدنى اولین و آخرين آيه‌اى كه نازل شده-حديث سبعة احرف اسباب النزول
فصل چهارم:جمع‌آورى قرآن:جمع در زمان پيامبر(ص)-جمع قرآن در زمان ابى‌بكر-جمع قرآن در زمان عثمان-ترتيب آيات و سوره‌ها
فصل پنجم:بعضى از مباحث علوم قرآن:عام و خاص-مطلق و مقيد منطوق و مفهوم-نسخ-محكم و متشابه
فصل ششم:اصول تفسير-معناى تفسير و تاويل خلاصه‌اى از سير تطور تفسير-مصادر تفسير
شروط تفسير-انواع تفسير
ويژگى
- در هر مبحثى پس از طرح موضوع بحث، بعضى از کتاب‌هاى تألیف شده در آن موضوع را معرفى مى‌نمايد مانند بحث نسخ
- در فصل اول پس از تعريف واژۀ قرآن-اسامى قرآن را نام برده وجه تسميه را نيز بيان مى‌كند.
- در بحث نسخ(فصل پنجم)پس از تعريف لغوى و اصطلاحى نسخ اقسام سه گانه را ذكر نموده است وى از جمله كسانى است كه معتقد است
- نسخ يك قسم بيشتر وجود ندارد(نسخ حكم دون تلاوت) بر خلاف اكثر اهل سنت كه دو قسم ديگر را نيز قبول دارند
- در فصل اول(بحث اعجاز) معتقد است كه اعجاز قرآن در اعجاز بيانى منحصر است و اعجاز علمى را نمى‌پذيرند
- در فصل ششم(بحث تفسير) تفسير را چهار قسم: تفسير مأثور تفسير به راى-تفسير اشارى-تفسير فقهى-نموده آنها را توضيح داده براى هر كدام چند مورد از تفاسير را ذكر مى‌نمايد.
نسخه شناسى
كتاب يك جلد و متن آن عربى و داراى 320 صفحه است.
- داراى فهرست:
- الف: منابع و مأخذ
- ب: موضوعات كتاب