الصحيح من أخبار البحار و عجائبها
الصحيح من أخبار البحار و عجائبها، از آثار متکلم، نویسنده و گزارشگر معتزلی قرن چهارم هجری قمری، ابوعمران موسی بن ربا‌ح اوسی سیرافی (زنده در مصر، سال 377ق)، مجموعه سخنان، خبرها و گفته‌ها و افسانه‌هایی است که از ویژگی‌های جالب دریاها و حوادث شگفت‌انگیز آن حکایت می‌کند. هرچند نام کتاب به معنای «خبرهای درست از دریا و شگفتیهای آن» است، ولی محتوا و اطلاعات موجود در آن، یک‌سره راست نیست و آمیخته با خیال‌پردازی و خام (پردازش‌نشده) است. پژوهشگر معاصر، یوسف هادی، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی مفید را بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابوعمران اوسی سیرافی و همچنین روش اثر حاضر را شناسانده است.
| الصحيح من أخبار البحار و عجائبها | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن ربا‌ح اوسی، موسی بن ربا‌ح (نويسنده) هادی، یوسف (محقق) |
| ناشر | دار إقرأ |
| مکان نشر | سوریه - دمشق |
| سال نشر | 1426ق - 2006م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اقیا‌نوسها و دریاها -- متون قدیمی تا قرن 14 - شگفتیهای جهان - متون قدیمی تا قرن 14 - جغرافیای اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - سفر دریایی -- متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS۴۲۱/س۹۴ص۳ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ارزش کتاب
- اثر حاضر هرچند کتابی علمی و تاریخی نیست و عنصر مبالغه و تخیّل در آن تأثیر گذاشته است، ولی سراسر افسانه‌سرایی هم نیست و برخی از اطلاعات درست (تاریخی، جغرافیایی، انسان‌شناختی و...) نیز در آن یافت می‌شود[۱]. محقق می‌گوید: اگر در یکی از قصه‌های این اثر آمده که «مردمان روستایی نزدیک شیراز همگی مُردند؛ زیرا از گوشت پرنده بزرگی که در آنجا افتاده بود، خوردند و کسانی که این خبر را شنیدند این واقعه را این‌گونه تفسیر کردند که این پرنده، چیز مسمومی را خورده و در نتیجه، گوشتش مرگ‌آور شده است»، شبیه این حادثه در سال 2002م، در روستایی ساحلی در کامبوج واقع شد و 3 نفر وفات کردند و بیش از 90 نفر مریض و مسموم شدند و...[۲].
هدف و روش
- ابوعمران اوسی سیرافی با تأکید بر آنکه «نشانه‌های گوناگون در دریا و صحرا، بر وجود خدای قادر متعال دلالت دارد» و...، وارد بحث اصلی خودش شده است[۳].
- به گفته محقق، بخشی از کتاب حاضر با عنوان عجائب الهند منتشر و تألیف آن اشتباهی به «بزرگ بن شهریار رامهرمزی» نسبت داده شده است![۴].
ساختار و محتوا
- در این اثر تعداد 164 مطلب (خبر، افسانه و...) درباره ویژگی‌ها و حوادث مرتبط با دریاها و شگفتیهای آن مطرح شده است[۵].
نمونه مباحث
- 139- «ابن لاکیس» (جعفر بن راشد معروف به «ابن لاکیس») برای من نقل کرد که آنان (آفریقاییان شمالی) از اهالی واق‌واق شگفت‌زده شدند که در سال 334ق، بر آنها هزارنفری حمله کردند و...[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.