آیات العقائد

آیات العقائد
پدیدآوران	حجازی طبسی، ابراهیم (نويسنده) گلمکانی، رامین (محقق)
ناشر	آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى
مکان نشر	ایران - مشهد مقدس
سال نشر	1382ش - 1424ق
چاپ	1
شابک	‎964-444-557-0
موضوع	اسلام - عقاید - جنبه‌های قرآنی - خدا شناسی - احادیث - خدا شناسی - جنبه‌های قرآنی - قرآن - تحقیق
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ح‎‏3‎‏آ‎‏9 103/1 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

آیات العقائد، از آثار معلم اخلاق و مدرّس و فقیه معاصر، آیت‌الله سید ابراهیم حجازی طبسی (۱۳۰۴ – 1377ش) اثری کاربردی است، که به استخراج و تنظیم و باب‌بندی آیه‌های قرآن کریم در زمینه اصول دین و اعتقادات اسلامی می‌پردازد و در هر مبحثی، روایات مناسب را نیز نقل می‌کند. نویسنده و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، رامین گلمکانی (متولد 1367ش) این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده است.

هدف و روش

• آیت‌الله سید ابراهیم حجازی طبسی در مقدمه خویش به این نکته اشاره می‌کند که این اثر در روزگاری تدوین شد که جهان پر از وسایل ارتباطی است که اغلب به جای وحدت، موجب موج‌های فکری متفرق و تعمیق اختلافات در دین حنیف اسلام می‌شوند. هدف از این تألیف، دعوت به بازگشت و چنگ زدن به راه مستقیم الهی است تا امت اسلامی در برابر دسیسه‌های دشمنان پنهان و آشکار مصون بماند.
• آیت‌الله سید ابراهیم حجازی طبسی ، قرآن را سفره‌ای آسمانی و هدیه‌ای الهی می‎‌داند که در آن خبر گذشتگان و آیندگان نهفته است. قرآن نوری است که تاریکی را از بین می‌برد و شفایی برای بیماری‌های درونی است و کسی که آن را پیشوا و راهنمای خود قرار دهد، به سوی بهشت هدایت خواهد شد. این کتاب بر پایه این اصل استوار است که عقاید و دین باید از کتاب خدا و سنت معصومین گرفته شود، چرا که دینی که از سخنان افراد عادی گرفته شود، با زوال آن افراد، از بین می‌رود. در این اثر، در هر موضوعی آیات و سنت قطعی (نبوی و ولوی) و برهانی که از آن دو استفاده می‌شود را ذکر می‌کنیم و به آرای شخصی نمی‌پردازیم.
• رامین گلمکانی زندگی و شخصیت و آثار آیت‌الله سید ابراهیم حجازی طبسی را به صورت مختصر معرفی کرده است.
• مصحح درباره کتاب حاضر چند نکته را یادآور شده است از جمله:

1. این اثر در اصل یادداشت‌های تدریسی مؤلف در حوزه علمیه مشهد بوده و ایشان فرصت نهایی کردن آن را نیافته بودند. پس از رحلت مؤلف، کار تحقیق و تنظیم این اثر بر عهده من نهاده شد.
2. من با وجود مشکلات و تداخلات در دست‌نوشته‌های اولیه، کار بازنویسی، تصحیح، و تکمیل آن را انجام دادم.
3. و همچنین روایات و اقوالی را که مؤلف به آن‌ها اشاره کرده بود، مستندسازی نمودم و ساختاردهی فصول و عناوین را به شکلی منسجم انجام دادم تا مطالب از حالت یادداشت‌های درسی خارج شود و برای خواننده به سهولت قابل دسترسی باشد.

ساختار و محتوا

• متن اصلی اثر حاضر، بعد از معرفی جامعی درباره قرآن کریم، شامل 4 باب است:

1. توحید: این بخش مهمترین فصل کتاب است و به تفصیل مراحل توحید را بررسی می‌کند. توحید در اینجا در چهار مرحله اصلی بررسی می‌شود: نفی شریک در الوهیت، نفی شریک در خالقیت، و اثبات کمال و تنزیه خداوند از صفات نقص. و صفات الهی مانند علم مطلق و قدرت و عدل و...
2. نبوت: این اصل در دو بخش تبیین می‌شود: نبوت عامه و نبوت خاصه.
3. امامت: این مسأله یکی از اصول دین است و به بحث از ضرورت وجود امام، الهی بودن منصب امامت و دلایل و ادله انتصاب امیرالمؤمنین علی (ع) و... می‌پردازد.
4. معاد: آخرین اصل اعتقادی مورد بحث، به سرنوشت جهان و انسان اختصاص دارد. این اصل شامل فصولی درباره مسائلی مانند پایان یافتن زندگی زمینی، حتمیت مرگ و عالم برزخ و معاد روحانی و جسمانی و شفاعت اختصاص یافته است.

نمونه مباحث

• «شفاعت» خدای متعال گفت: « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ ۗ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ» (بقره/ 254.) و... « وَلَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَه...» (سبأ/ 23) و... و در اخبار نیز مطالبی آمده است که همین بحث را روش می‌کند از جمله انس بن مالک نقل کرده است که رسول خدا(ص) گفت: هر پیامبری درخواستی داشت که انجام داد و خدا پذیرفت و من دعوت و درخواستم را برای شفاعت امتم در روز قیامت ذخیره کرده‌ام....

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.