الإشاره إلی مذهب أهلالحق
الاشاره الی مذهب اهل الحق | |
---|---|
پدیدآوران | شیرازی، ابراهیم بن علی (نويسنده) |
ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
مکان نشر | بیروت - لبنان |
سال نشر | 1425 ق |
چاپ | 1 |
زبان | عربی |
تعداد جلد | 1 |
الإشاره إلی مذهب أهلالحق، تأليف أبىاسحاق شيرازى(متوفی 476ق)، كتابى است بسيار مختصر و موجز دربارهى پارهاى از مسائل كلامى؛ چون توحيد و صفات الهى و نبوت پيامبر اسلام و ترتيب افضليت صحابه، كه در قرن پنجم به زبان عربى نوشته است. تحقيق كتاب توسط محمدحسن اسماعيل شافعى صورت گرفته و ذیل کتاب نهاية الإقدام في علم الكلام منتشر شده است. در اين كتاب بسيار تمسك به مذهب اشعرى نموده و در قضاياى اختلافى بين خودش و مذهب قدريه از ابى الحسن اشعرى يارى جسته است.
انگیزه تألیف
مؤلف مىگويد، چون قومى را مىديدم كه علم را به خود نسبت مىدهند، حال آن كه جاهلاند و نمىدانند كه چه گروهى بر اين عقيده هستند، و همچنين چيزهايى را به اهل حق نسبت مىدهند كه شايسته اهل حق نيست و با اين كار مىخواهند قلوب عامه را از حق منحرف سازند و آنها را مورد لعن و تكفير قرار دهند، لذا دوست داشتم به بطلان آنچه به اهل حق نسبت مىدهند، اشاره كنم، شروع به تألیف اين كتاب نمودم با اين كه به تقصير و كوتاهى خويش در رساندن حق مطلب معترفم.
ساختار و گزارش محتوا
كتاب با ترجمهاى درباره مؤلف شروع گشته كه در آن به ذكر مذهب مؤلف كه بين اشعرى و شافعى است پرداخته و سپس از علم و ورع وى سخن گفته و همچنين از اهم تأليفات او طى 18 مورد نام برده است. بعد از آن در دو صفحه، نسخه خطى اين كتاب به تصوير كشيده شده است. سپس متن اصلى كتاب با مطلبى تحت عنوان اول الواجبات كه مربوط به معرفت به الله عزوجل مىباشد، آغاز گرديده است، سپس از حدوث عالم، صفت وحدانيت، صفت قديم و ساير صفات الهى؛ چون علم، قدرت، إراده، سمع، بصر، أزليت، حيات و كلام الهى سخن گفته است. در قسمتى از كتاب، علاقه صفات الهى با ذات خدا را متذكر شده است. سخنى از صفت "استواء" خدا بر عرش گفته و در آن بيان داشته كه مثلا"ثم استوى على العرش" به اين معنا نيست كه خدا ملاصقه يا استقرار بر عرش همچون اجسام دارد، بلكه بلند مرتبه بودن و علو الهى را مىرساند، سپس در نبوت پيامبر و ترتيب صحابه در فضل و برترى سخن گفته، كه افضل الناس بعد رسولالله، ابوبكر سپس عمر و سپس عثمان و آنگاه على است و اقدم در خلافت بايد مقدم در فضيلت باشد، زيرا كه تقديم مفضول بر فاضل محال است. در پايان فهرست محتويات سه كتاب ذكر شده است.
نسخه شناسى
اين نسخه داراى يك جلد بوده كه انتشارات دار الكتب چاپ اول خود را در سال 1425ق در بيروت انجام داده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب