المسائل الخمسة عشر

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    الرسائل التسع
    المسائل الخمسة عشر
    پدیدآورانحلی، جعفر بن حسن (نویسنده) استادی، رضا (محقق)
    ناشرکتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی(ره)
    مکان نشرقم - ایران
    سال نشر1413 ق
    چاپ1
    موضوعفقه جعفری - قرن 7ق.
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BP‎‏ ‎‏182‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ر‎‏5
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    المسائل الخمسة عشر از كتب با ارزش بجاى مانده از محقق حلّى «قده» مى‌باشد كه شامل 15 مسألۀ فقهى و جواب آن بوده است كه در نسخه‌هاى موجود پنج سؤال اوّل آن مفقود شده است امّا از جواب پنجم به بعد باقى مانده است، بنابراین شامل 11 جواب و 10 سؤال مى‌باشد.

    اگر چه به علت مفقود شدن مقدمۀ كتاب نام سؤال كننده موجود نيست ولى با توجه به متن سؤالات و عبارت مؤلف در پایان كتاب مى‌توان فهميد كه وى از اهل فضل و بزرگان زمان خود بوده است.

    در پایان اين سؤالات وى مى‌نويسد: وقفت على هذه الأوراق الكريمة الدالة على فضل موردها و غزارة علمه و اهتمامه بتحقيق الحق فيها (صفحۀ 282).

    يعنى بر اين اوراق با ارزش كه نشانگر فضل و عظمت علمى نویسنده و اهتمامش به يافتن حق دارد، اطلاع يافتم.

    این کتاب به همراه هشت رساله دیگر و با نام الرسائل التسع منتشر شده است.

    شيوۀ نگارش

    سبک نگارش اين كتاب هم به صورت فقه استدلالى و هم فقه مقارنه‌اى است و سؤالات مطرح شده در آن از كتاب‌هاى طهارت، صلاة، و شهادت مى‌باشد و بيشتر از فتاواى شيخ طوسى استفاده شده و يا مورد نقد و بررسى واقع شده است.

    اگر چه اين كتاب به «المسائل الخمسة عشر» مشهور شده است امّا بعضى از مسائل آن مثل مسألۀ دهم از چندين مسأله تشكيل شده است ولى تحت عنوان يك مسأله مطرح شده است.

    سؤالات در كتاب گاهى صرفا به صورت درخواست جواب يك مسألۀ فقهى است و گاهى نيز به صورت مباحث فقهى از تفسير روايات و يا اقوال فقهاء و جمع‌بندى آنان سؤال شده است.

    اجتهاد زنده و پويايى محقق حلى در اين جواب‌ها بخوبى قابل مشاهده است و وى بدون تقليد و پيروى كوركورانه در موارد زيادى نظريات و ابتكارات خود را بيان مى‌نمايد.

    تأليف و چاپ

    با توجه به اين كه نام فرد سؤال كننده معلوم نيست و در كتاب نيز شواهدى از زمان تأليف آن وجود ندارد نمى‌توان تاريخ تأليف آن را مشخص كرد.

    كتاب موجود در سال 1413ق در ضمن «الرسائل التسع» بوسيلۀ كتابخانۀ آیت‌الله نجفى مرعشى چاپ شده است، مصحح و محقق آن فاضل ارجمند حاج شيخ رضا استادى مى‌باشد.

    نسخه‌ها

    در كتب تراجم نظير الذريعة، معجم مؤلفي الشيعة و نظائر آن نامى از اين كتاب در آثار محقق حلى ديده نمى‌شود و هيچ نسخه‌اى از آن نيز ذكر نشده است.

    در مقدمۀ كتاب به نسخه‌اى از كتابخانۀ آستان قدس رضوى كه مربوط به قرن هشتم است اشاره شده است.

    عناوين

    همان طور كه گذشت كتاب شامل يازده جواب و ده سؤال مى‌باشد كه عبارتند از:

    1. تقدم نمازهاى قضاء و اداء بر يكديگر
    2. طهارت خون پشه و سوسك و حشرات
    3. ثابت نشدن نجاست چيزى به سبب گفتن يك فرد
    4. لازم نبودن طهارت در سجدۀ تلاوت
    5. باهم خواندن نماز ظهر و عصر و يا مغرب و عشا
    6. صحيح نبودن طلاق در صورت جدا بودن شاهدها
    7. حلال بودن حيوانات ذبح شده در بازار مسلمين مگر خوارج و غلاة و مجسمه
    8. شرح عبارتى از شيخ طوسى
    9. حكم كسى كه با انگشتر غصبى يا لباس غصبى نماز بخواند
    10. جايز نبودن تيمم، با خاک نجس در زمان نبودن آب و خاک پاک
    11. حكم فردى كه داشتن وديعه‌اى را انكار مى‌كند سپس به آن اعتراف نموده ولى ادعا كند كه تلف شده است.

    وابسته‌ها