آشنایی با مبانی عرفان و تصوف (مکتبها، سلسلهها و بزرگان عرفان اسلامی)
| آشنایی با مبانی عرفان و تصوف (مکتبها، سلسلهها و بزرگان عرفان اسلامی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محمودی، خیرالله (نویسنده) |
| ناشر | آییژ |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1392 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-964-970-281-0 |
| موضوع | عرفان اسلامی - تصوف - مکتبهای عرفانی - سلسلههای صوفیه - عارفان اسلامی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP ۲۸۶/م۳۴۷آ۵ |
آشنایی با مبانی عرفان و تصوف (مکتبها، سلسلهها و بزرگان عرفان اسلامی) تألیف خیرالله محمودی؛ پژوهشگر و محقق؛ این کتاب به عنوان منبعی آموزشی و پژوهشی، مبانی عرفان و تصوف اسلامی را با نگاهی نظاممند بررسی کرده و مکتبها، سلسلهها و چهرههای برجستۀ عرفان اسلامی را از آغاز تا دورۀ زندیه معرفی میکند.
ساختار
این کتاب در شش بخش اصلی تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب «آشنایی با مبانی عرفان و تصوف (مکتبها، سلسلهها و بزرگان عرفان اسلامی)» اثر خیرالله محمودی، منبعی جامع و آموزشی برای آشنایی با مبانی عرفان و تصوف اسلامی است که با هدف پاسخگویی به نیازهای اولیۀ دانشجویان و محققان این حوزه تدوین شده است. نویسنده در این اثر کوشیده است تا مفاهیم بنیادین عرفان اسلامی را به زبانی روشن و قابل فهم ارائه دهد.
نویسنده در مقدمه کتاب اشاره میکند که انسان برای رسیدن به حقیقت وجودی خود و هستی، روشهای گوناگونی را برگزیده و عرفان یکی از این مشربهاست که انسان حقیقتجو را در مسیر رسیدن به مقصدش راهنمایی میکند. عرفان و تصوف برای مردم ایران از جهات مختلفی حائز اهمیت است؛ از یک سو منشأ واقعی این اندیشه از قرآن و اسلام است و از سوی دیگر، ادبیات فارسی به ویژه از قرن ششم به بعد با این اندیشه چنان درآمیخته که بدون در نظر گرفتن هر کدام، شناخت دیگری امکانپذیر نیست.
کتاب در شش بخش اصلی سازمان یافته است:
بخش اول با عنوان «مقدمه و سیر تاریخی عرفان و تصوف» به بررسی مشربها و اندیشههایی که انسان برای رسیدن به حقیقت برگزیده میپردازد. در این بخش، ریشۀ کلمۀ صوفی و سیر تاریخی تصوف از آغاز تا اوایل دورۀ قاجاریه مورد بررسی قرار گرفته است.
بخش دوم با عنوان «شریعت و طریقت» به دو اصطلاح اساسی عرفان و تصوف پرداخته و رابطۀ این دو مفهوم مهم را با یکدیگر تحلیل میکند. این بخش به درک نسبت میان ظاهر و باطن دین کمک شایانی میکند.
بخش سوم با عنوان «شرح مقامات» بر اساس کتاب «اللمع» تنظیم شده و مراحل و منازل سیر و سلوک عرفانی را به تفصیل شرح میدهد. این بخش خواننده را با مراحل مختلف سفر روحانی سالک آشنا میسازد.
بخش چهارم با عنوان «شرح حالات و اصطلاحات» به توضیح حالات و اصطلاحات مهم عرفانی که در متون عرفانی و ادبی به آنها اشاره شده میپردازد. در این بخش اصطلاحات مهمی مانند عشق، وحدت وجود، ولایت، سماع، انسان کامل، سکر، صحو و دیگر مفاهیم بنیادین عرفانی مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند.
بخش پنجم با عنوان «مکتبها و طریقهها» به معرفی مکتبها و سلسلههای مهم عرفانی از آغاز تا اوایل دورۀ قاجار پرداخته است. این بخش خواننده را با جریانهای مختلف عرفانی و ویژگیهای هر یک آشنا میسازد.
بخش ششم با عنوان «شرح حال بزرگان عرفان و تصوف» شامل شرح حال مختصری از چهرههای نامی عرفان اسلامی از آغاز (قرن اول هجری) تا پایان دورۀ زندیه است. این بخش مرجع ارزشمندی برای شناخت عارفان بزرگ و تأثیرگذار در تاریخ عرفان اسلامی محسوب میشود.
در پایان کتاب نیز فهرست آیات و احادیث و معانی آنها، اشعار فارسی، نام اشخاص، کتابها و جایها آمده است که به عنوان راهنمای پژوهشگران و علاقمندان قابل استفاده است.
این کتاب به عنوان منبعی آموزشی برای دانشجویان رشتههای ادبیات فارسی، عرفان اسلامی و علاقمندان به مطالعات عرفانی تدوین شده و با نثری روان و روشن، مفاهیم پیچیدۀ عرفانی را به گونهای ارائه میدهد که برای خوانندۀ غیرمتخصص نیز قابل فهم باشد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات