الجدل (على طريقة الفقهاء)

    از ویکی‌نور
    الجدل على طريقة الفقهاء
    الجدل (على طريقة الفقهاء)
    پدیدآورانابن عقیل، علی بن عقیل (نويسنده)
    ناشرمکتبة الثقافة الدينية
    مکان نشر[بی جا] - [بی جا]
    سال نشر13سده
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    الف27 ج4 155/6 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الجدل علی طریقه الفقهاء اثر ابوالوفاء علی بن عقیل بن محمد بغدادی حنبلی (430-513ق) در اصول فقه است.

    کتاب فاقد تحقیق و مقدمه است و صرفاً متن مؤلف آمده است.گرچه عنوان کتاب، الجدل، ذکر شده؛ ولی تنها دو صفحه از کتاب به بحث جدل و مفهوم و شرایط و آداب جدل و تفاوت آن با تعلیم اشاره کرده است و بقیه کتاب را، مباحث اصولی تشکیل می‌دهند. ازاین‌رو ممکن است از دیدگاه مؤلف، علم اصول، علم جدل به شیوه فقها، باشد.[۱]

    از جمله مباحث اصولی موجود در کتاب، بیان اقسام ادله شرع یعنی قرآن، سنت، اجماع، قیاس، استصحاب حال و قول واحد صحابی است.

    مؤلف در ضمن بحث از دلیل شرعی کتاب، اقسام دلالت آن را از حیث نص و ظاهر و عموم، موردبحث قرار داده است.[۲]

    دلیل سنت نیز از سه جهت فوق مورد بررسی قرار گرفته است با این تفاوت که فعل و اقرار هم اضافه شده است. [۳]

    در بحث اجماع نیز، مؤلف ضمن تعریف اجماع، به شرایط اجماع و تفاوت اجماع مدنظر فقها با متکلمین اشاره می‌کند.[۴]

    قول صحابی و استصحاب، در قالب دو فصل به طور مختصر بیان شده است.[۵]

    اما در بحث قیاس، مؤلف به‌تفصیل به تعریف قیاس و بیان اقسام آن از جهات مختلف؛ جلی و خفی و واضح، قیاس علت و دلالت، [۶]و همچنین به توضیح مسائل مختلف قیاس می‌پردازد. [۷]

    مؤلف در باب بعدی، ترجیحات بین ادله و شقوق مختلف تراجیح را در ادله مختلف، بررسی [۸] و در ادامه، انواع مختلفی از تعارض را در ادله کتابی، سنت، اجماع، قول صحابی و قیاس بر اساس موارد خلاف بین مذاهب مختلف فقهی، بیان می‌کند.[۹]

    مؤلف در آخر، در چند باب، حالات مختلفی را از وقوع تعارض مانند ممانعت و تصحیح علت و عدم تاثیر و نقض و قلب و...آورده است. [۱۰] و در باب آخر، تحت عنوان فصول شتّی، به مباحث تکمیلی درباره تعارض اشاره می‌کند. [۱۱]

    پانویس

    1. ر.ک: متن کتاب، ص 1و 2
    2. همان، ص 3-4
    3. همان، ص 4 و 5
    4. همان، ص 7-8
    5. همان، ص 8-9
    6. همان، ص 11- 13
    7. همان، ص 13-20
    8. همان، ص 20-25
    9. همان، ص 26-46
    10. همان، ص 47-73
    11. همان، ص 73-75

    منابع مقاله

    1. متن کتاب

    وابسته‌ها