الإملاء المختصر في شرح غریب السیر
| الإملاء المختصر في شرح غریب السیر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خشنی، ابوذر بن محمد (نويسنده) خلیفه، عبدالکریم (محقق) |
| ناشر | دار البشير |
| مکان نشر | اردن - عمان |
| سال نشر | 1412ق - 1991م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ابن هشام، عبدالملک بن هشام، - ۲۱۳ق. سیره النبی -- نقد و تفسیر,محمد (ص)، پیامبر اسلام، ۵۳ قبل از هجرت - ۱۱ق. -- سرگذشتنامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP ۲۲/۲/الف۲،س۹۰۲۳ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الإملاء المختصر فی شرح غریب السیر اثر ابوذر مصعب بن ابوبکر محمد بن مسعود خشنی (متوفی 604ق/ 1207م)، در شرح واژه‌های سخت و دیریاب برخی از اشعار عرب و نیز شرح برخی از موضوعاتی که در کتاب «السیره النبویه» ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوب حمیری (متوفی 213 یا 218ق) آمده است.
این اثر شرح واژه‌های دشوار اشعار و نیز شرح حوادثی است که در کتاب «السیره النبویه» ابن هشام آمده است[۱].
منابع در تعیین نام این کتاب بزرگ و ارزشمند که خشنی آن را از حفظ و کلمه به کلمه، به شاگردان خود دیکته کرده است، دچار اختلاف شده‌اند. به عنوان مثال، ابن ابار در «التکمله الصله» از این کتاب یاد نموده و درباره آن، چنین گفته است: «و برای اوست تألیفی در شرح غریب السیر ابن اسحاق». صاحب «الذخیره السنیه» درباره آن گفته است: «او املاء پسندیده‌ای درباره کتاب السیر دارد» و ذهبی نیز در «سیر أعلام النبلاء» به این موضوع اشاره کرده است که: «او صاحب تصنیفی در شرح غریب السیر است». پس از این افراد، سیوطی در «البغیه» درباره موضوع کتاب، چنین اظهارنظر نموده است: «از جمله آثار او، املائی است در سیره ابن هشام» که گویا نظر سیوطی نسبت به سایرین، درست‌تر می‌باشد[۲].
خشنی، روش و رویکرد لغوی را در پیش گرفته که نزدیک‌ترین رویکرد، به روش معجمی و فرهنگ‌لغت‌شناسی است. وی در این روش، کلمات و واژگان سخت و دیریاب را با توجه به سیاق و از طریق متون و نصوص، تفسیر و تشرح کرده است. وی موضوع مورد نظر خود را غالبا با عبارت «وقوله...» آغاز نموده و سپس کلمه‌ای که به نظر خود عجیب و سخت می‌آید را به واسطه توضیحات لغوی موجز و مختصر، تشریح و تبیین نموده است[۳].
نکته قابل توجه این که واژه «الغریب» نزد خشتی، معنای خاصی دارد؛ چرا که منظور وی از این واژه، تمام کلماتی است که درک و فهم آن برای مبتدیان و دانش‌آموزان، دشوار باشد[۴].
پانویس
منابع مقاله