أنوار الفقاهة في أحكام العترة الطاهرة: كتاب الخمس و الأنفال (ویرایش جدید)
| أنوار الفقاهة في أحكام العترة الطاهرة: كتاب الخمس و الأنفال | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مکارم شیرازی، ناصر (نويسنده) |
| ناشر | مدرسة الإمام علي بن أبي طالب (عليه‌السلام) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1428ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-533-027-0 |
| موضوع | فقه جعفری - قرن 14، خمس |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 183/5 /م7الف8 1386 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أنوار الفقاهة في أحكام العترة الطاهرة، اثر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، کتابی است یک جلدی، به زبان عربی با موضوع فقه استدلالی امامی. این کتاب در میان مباحث فقهی، به‌طور خاص به بحث از انفال و خمس در مذهب جعفری می‌پردازد. ناشر کتاب، مانند سایر آثار آیت‌الله مکارم، مدرسة الإمام علي بن أبي‌طالب(ع) است.
ساختار
کتاب مقدمه رسمی ندارد، ولی مطالبی درباره وجوب خمس قبل از فصل اول آن ارائه شده که می‌توان آن را به‌عنوان مقدمه بحث به حساب آورد. بقیه مطالب کتاب در سه فصل بیان شده است.
گزارش محتوا
نویسنده در ابتدای کتاب به بیان وجوب خمس می‌پردازد و سپس در ضمن سه مسئله اصل وجوب آن و عوضیتش از زکات را بررسی می‌نماید و درباره ضروری دین بودن آن بحث می‌نماید و حکم این مسئله را بیان می‌دارد که آیا این خمس از ضروریات دین است که اجمالا انکارش موجب کفر می‌شود یا نه؟ او در مسئله سوم می‌نویسد: در میان علما اختلاف شده که آیا انکار ضروری مطلقا موجب کفر است یا به این شرط که به انکار الوهیت و توحید و رسالت بینجامد، موجب کفر خواهد شد؟ سپس نظر خودش را این‌گونه بیان می‌دارد که: حق این است که انکار ضروری را فقط در موردی که به انکار الوهیت و توحید و رسالت بینجامد، موجب کفر بدانیم و تفصیل این قول در جای خودش بیان شده است[۱].
فصل اول، در بیان چیزهایی است که خمس در آنها واجب است؛ غنائم دارالحرب، معادن، گنج، غوص، مال حلال مخلوط به حرام و زمینی که کافر ذمی از مسلمان خریده، شش موردی هستند که باید برایشان خمس پرداخته شود. نویسنده ضمن بیان این شش مورد، به بیان احکام و مسائل مربوط به آنها در ذیل هرکدام می‌پردازد[۲].
فصل دوم، درباره قسمت خمس و مستحقان آن است. در ابتدای این فصل بیان می‌شود که خمس به شش قسم تقسیم می‌شود و البته تعبیر صاحب عروه از این حکم با عبارت «الأصح» نشان از وجود اختلاف در این مسئله دارد، هرچند که از نظر آیت‌الله مکارم خلافی در این مسئله نیست[۳]. نویسنده سپس به بیان شرایط معتبره در اصناف ثلاثه مستحقان خمس می‌پردازد. وی بحث از ایمان و فقر و ابناء سبیل و شرط عدالت در استحقاق خمس را در این بخش بیان می‌کند. سپس به بحث روایات باب و تعارض ظاهری میان آنها و... می‌پردازد[۴].
سومین فصل، به بحث از احکام انفال می‌پردازد. نویسنده در این بخش مراد از انفال را بیان می‌کند. او سپس موارد و مصادیق آن را شرح می‌دهد؛ زمینی که بدون جنگ و خون‌ریزی به تملک مسمانان درآمده، اراضی موات، معادن، صفایا و قطائع پادشاهان، غنایمی که معصوم(ع) آن را جدا می‌کند و چیزهایی که بدون اذن امام(ع) به غنیمت گرفته شده، شش مورد از مصادیق انفال هستند. نویسنده در پایان این فصل، به بیان مسائل مهم احیای موات می‌پردازد[۵].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، در انتهای اثر ذکر شده است. پاورقی‌های کتاب جز در موارد اندکی، مانند پاورقی شماره 2 صفحه 456، شماره 1 صفحه 437 و...، بیشتر به ذکر ارجاعات اختصاص دارد.
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.