اعجازها و شگفتیهای علمی قرآن
اعجازها و شگفتیهای علمی قرآن (تفسیر موضوعی ویژه جوانان2 ، نوشته دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی (متولد 1341ش) و محسن ملا کاظمی، پژوهشی است که به تبیین و نقد اعجاز علمی و شگفتیهای علمی قرآن کریم میپردازد و آیات الهی را با دستاوردهای علومتجربی در زمینههای کیهانشناسی، ریاضی، زیستشناسی و پزشکی مقایسه و بررسی میکند. اصل این کتاب پایاننامه دکترا و کتاب تقدیر شده جمهوری اسلامی در سال 1382ش بوده است.
| اعجازها و شگفتیهای علمی قرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رضایی اصفهانی، محمدعلی (نويسنده)
ملاكاظمي، محسن (نویسنده) مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی (تهيه کننده) |
| ناشر | پژوهشهای تفسير و علوم قرآن |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1387ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 964-7556-08-8 |
| موضوع | قرآن - اعجاز - قرآن و علوم |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ر6الف6 86 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
این کتاب در پنج بخش اصلی شامل: کلیات، قرآن و علوم کیهانشناسی، قرآن و علوم ریاضی، قرآن و علوم زیستشناسی و قرآن و علوم پزشکی تدوین شده است که بخش آخر خود شامل سه فصل مجزاست.
سبک نگارش
- تفسیر موضوعی و علمی: ارائه مباحث از طریق جمعآوری آیات مرتبط با یک موضوع علمی خاص (مانند خلقت جهان) و تفسیر آنها با اتکا به دستاوردهای علمی معتبر[۱].
- استفاده از منابع متنوع: بهرهگیری از دیدگاههای مفسران متقدم و معاصر و همچنین نظرات متخصصان علومتجربی (پزشکان، کیهانشناسان) [[۲].
- استدلال بر اساس شرع و عقل: در بررسی احکام، ابتدا حکم شرعی ذکر شده و سپس حکمتهای آن با استفاده از منابع روایی و دلایل علمی و عقلی تبیین میشوند[۳].
گزارش محتوا
بخش اول: کلیات:
این بخش به مفاهیم و مبانی تفسیر علمی میپردازد و تفسیر علمی را همان توضیحدادن آیات قرآن بهوسیله علومتجربی میداند [۴].
همچنین پیشینه تفسیر علمی و تأثیر مطالب علمی قرآن بر پیشرفت علوم اسلامی موردبحث قرار میگیرد و معیارها و ضوابط لازم برای تفسیر علمی معتبر تبیین میشوند؛ از جمله اینکه مفسر باید با ادبیات عرب، شأن نزول آیه و تاریخ پیامبر(ص) و صدر اسلام تا حدودی آشنا باشد در این بخش، همچنین وجوه اعجاز قرآن (از جمله فصاحت، بلاغت، سبک و نظم خاص قرآن) ذکر میشود [۵].
بخش دوم: قرآن و علوم کیهانشناسی:
این بخش با بررسی نظریههای علمی موجود درباره پیدایش جهان (مانند انفجار بزرگ و حالت پایدار) آغاز میشود و دیدگاه قرآن را در مورد مراحل خلقت جهان، شامل آفرینش آسمانها و ستارگان و منظومه شمسی، و پیدایش حیات بر روی زمین، موردمطالعه قرار میدهد[۶] در ادامه به حرکتهای خورشید (از جمله حرکت انتقالی طولی و حرکت دورانی) و حرکت زمین (از جمله حرکت وضعی و انتقالی) اشاره شده و آیات مرتبط با نیروی جاذبه و انبساط جهان با استناد به نظرات دانشمندان و مفسران مورد تفسیر قرار میگیرد. همچنین موضوع پایان جهان و نشانههای قیامت از منظر آیات قرآن بررسی میشود [۷].
بخش سوم: قرآن و علوم ریاضی: این بخش به بررسی ادعای اعجاز عددی و نظم ریاضی در قرآن میپردازد. دیدگاههای مختلفی از جمله اعجاز عددی سوره فاتحه، تکرار کلمات خاص مانند «دنیا» و «آخرت»، و همچنین بحث پیرامون عدد ۱۹ در آیات و سورههای قرآن مطرح و مورد نقد قرار میگیرد. در این بخش، نتایج محاسبات انجام شده توسط برخی از مدعیان اعجاز عددی (مانند دکتر رشاد خلیفه و عبدالرزاق نوفل) آورده شده و صحتوسقم آنها با ذکر اشکالات یا تأییدها بیان و نتیجهگیری میشود [۸].
