الروض النضير شرح مجموع الفقه الكبير
| الروض النضير | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیاغی، حسین (نويسنده) زید بن علی بن الحسین(ع) (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | شرح مجموع الفقه الکبير ** مجموع الفقه الکبیر. شرح |
| ناشر | دار الجيل |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زید بن علی(ع)، 79 - 122ق. مجموع الفقه الکبیر - نقد و تفسیر - فقه زیدی -- قرن 2ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | 3025م9ز 184 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الروض النضير شرح مجموع الفقه الكبير، اثری از احمد بن حسین بن احمد بن علی بن محمد بن سلیمان بن صالح سیاغی حیمی صنعانی (1180-1221ق)، از علما و فقهای زیدیه است.
کتاب یادشده شرح ناتمامی از مسند زید بن علی (مجموع فقهی)، نخستین امام زیدیه است[۱]. ازآنجاکه این اثر مشتمل بر مجموعه فقهی و مجموعه حدیثی است[۲]، در برخی از منابع با نام «مجموع فقهی» یا مجموع حدیثی نیز از آن یاد شده است[۳]. اثر یادشده مشتمل بر مجموع احادیثی است از پیامبر اکرم(ص) که زید بن علی از امیرالمؤمنین(ع) نقل نموده و شاگرد وی ابوخالد واسطی آنها را از او روایت نموده است. عبدالعزیز بن اسحاق بقال بغدادی(متوفای 313ق) این اثر را گردآوری کرده است[۴].
به دلیل اهمیت و جایگاه کتاب در میان زیدیه، شروحی بر آن نگاشته شده که از جمله آنها شرح یادشده است. این شرح مورد ستایش برخی از عالمان زیدی‌مذهب و غیر زیدی قرار گرفته و تکمله و تتمه‌هایی بر آن نگاشته شده است[۵].
نویسنده در این شرح به استنباط احکام فقهی از احادیث ذکرشده پرداخته و علاوه بر اشاره به سخنان علمای مذاهب فقهی، به‌ویژه مذاهب چهارگانه اهل سنت در مسائل مورد اختلاف، از جمع یا ترجیح میان احادیث معارض سخن به میان آورده و از پرداختن به مناقشات لفظی در آن خودداری نموده است[۶].
وی پس از ذکر احادیث و قبل از اشاره به معنای مفردات آنها، به تخریج و ذکر احادیث از طریق یا طرق مختلف پرداخته است[۷]. شارح احادیث نقل‌شده توسط زید بن علی را با حرف(ص) مشخص کرده و مطالب مختلف پیرامون آنها را با حرف (ش) نشان داده است. وی در مواردی نخست به ذکر نظرات برخی از عالمان پیرامون حدیث و معنای مفردات آن پرداخته، سپس نظرات خود را پیرامون حدیث مطرح‌شده گفته و به معنای عبارات آن با واژه «قلت» اشاره کرده است. وی در مواردی برخی از مطالب و نظرات خود را نیز ذیل عنوان «فائده» آورده است[۸].
لازم به ذکر است که شرح مورد بحث با تتمه‌ای به قلم عباس بن احمد بن ابراهیم بن احمد حسنی یمنی صنعانی (متولد 1304ق) همراه شده است که قسمت شرح‌نشده آن را به شیوه نویسنده «الروض النضير» شرح نموده است[۹].
محقق اثر علاوه بر اشاره به اختلاف عبارات متن موجود با نسخ دیگر، در پاورقی کتاب، توضیحاتی پیرامون برخی از نام‌ها[۱۰]، واژگان[۱۱] و مطالب متن داده است[۱۲].
پانویس
- ↑ ر.ک: زرکلی، خیرالدین، ج2، ص232
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ج1، ص8؛ مؤسسه امام صادق(ع)، گروه علمی، ج1، ص308
- ↑ ر.ک: زرکلی، خیرالدین زرکلی، ج2، ص232؛ رفاعى، عبدالجبار، ج8، ص238
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ج1، ص8؛ سرکیس، یوسف الیان، ج1، ص984؛ رفاعى، عبدالجبار، ج8، ص238؛ سبحانی، جعفر، ج1، ص29
- ↑ ر.ک: حبشى، عبدالله محمد، ج3، ص1815
- ↑ ر.ک: حسینى اشکورى، ج2، ص60؛ متن کتاب، ج4، ص347
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ج1، ص122-125
- ↑ ر.ک: همان، ص284-285
- ↑ ر.ک: همان، ج4، ص335
- ↑ ر.ک: همان، ص321 و 329-330
- ↑ ر.ک: همان، ص313 و 316
- ↑ ر.ک: همان، ج1، ص366 و 368
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- حبشى، عبدالله محمد، «جامع الشروح و الحواشي»، أبوظبي، هيئة أبوظبي للثقافة و التراث، المجمع الثقافي، 1427ق، چاپ دوم.
- حسینى اشکورى، احمد، «مؤلفات الزيدية»، قم، مكتبة آيةالله‌العظمى المرعشي النجفي(ره)، 1413ق، چاپ اول.
- رفاعى، عبدالجبار، «معجم ما كتب عن الرسول و أهل‌البيت صلوات‌الله‌عليهم»، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، 1371ش، چاپ اول.
- زرکلی، خیرالدین، «الأعلام»، بیروت، دارالعلم للملايين، 1989، چاپ هشتم.
- سبحانی، جعفر، «تذكرة الأعيان»، قم، مؤسسة الإمام الصادق(ع)، 1419ق، چاپ اول.
- سرکیس، یوسف الیان، «معجم المطبوعات العربية و المعربة و هو شامل لأسماء الكتب المطبوعة في الأقطار الشرقية و الغربية»، قم، کتابخانه عمومى حضرت آیت‌الله‌العظمى مرعشى نجفى(ره)، 1410ق، چاپ اول.
- مؤسسه امام صادق، گروه علمی، «معجم طبقات المتكلمين»، قم، مؤسسة الإمام الصادق(ع)، 1424ق، چاپ اول.