فارس‌نامه (تعريب)

فارس‎نامه، اثر ابن ‎بلخی، کتابی است که جزء تاریخ و جغرافیاى محلى عمومى منطقه فارس و مربوط به اوایل قرن ششم هجرى قمرى، محسوب می‌شود. اصل کتاب به زبان فارسی بوده و توسط یوسف الهادی، به عربی فصیح و سلیس، ترجمه شده است.

‏فارس‎نامه
فارس‌نامه (تعريب)
پدیدآورانابن بلخی (نویسنده) هادي، يوسف (مترجم و محقق)
عنوان‌های دیگرفارس نامه
ناشرالدار الثقافية للنشر
مکان نشرمصر - قاهره
سال نشرمجلد1: 2001م , 1421ق,
شابک977-5875-16-1
موضوعايران - تاريخ - پيش از اسلام

ايران - شاهان و فرمانروايان

نثر فارسی - قرن 6ق.
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏‏DSR‎‏ ‎‏140‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏ف‎‏2041
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

این کتاب، از قدیمی‌ترین کتبى است که اطلاعات جامع و منحصربه‎فردى را درباره فارس، به زبان فارسى و با انشایى سلیس و روان و در شیوه‌اى موجز و دل‌نشین به اهل فضل و ادب عرضه داشته است و از زمان تألیف، به‌عنوان منبعى معتبر در شناخت فارس، مورد قبول و استفاده پژوهشگران و صاحب‌نظران قرار گرفته است. این اثر، از معدود آثارى است که مطالب حشو و زائد ندارد و مشحون از اطلاعات جالب و بدیع اجتماعى، اقتصادى و تاریخى است، ولى بیشتر مبتنى بر مباحث جغرافیایى و فرهنگى است تا تاریخى[۱].

در مقدمه‌ای که مترجم به ابتدای کتاب افزوده، علاوه بر ارائه توضیحاتی پیرامون مطالب کتاب، به ذکر اطلاعات مختصری که از مؤلف در دست است، پرداخته شده و به مصادر کتاب، اشاره شده است[۲].

به‌منظور آشنایی با نوع و سبک ترجمه، به قسمت‎هایی از ترجمه و متن اصلی، اشاره می‌شود: «طبقه اول پیشدادیان. گیومرث گل‎شاه، اول ملوک فارس:

اول پادشاهی است کی ملک جهان، یکسره داشته است و پارسیان گفته‌اند کی دارالملک او اصطخر بوده است و دیگر اصحاب تواریخ گفته‌اند کی مقام او به دباوند بوده است و به قول ایشان بعد از آن، اصطخر بنا کرد و دارالملک ساخت و گبرگان دعوی می‌کنند کی این گیومرث، آدم بوده است – عليه‌السلام - و فرزند او، کی مسلمانان، «شیث بن آدم» خوانند، گبران او را «بیشی بن گیومرث» خوانند»[۳].

«الطبقة الأولی البيشداديون. كيومرث كل‎شاه: أول ملوك الفرس و هو أول حاكم ملك العالم بأسره. يقول الفرس إن إصطخر كانت عاصمة ملكه، بينما قال بعض المؤرخين إن مقره كان بدماوند و إنه بنی إصطخر في ما بعد و اتخدها مقرا لملكه و يدعي المجوس أن كيومرث هذا هو آدم(ع) و أن ابنه الذي يسميه المجوس شيث بن آدم، يدعونه بيشی بن كيومرث»[۴].

فهارس کتاب در انتهای آن جای گرفته است که عبارتند از فهارس: مکان‌ها و شهرها؛ پادشاهان؛ اقوام و موضوعات کتاب. در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع[۵]، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است[۶].

پانویس

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. ابن‎ بلخی، «فارس‎نامه ابن ‎بلخی»، بنیاد فارس‎شناسی، شیراز، چاپ اول، 1374.

وابسته‌ها

فارسنامه ابن بلخی