البخلاء (خطیب بغدادی)

البخلاء
پدیدآوران	خطیب بغدادی، احمد بن علی (نويسنده)
ناشر	الجفان و الجابی للطباعة و النشر ** دار ابن حزم
مکان نشر	[بی جا] - [بی جا] ** لبنان - بیروت
سال نشر	1421ق - 2000م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/خ6ب3 250/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، البخلاء (ابهام‌زدایی) را ببینید.

البخلاء اثر ابوبکر احمد بن علی بن ثابت خطیب بغدادی (392- 463ق)، در مذمت بخل و اشاره به روایات و اقوال مذکور پیرامون آن.

بغدادی، بر جمع‌آوری اخبار، هماهنگ‌سازی و تنظیم آنها در ابواب مختلف، تمرکز نموده و روایات و متون را به حال خود رها کرده تا خودشان بیان شوند، بدون اینکه در توضیح، تحلیل و توجیه آنها، دخالتی داشته باشد. این روش در تمامی آثارش است و باید گفت که این روش اهل حدیث است که وی از چارچوب آنها پیروی کرده است.

کتاب، شامل احادیث نبوی و آثاری در تفسیر و توضیح حدیث نبوی(ص) و اخبار ادبی و تاریخی است که همگی با سلسله سند، روایت شده‌اند.

از مهم‌ترین ویژگی کتاب، منابعی است که وی در نگارش خویش، از آنها بهره برده است که به دودسته اصلی، تقسیم می‌شوند:

1. کسانی که خود کتابی تحت عنوان «البخلاء» داشته و بغدادی باواسطه از آنها نقل کرده است، مانند: ابوسعید اصمعی (123- 216ق)، ابوالحسن مدائنی (135- 224 یا 228ق)، ابوعبیده معمر بن مثنی (110- 209ق) و جاحظ (160- 255ق).
2. کسانی که از ایشان مطالبی نقل کرده، ولی اشاره‌ای به مصنفات آنها نکرده است، مانند: «الأغانی» ابوالفرج اصفهانی (284- 362ق)، ابوعبدالله مرزبانی (297- 384ق) و....

باید این نکته را مدنظر داشت که خطیب در درجه نخست، محدث و مورخی بزرگ است، ازاین‌رو کتاب او نیز از این واقعیت که نوشته نویسنده‌ای محدث و مورخ است، منحرف نشده است. وی سعی کرده است برای هر خبری که نقل می‌کند، سلسله سند آن را نیز ذکر کرده و همچنین در آن مطالب، مخصوصا در اوایل مباحث و موضوعات، فنون مربوط به حدیث را رعایت نماید.

مطالب، در شش جزء تنظیم شده است.

در جزء نخست، روایاتی از پیامبر(ص) درباره بخل و تحذیر از آن ذکر گردیده

در جزء دوم، به اقوالی از متقدمین در مذمت بخل و بخیلان اشاره شده است.

در بخش سوم، به توصیفات فضلا از مواعید بخلا اشاره گردیده.

در جزء پنجم، از بخل در طعام و معروف‌ترین بخیلان سخن به میان آمده

در آخرین جزء، به فضیلت انفاق به‌عنوان درمانی برای بخل، اشاره شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.