العروض (ابن‌ جنی)

    از ویکی‌نور
    العروض(ابن جنی، عثمان بن جنی)
    العروض (ابن‌ جنی)
    پدیدآورانابن جنی، عثمان بن جنی (نويسنده) فوزي الهیب، احمد (محقق)
    ناشردار القلم
    مکان نشرکویت
    سال نشر1409ق - 1989م
    چاپ2
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    العروض نوشته ابوالفتح عثمان بن جنی نحوی موصلی(330- 392ق) از علمای مشهور ادبیات، صرف و نحو و صاحب شعر است. برخی او را از پیروان مذهب حنفی برشمرده و برخی دیگر او را شیعه دانسته‌اند.[۱] این کتاب در موضوع ادبیات(عروض) به نگارش درآمده و توسط احمد فوزی هیب تحقیق‌شده است.

    این اثر ازجمله نگارش‌های مهم‌ در علم عروض است که به شکل مختصر نوشته‌شده است. نویسنده در تدوین آن از خلیل بن احمد فراهیدی(م 175ق) تبعیت نموده و با وی در تعداد بحور و عدد دوائر عروضی و برخی مسائل دیگر هم‌رأی بوده است. [۲]

    کتاب یادشده مشتمل بر مطالب عروضی متعددی است. مؤلف نخست به تعریف علم عروض و همچنین تعریف شعر پرداخته و در این خصوص به شیوه خلیل بن احمد پایبند بوده و از وزن‌های شعری معروف تجاوز نکرده است. وی در ادامه به معرفی سبب، وتد، فاصله و تقطیع پرداخته و از تفعیلات اصلی سخن به میان آورده و به دو قسم هفت‌گانه و پنج‌گانه تقسیم نموده است. او سپس عروض و ضرب را معرفی کرده و از اعداد دوائر عروضی سخن به میان آورده و بحور و تعداد آن‌ها را موردبحث قرار داده است. وی به پانزده بحر اشاره‌کرده و پیرامون هریک از این بحور به‌تفصیل سخن گفته و اجزاء، عروض‌ها و اقسام آن‌ها را به همراه مثال‌هایی برای هریک ذکر کرده است.[۳]


    پانویس

    1. زرکلی، خیرالدین، ج4، ص 204؛ ابو الحسينى، رحيم‏، ج‏3، ص 260- 261
    2. مقدمه محقق، ص 18
    3. ر.ک: همان، ص 18-19

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن.
    2. ابو الحسينى، رحيم‏. عالمان شيعه. قم. شيعه شناسی. 1384ش. چاپ اول.
    3. زرکلی، خیرالدین. الاعلام. بیروت. دار العلم للملایین. 1989م. چاپ هشتم.

    وابسته‌ها