بخش چهارم: قرآن و علوم زیستشناسی
این بخش شامل سه بحث اصلی است: پیدایش حیات بر روی زمین، خلقت انسان و رابطه آن با نظریه تکامل، و زوجیت گیاهان و اشیا، در مورد پیدایش حیات، اشاره میشود که حیات از آب پدید آمده است و آیات قرآن بر آن تأکید دارند [۹].
در مورد خلقت انسان، ضمن بررسی مراحل خلقت، دیدگاههای مختلف پیرامون نظریه تکامل (مانند ترانسفورمیسم و فیکسیسم) [۱۰] را مطرح کرده است. همچنین در بحث زوجیت، قرآن کریم در آیات متعدد به زوجیت گیاهان بلکه همه اشیا اشاراتی کرده است [۱۱].
بخش پنجم: قرآن و علوم پزشکی:
این بخش بهتفصیل احکام بهداشتی و پزشکی در قرآن میپردازد:
- فصل اول: قرآن و بهداشت: دررابطهبا بهداشت غذایی به حکمتهای تحریم خوردن مردار، خون، گوشت خوک و گوشت حیواناتی که ذبح شرعی نشدهاند، اشاره شده و دلایل علمی و بهداشتی این تحریمها (مانند وجود میکروبها، سموم و بیماریهای مشترک) موردبررسی قرار میگیرد. بهویژه، در مورد منع خوردن گوشت خوک، تاریخچه و احکام شرعی آن در ادیان گذشته و اسلام ذکر شده و به مضرات بهداشتی و روانی آن (مانند تریشین، هپاتیت، سرطان مری) پرداخته میشود[۱۲].
بهداشت شخصی (جسمی): شامل بحث طهارت و نظافت: حکمتهای تطهیر و وضو و غسل، بهویژه فواید بهداشتی (مانند تقویت فعالیت دستگاه گردش خون و دفع سموم) و آثار معنوی آنها بر روح و روان انسان شرح داده میشود. اهمیت پاکیزگی محیطزیست و لزوم نظافت لباس نیز بهعنوان دستورات دینی با حکمت بهداشتی تبیین میگردد [۱۳].
بهداشت شخصی (جنسی): در این بخش، ممنوعیت آمیزش با زنان در حالت عادت ماهیانه، تحریم زنا و لواط به جهت آثار سوء اجتماعی و گسترش بیماریهای آمیزشی موردبحث قرار میگیرد. همچنین، مسئله استمنا (خودارضایی) و آثار روانی، اخلاقی و جسمی آن با استناد به متون روایی و نظرات متخصصان پزشکی بررسی میشود [۱۴].
- فصل دوم: قرآن و درمان بیماریها: در این فصل، به نقش قرآن و آموزههای آن در درمان بیماریهای روانی و جسمی اشاره شده است. عسل بهعنوان یک ماده غذایی باخاصیت میکروبکشی و ضدعفونیکنندگی معرفی شده و فواید آن در درمان بیماریهای مختلف تنفسی و قلبی، و همچنین اثرات تسکیندهنده قرآن بر اضطراب روانی موردتأکید قرار گرفته است. در مورد روزه، اشاره میشود که این عمل عبادی تأثیر مثبتی بر تقویت اراده روحی و پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها دارد. روزه نهتنها عبادت است، بلکه یک دستور بهداشتی و درمانی برای انسان سالم محسوب میشود[۱۵].
- فصل سوم: قرآن و اسرار خلقت انسان (از نظر پزشکی): این فصل مراحل خلقت انسان در قرآن (از نطفه تا تکامل) را از دیدگاه پزشکی و علمی بررسی میکند. دیدگاههای سنتی در مورد تفسیر آیات خلقت مطرح شده و با پیشرفتهای علمی جدید و نظریههایی مانند تکامل مقایسه میشوند. بهویژه، به موضوع آفرینش انسان از «نطفه» و «خاک» و مراحل مختلف جنینی اشاره شده و دیدگاههای صاحبنظران در این باره تشریح میگردد [۱۶].
پانویس
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص 44-35
- ↑ ر.ک: همان، ص 85- 77
- ↑ ر.ک: همان، ص 232-220
- ↑ ر.ک: ص17
- ↑ ر.ک: ص31-23
- ↑ ر.ک: ص 57-45
- ↑ ر.ک: همان، ص 113-75
- ↑ ر.ک: همان، ص 139-125
- ↑ ر.ک: ص 149-141
- ↑ ر.ک: ص 152-151
- ↑ ر.ک: همان، ص175
- ↑ ر.ک: ص 233-193
- ↑ ر.ک: ص 248-234
- ↑ ر.ک: ص270-249
- ↑ ر.ک: همان، ص 293- 281
- ↑ ر.ک: همان، ص298-295
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.