إيضاح السبل في الترجيح و التعادل
| إیضاح السبل في الترجیح و التعادل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موسوی زنجانی، سید محمد بن ابوالقاسم (نویسنده) |
| ناشر | ابوطالب موسوی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1308 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه - قرن 14 تعادل و تراجیح (اصول) |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 166/8 /م8الف9* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ايضاح السبل في الترجيح و التعادل، تأليف میرزا ابوطالب موسوى زنجانى، به زبان عربى است. این اثر، به‌عنوان منبع مفيدى در موضوع اصولى تعادل و تراجيح قابل استفاده است.
ساختار
نویسنده، بحث را با مقدمه‌اى مختصر آغاز كرده است[۱]. پس از آن، بحث، در ضمن چندين فصل ارائه شده است. هر یک از فصول نيز با دسته‌بندى‌هاى خوبى ارائه شده است.
گزارش محتوا
کتاب، با مقدمه‌اى از مستنسخ کتاب كه در آن با الفاظ مبالغه‌آمیزى کتاب را توصيف كرده، آغاز شده است[۲].
نویسنده، در ابتداى کتاب، اهم مسائل و منقح‌ترين مباحث اصولى را مباحث تعادل و تراجيح مى‌داند، چرا كه به‌وسيله این بحث نظام فقه كامل شده و فقيه از آن كمك مى‌گیرد؛ لذاست كه تأليفات فراوانى در این زمینه از فقهاء به جاى مانده است[۳].
اجتماع دو دليل متعارض و عدم امكان عمل به هر دو، به یکى از دو شكل زير قابل تصور است:
1. تعادل: دو دليلى هستند كه هيچ‌یک را بر ديگرى مزيتى نيست؛
2. تراجيح: در صورتى است كه یکى از دو دليل، نسبت به ديگرى واجد مزايايى باشد.
در مورد تعارض میان دو دليل كه در حال تعادلند، سه نظريه وجود دارد:
الف) تساقط هر دو دليل؛
ب) تخيير؛
ج) تساقط هر دو دليل[۴].
در بخش ديگرى از کتاب، به مرجحات پرداخته شده است. اجماع فرق امامیه است كه در مقام تعارض دو خبر بايد رجوع به مرجحات شود[۵]، زيرا اگر اخذ به مرجحات نشود، مخالف دستورهایى است كه از اهل‌بيت(ع) رسيده است و به علاوه، اخذ به راجح، موجب حصول برائت يقينى مى‌شود. اختلافى كه هست در این است كه آيا بايد در باب مرجحات به همان مرجحاتى كه در اخبار رسيده، از قبيل اعلمیت و اورعيت اكتفاء كنيم يا به مرجحات خارجيه هم مى‌توان تمسك نمود؟.
در اينكه آيا كدام‌یک از مرجحات داخلى و خارجى در صورت تعارض، بر یک‌ديگر مقدمند، آراء گوناگونى ذكر شده است.
ذكر اخبار ترجيح مرجحات داخليه[۶] و خارجيه، بررسى مرجحات سنديه[۷]، مرجحات مضمونيه[۸]، جهتیه[۹] و... و نيز تعارض بين ساير امارات[۱۰] از ديگر بخش‌هایى است كه در ادامه کتاب مورد مداقّه قرار گرفته است.
وضيعت کتاب
کتاب، به خط نویسنده، بدون فهرست نگارش شده است. در برخى از صفحات کتاب، حواشى مختصرى آمده است.
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- دائرةالمعارف طهور.