الفكر التربوي الإسلامي المعاصر الجهود المبذولة و التطوير المستمر

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    الفکر التربوي الإسلامي المعاصر الجهود المبذولة والتطوير المستمر
    الفكر التربوي الإسلامي المعاصر الجهود المبذولة و التطوير المستمر
    پدیدآورانیالجن، مقداد (نویسنده)
    ناشردار عالم الکتب
    مکان نشرعربستان - رياض
    سال نشر1430ق
    چاپ1
    شابک978-603-8009-00-0
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الفكر التربوي الإسلامي المعاصر الجهود المبذولة و التطوير المستمر، اثر مقداد یالجن، پژوهشی است پیرامون تفکر تربیتی اسلامی معاصر و ویژگی‌ها و آفات آن که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.

    نویسنده مطالب مورد بحث در کتاب را در مقطع دکترا تدریس نموده و انگیزه وی از تألیف این کتاب، نبودن اثری مدون و مورد اعتنا در این موضوع بوده است.[۱]

    ساختار

    کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در یک تمهید، هشت فصل و یک خاتمه، تنظیم شده است.

    نویسنده مطالب را تحت عناوین مختلفی، به صورت علمی و پژوهشی، دسته‌بندی کرده و مباحث تحت هر عنوان را با شماره گذاری، از یکدیگر تفکیک نموده است؛ به گونه‌ای که یادگیری، بررسی، تحقیق و حفظ کردن آن‌ها برای خواننده، آسان می‌باشد.

    وی نخست اصطلاحات کاربردی مورد بحث را تعریف نموده و سپس، به مقایسه میان ویژگی‌های عمومی تفکر تربیتی معاصر و تفکر تربیتی اسلامی و نیز مهم‌ترین موضوعات و روند فکری در آموزش و تربیت اسلامی معاصر پرداخته است. در ادامه، ضمن بررسی و مطالعه انتقادی مدل‌های آموزشی تربیتی معاصر در جهان اسلام، مهم‌ترین مشکلات ‌اندیشه تربیتی اسلامی معاصر، از منظر معلمین و اساتید مورد بحث قرار گرفته و در نهایت، به آفات ‌اندیشه تربیتی اسلامی معاصر و طرق مقابله با آن، اشاره شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، ضمن بیان انگیزه نگارش کتاب، به موضوع فصل‌های آن، اشاره شده است.[۲]

    در تمهید از اهمیت شناخت طبیعت نیروی فکری و پرورش آن با تعلیم و تربیت مستمر، سخن به میان آمده است.[۳]

    در فصل اول، ضمن تحدید مفهوم فکر در لغت و اصطلاح، تحدید مفهوم فکر تربیتی به طور عام، تحدید مفهوم فکر اسلامی و میادین آن و... مسیر مطالعه روشن گردیده و به بررسی عوامل مؤثر در تکوین تفکر آموزشی (از جمله عوامل اجتماعی، اقتصادی، دینی، جغرافیایی) و اهمیت مطالعه پیرامون ‌اندیشه تربیتی اسلامی، پرداخته شده است.[۴]

    فصل دوم، دارای سه بخش زیر می‌باشد:

    الف)- بیان ویژگی‌های تفکر تربیتی معاصر (قرن نوزدهم میلادی) به طور عام که برخی از آن‌ها، عبارتند از:

    - تحول نظریات به حقایق و وقایع.

    - استفاده از فناوری‌های علمی و تکنولوژیک.

    - مستقل شدن تریبت و آموزش از امور مربوط به کلیسا.

    - ملی و وطنی شدن آموزش.

    - ظهور نظام تربیتی مستقل برای هر دولت برای تحقق اهداف قومیتی.

    - متأثر گردیدن تربیت از فلسفه تحققی آگوست کنت.

    - ظهور دستاوردهای علمی و اختراعات و اکتشافات جدید. - به چالش کشیده شدن سلطه دینی در اروپا.

    - ظهور انقلاب صنعتی و منجر شدن آن به تحولات اجتماعی.

