کتاب الطبيخ، از آثار نویسنده ناشناس قرن چهارم هجری قمری، ابومحمد مظفر بن نصر ملقب به ابن سیار وراق است که به چگونگی آشپزی و طبخ غذاهای گوناگون و آداب خوردن و آشامیدن می‌پردازد. پژوهشگران معاصر، خاورشناس کای اورنبری و سحبان مروه این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده‌اند و مقدمه و تعلیقاتی بر آن افزوده ولی اطلاعاتی درباره شخصیت و آثار ابن سیار وراق نیافته‌اند و در مورد روش اثر حاضر نیز توضیحی عرضه نکرده‌اند.

الطبيخ
الطبيخ
پدیدآورانوراق، ابن‌سیار (نويسنده)

اورنبری، کای (محقق)

مروه، سحبان (محقق)
عنوان‌های دیگرو هو أقدم الموسوعات في علم التغذیة و أصناف المأکولات ** کتاب الطبیخ
ناشردار و مکتبة بيبليون
مکان نشرلبنان - جبیل
سال نشر2009م
چاپ1
شابک-
موضوعمتون‌ قدیم‌ آشپزی عراقی‌,عراق‌ -- بغداد -- متون‌ قدیم‌ آشپزی
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
TX 725.I82A25
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

  • محققان با تأکید بر آنکه از همه توان خود استفاده کرده‌اند تا این کتاب را بخوبی تصحیح کنند، افزوده‌اند ولی این تحقیق کامل نیست و ممکن است که خواننده بصیر، اشتباهات مهمی در آن ببیند که ما مسئولیتش را می‌پذیریم و نمی‌گوییم اشتباه چاپی است. [۱]
  • محققان یادآور شده‌اند که در نسخه خطی، اسم این اثر «کتاب الطبیخ و إصلاح الأغذیة المأکولات و الأطعمة المصنوعات» و نام نویسنده ابومحمد مظفر بن نصر بن سیار وراق ذکر شده است. [۲]

ساختار و محتوا

  • این اثر از 132 فصل تشکیل شده است. اولین باب، «تغییر کردن و فاسد شدن غذای پخته» است [۳] و آخرین، «خواب و منفعت آن برای جسم انسان و چگونگی مدیریت آن بعد از خوردن غذا». [۴]

نمونه مباحث

  • خیلی روشن است که «الاستلقاء» (به پشت خوابیدن و پای راست را بر پای چپ قرار دادن) بعد از غذا خوردن، خوب است و باعث استراحت اعضای بدن و سرعت هضم می‌شود و دهان معده را قوی می‌کند و خلط‌‌‌‌‌‌‌‌های پست را دور می‌سازد و همه ضررها را از معده دفع می‌نماید و انجام دادن همیشگی آن، موجب زیبایی چهره می‌شود و خون در صورت آشکار می‌گردد و آن، از مواردی است که پزشکان و حکیمان بر ترجیح آن و فایده بزرگش اشتراک نظر دارند. و شایسته است کسی که می‌خواهد چنین کند، به پشت بخوابد و بالش زیر سرش نگذارد و خوابیدنش را طول ندهد چون خواب طولانی، به زیان می‌انجامد. و بهتر است که خورنده، خودش را بیش از اندازه سیر نکند و جایی خالی در معده باقی بگذارد تا بتواند مواد غذایی را در خود نگهدارد و زود هضم کند.... [۵]

پانویس

  1. مقدمه محققان، ص18.
  2. همان، ص7-8.
  3. متن کتاب، ص26.
  4. همان، ص361.
  5. همان، ص361.

منابع مقاله

  • مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها