الغاية في شرح الهداية في علم الرواية للحافظ محمد بن الجزري

الغاية في شرح الهداية في علم الرواية للحافظ محمد بن الجزري
پدیدآوران	سخاوی، محمد بن عبدالرحمن (شارح) جزری، محمد بن ابراهیم (نویسنده) امین، محمد سیدی محمد (محقق)
عنوان‌های دیگر	الهداية في علم الرواية. شرح
ناشر	مکتبة العلوم و الحکم
مکان نشر	عربستان - مدينه منوره
سال نشر	1422ق.
چاپ	چاپ دوم
موضوع	جزري، محمد بن محمد، ??? - ???ق. الهدايه في علم الروايه - نقد و تفسير حديث - علم الروايه شعر - نقد و تفسير شعر عربي - قرن 9ق - تاريخ و نقد
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏ه‎‏4025 / 108 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الغاية في شرح الهداية في علم الرواية للحافظ محمد بن الجزري، اثر امام محمد بن عبدالرحمن سخاوی (821-‌902ق)، شرحی است بر کتاب «الهداية في علم الرواية» محمد بن جزری که با تحقیق محمد سیدی محمد محمدامین، به چاپ رسیده است.

نام کتاب

نام کتاب، «الغاية» بوده و تمام کسانی که از آن نام برده‌اند، آن را به همین نام ذکر کرده‌اند، اما در ادامه، دچار اختلافاتی شده‌اند؛ به‌گونه‌ای که برخی آن را «الغاية في علوم الحديث» و برخی دیگر، «الغاية في شرح منظومة ابن الجزري في الهداية» دانسته‌اند؛ درحالی‌که خود مصنف در صحفه دوم کتاب، آن را «الغاية في شرح الهداية» نامیده است.

محقق، این کتاب را به‌عنوان رساله فوق لیسانس خود، در دانشگاه ام‌القری عربستان، ارائه کرده است. وی دلایل انتخاب این کتاب برای تحقیق را چنین ذکر کرده است:

1. خدمت به سنت پیامبر(ص)؛
2. این اثر، کتابی است که ناظم و شارح آن، دو عالم جلیل‌القدر می‌باشند؛
3. ارزش و اهمیت کتاب به دلیل سهولت عبارات و عدم اطاله مطالب و اهمیت مباحث مطرح‌شده مانند مبحث الفاظ غریب الحدیث.

کتاب با مقدمه مفصلی از محقق در سه فصل آغاز و مطالب در دو فصل تنظیم شده است. فصل اول، به شرح حال سخاوی اختصاص یافته و اطلاعاتی پیرامون نام، کنیه، لقب، ولادت، رشد، تحصیلات، سفرهایی که به‌منظور کسب علم و دانش صورت گرفته، مناصب علمی، مصنفات و آثار علمی، وفات، دیدگاه علما و تقریظ آنها برای مصنفات سخاوی، در اختیار خواننده قرار گرفته است.

در فصل دوم، از معروف‌ترین عالم معاصر سخاوی، یعنی جلال‌الدین سیوطی، سخن به میان آمده است. در فصل سوم، به معرفی کتاب و توثیق نسبت آن به سخاوی، پرداخته شده است.

طریقه شرح به این صورت است که ابتدا ابیات «الهداية» در بالای صفحه آورده شده و سپس، برخی از کلمات و واژگان آن که نیاز به تشریح و توضیح دارد، شرح داده شده است.

وضعیت کتاب

از جمله اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در کتاب، عبارت است از:

1. مقایسه میان نسخ خطی کتاب؛
2. مراجعه به نصوصی که مؤلف به نقل آنها پرداخته و انتساب آنها به منابع و مصادر معتبر؛
3. اشاره به مواضع آیات و سور مذکور در کتاب؛
4. تخریج احادیث و انتساب آنها به منابع و مصادر آنها و بحث و سخن پیرامون برخی از آنها؛
5. ارائه شرح حال مختصر برای اعلام مذکور در کتاب، مگر برخی از آنها؛
6. تهیه فهارس فنی برای کتاب به‌منظور تسهیل در یافتن مطالب مورد نیاز.

فهارس کتاب (شامل فهرست آیات قرآن؛ احادیث شریف و آثار؛ اعلام؛ مراجع و منابع مورد استفاده محقق و فهرست موضوعات)، در آخر جلد دوم ذکر شده است.

در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع و اشاره به اختلاف نسخ، شرح حال مختصری از اعلام مذکور در متن ارائه گردیده و به توضیح برخی از کلمات و مطالب متن، پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.