    - رقابت در استعمار بلاد و به بردگی گرفتن انسان‌ها و...[۵]

    ب)- ویژگی‌های تفکر تربیتی اسلامی معاصر، که تقسیم بندی‌های خاصی در مورد آن صورت گرفته و بر طبق یکی از آن‌ها، انواع مطالعات تربیتی اسلام، به سه نوع تقسیم شده است:

    نوع اول: تمرکز و تحقیق بر روی دستاوردها و مؤسسات آموزش و سیستم‌های اجرایی و امکانات آموزشی متمرکز.

    نوع دوم: مطالعات متفرق بر روی قرآن و سنت و ابراز محاسن تربیت اسلامی و ضرورت آن در عصر حاضر.

    نوع سوم: تکرار و نقل قول از کتب مختلف.[۶]

    ج)- خصوصیات تفکر تربیت اسلامی معاصر و ممیزات اساسی آن.[۷]

    در فصل سوم، مهم‌ترین موضوعات و جهت‌گیری‌ها و روند فکری در آموزش و تربیت اسلامی معاصر، توضیح داده شده است.[۸]

    در فصل چهارم، به بررسی و مطالعه انتقادی مدل‌های آموزشی تربیتی معاصر در جهان اسلام پرداخته شده و به برخی از کتبی که در این زمینه نوشته شده است، اشاره گردیده که عبارتند از: «مناهج التربیة الإسلامیة» محمد قطب؛ «توحید الفکر التربوی فی العالم الإسلامی و أسالیبها فی البیت و المدرسة» فاضل جمالی؛ «وحدة لتنمیة الشعورالدینی عند الأطفال» عاطف ابراهیم محمد و «التربیة الإسلامیة» احمد محمد جمال.[۹]و نیز «مناهج التربیة للصف الأول و الثانی فی الجمهوریة العربیة السوریة» محب‌الدین ابوصالح؛ «تقویم منهج التربیة الإسلامیة للصف الأول الإعداد بالتعلیم العام» عبدالمجید سلیمان حروش؛ «الأهداف المعرفیة للتربیةالدینیة بالتعلیم العام» عبدالعزیر ابراهیم عبدالله و...[۱۰]

    فصل پنجم، مهم‌ترین مشکلات ‌اندیشه تربیتی اسلامی معاصر، از دید معلمین و اساتیدی همچون محمد فاضل جمالی، عبدالرحمن نحلاوی، عباس مدنی، سید احمد فرج، ماجد عرسان و زغلول راغب نجار، بررسی گردیده است.[۱۱]

    در فصل ششم، آفات ‌اندیشه تربیتی اسلامی معاصر و طرق مقابله با آن‌ها بررسی گردیده است. برخی از این آفات عبارتند از:

    - گسترش مفاهیم کم ارزش و فقدان انگیزه‌های والا و اهداف اجتماعی بزرگ.

    - ایجاد وحشت و خشونت در جامعه آموزشی.

    - انحلال و گسیختگی اخلاقی در جامعه آموزشی.

    - گسترش پارتی بازی و سوء استفاده از موقعیت.

    - فقدان آموزش خلاق.

    - عدم مسئولیت و فداکاری برای برتری در علم و دانش.

    - گسترش ایده‌های آموزشی و پرورشی خطرناک.

    - علم گریزی و عدم تعبدبه علوم و معارف و علاقه به آن.

    - فقدان آموزش و تربیت فرهنگی.

    - فقدان آموزش شخصیت متکامل انسانی.[۱۲]

    در فصل هفتم، به بحث پیرامون پارامترهای تفکر آموزشی اسلامی معاصر پرداخته شده است.[۱۳]و آخرین فصل، استانداردهای تفکر اسلامی معاصر، از جمله، استانداردهای غایی، مرجع شناختی، روشی، میدانی، اخلاقی، سبک شناختی، زمان شناختی، مبدأشناختی، اعتقادی، تشریعی و... بررسی گردیده است.[۱۴]

    در خاتمه، به مهم‌ترین نتایج بحث و نیز توصیه‌های نویسنده، پرداخته شده است.[۱۵]

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است. در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع.[۱۶]، به توضیح برخی از مطالب و کلمات متن پرداخته شده است.[۱۷]

    پانویس

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها