گنجینه دیوان نشاط اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۰: خط ۲۰:
| شابک = 964-90804-3-0  
| شابک = 964-90804-3-0  
| تعداد جلد = 1
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12156
| کتابخوان همراه نور =12156
| کد پدیدآور = 2559
| کد پدیدآور = 2559
| پس از =  
| پس از =  
خط ۳۲: خط ۳۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
[[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] در سرودن غزل و قصیده و ترکیب‌بند و مثنوى و قطعه و رباعى و ترانه هنرورى نموده و مجموعه شعرهاى گنجینه او عبارت است از دویست و نود غزل و پانزده شانزده قصیده و دو ترکیب‌بند و هفتادوسه رباعى و نزدیک هزار بیت مثنوى و چند ترانه و دوبیتى و تک‌بیت‌هایى چند، اما در هیچ‌یک از نسخه‌هاى خطى و چاپى گنجینه به‌اندازه مذکور، شعر وجود ندارد و هرکدام با دیگرى هم از نظر اندازه شعر و هم از نظر چگونگى شعرها، تفاوت دارد. [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] گذشته از این شعرها، شعرهاى عربى و ترکى نیز دارد. <ref>ر.ک: پیشگفتار چاپ اول کتاب، ص29</ref>
[[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] در سرودن غزل و قصیده و ترکیب‌بند و مثنوى و قطعه و رباعى و ترانه هنرورى نموده و مجموعه شعرهاى گنجینه او عبارت است از دویست و نود غزل و پانزده شانزده قصیده و دو ترکیب‌بند و هفتادوسه رباعى و نزدیک هزار بیت مثنوى و چند ترانه و دوبیتى و تک‌بیت‌هایى چند، اما در هیچ‌یک از نسخه‌هاى خطى و چاپى گنجینه به‌اندازه مذکور، شعر وجود ندارد و هرکدام با دیگرى هم از نظر اندازه شعر و هم از نظر چگونگى شعرها، تفاوت دارد. [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] گذشته از این شعرها، شعرهاى عربى و ترکى نیز دارد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12156?pageNumber=29&viewType=html ر.ک: پیشگفتار چاپ اول کتاب، ص29]</ref>


او از میان شعرهاى گوناگون به غزل بیشتر پرداخته است. دل‌نشینی و شیرینى غزل‌هاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] تا بدانجاست که استاد سخن‌شناس، شادروان [[بهار، محمدتقی|بهار]] دراین‌باره نوشته است:
او از میان شعرهاى گوناگون به غزل بیشتر پرداخته است. دل‌نشینی و شیرینى غزل‌هاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] تا بدانجاست که استاد سخن‌شناس، شادروان [[بهار، محمدتقی|بهار]] دراین‌باره نوشته است:
خط ۴۲: خط ۴۳:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


دیگر هیچ نداشت براى بزرگى و علو مقام شعرى او کافى بود و حال‌آنکه قصاید و غزلیات مطبوع و لطیف بسیار دارد...». <ref>ر.ک: همان، ص30</ref>
دیگر هیچ نداشت براى بزرگى و علو مقام شعرى او کافى بود و حال‌آنکه قصاید و غزلیات مطبوع و لطیف بسیار دارد...».<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12156?pageNumber=30&viewType=html ر.ک: همان، ص30]</ref>


حال و سوز و گدازى که در غزل‌هاى اوست راستى آدمى را مى‌فریبد و بى‌اراده، آفرین، آفرین بر زبان روان مى‌گرداند:
حال و سوز و گدازى که در غزل‌هاى اوست راستى آدمى را مى‌فریبد و بى‌اراده، آفرین، آفرین بر زبان روان مى‌گرداند:
خط ۷۰: خط ۷۱:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|'' باشد به دل شکایت اگر از غمى ترا ''|2='' با هیچ‌کس مباد حکایت از آن کنى''}}
{{ب|'' باشد به دل شکایت اگر از غمى ترا ''|2='' با هیچ‌کس مباد حکایت از آن کنى''}}
{{ب|'' گر دوست است رنجه نماییش دل ز غم''|2='' ور دشمن است خاطر او شادمان کنى''<ref>ر.ک: همان، ص31-32</ref>}}.  
{{ب|'' گر دوست است رنجه نماییش دل ز غم''|2='' ور دشمن است خاطر او شادمان کنى''<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12156?pageNumber=31&viewType=html ر.ک: همان، ص31-32]</ref>}}.  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


خط ۸۹: خط ۹۰:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|'' کم اصبح راجیا و کم انتظر''|2='' کم امسى خایبا و کم اصطبر''}}
{{ب|'' کم اصبح راجیا و کم انتظر''|2='' کم امسى خایبا و کم اصطبر''}}
{{ب|'' کم اعذل مهجتى و کم اعتذر''|2='' یا قوم الیس لى لدیکم خبر''<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>}}.  
{{ب|'' کم اعذل مهجتى و کم اعتذر''|2='' یا قوم الیس لى لدیکم خبر''<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12156?pageNumber=32&viewType=html ر.ک: همان، ص32]</ref>}}.  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


خط ۱۰۳: خط ۱۰۴:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|'' شه یاغى سیدین ساغنما ساغین ساقى''|2=''ساغر دور و توت جناغین ساقى''}}
{{ب|'' شه یاغى سیدین ساغنما ساغین ساقى''|2=''ساغر دور و توت جناغین ساقى''}}
{{ب|'' ساقمینى بوشاتما جامدین قویما سولاى''|2=''تولدوردى اجل یاغى ایاغین ساقى''<ref>ر.ک: همان، ص33</ref>}}.  
{{ب|'' ساقمینى بوشاتما جامدین قویما سولاى''|2=''تولدوردى اجل یاغى ایاغین ساقى''<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12156?pageNumber=33&viewType=html ر.ک: همان، ص33]</ref>}}.  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


خط ۱۳۲: خط ۱۳۳:
روى‌هم رفته بیشتر شعرهاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] و بلکه همه آنها در نهایت سادگى و روانى است. روانى و شیرینى سخن او چندان است که پاره‌اى از آنها به‌عنوان «پندواندرز» بر زبان همگان روان گشته و پاره‌اى از پند و اندرزهاى زبان همگان نیز زیوربخش سخنان دل‌نشین او گشته است مانند: حلوا به کسى ده که محبت نچشیدست. (غزل 29)
روى‌هم رفته بیشتر شعرهاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] و بلکه همه آنها در نهایت سادگى و روانى است. روانى و شیرینى سخن او چندان است که پاره‌اى از آنها به‌عنوان «پندواندرز» بر زبان همگان روان گشته و پاره‌اى از پند و اندرزهاى زبان همگان نیز زیوربخش سخنان دل‌نشین او گشته است مانند: حلوا به کسى ده که محبت نچشیدست. (غزل 29)


توانایى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] در دانستن قرآن و حدیث و تفسیر و دیگر دانش‌هاى دینى و آگاهی‌های فلسفی سبب شده که بیشتر شعرها به‌ویژه مثنوى‌هایش بدین زیورها آراسته گردد و گاه نیز این آراستگى پاره‌اى شعرهایش را دشوار و پیرایه‌دار ساخته است. [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] به صنعت‌هاى شعرى نیز گاهگاه به دیده التفات نگریسته و از آن میان «تجنیس و تضمین» را بیشتر بکار برده. در شعرهاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] جاى‌جاى اصطلاح‌ها و ترکیب‌هاى ویژه‌اى مانند: «خیال خودپرستان» «بند بپا مسکین» «چشمه طلب عطشان» و نیز واژه‌هاى درشت و غریبه‌اى مانند: متسغرب-معجب-شنعت-سقیم-وحل-مشئووم-اولى‌الابصار-ظلام، یا: یرلیغ-اشتلم-لاغ و صدها واژه دیگر به چشم مى‌خورد ولى او در گنجاندن این واژه‌هاى خشن و حتى جمله‌ها و ترکیب‌هاى عربى در شعر فارسى چنان چیره‌دست بوده که شعرش لطافت و روانى خود را از دست نداده است. در قصیده‌ها و قطعه‌ها و رباعى‌ها به‌ویژه در غزل‌هاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] «ردیف» زیاد به چشم مى‌خورد و اگرچه «ردیف‌هاى فعلى» بیشتر توجه داشته ولى از بکار بردن ردیف‌هاى دیگر نیز دورى نگزیده و حتى در این راه زیاده‌روى نیز نموده است. تکرار قافیه نیز در شعرهاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] زیاد است.<ref>ر.ک: همان، ص33-39</ref>
توانایى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] در دانستن قرآن و حدیث و تفسیر و دیگر دانش‌هاى دینى و آگاهی‌های فلسفی سبب شده که بیشتر شعرها به‌ویژه مثنوى‌هایش بدین زیورها آراسته گردد و گاه نیز این آراستگى پاره‌اى شعرهایش را دشوار و پیرایه‌دار ساخته است. [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] به صنعت‌هاى شعرى نیز گاهگاه به دیده التفات نگریسته و از آن میان «تجنیس و تضمین» را بیشتر بکار برده. در شعرهاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] جاى‌جاى اصطلاح‌ها و ترکیب‌هاى ویژه‌اى مانند: «خیال خودپرستان» «بند بپا مسکین» «چشمه طلب عطشان» و نیز واژه‌هاى درشت و غریبه‌اى مانند: متسغرب-معجب-شنعت-سقیم-وحل-مشئووم-اولى‌الابصار-ظلام، یا: یرلیغ-اشتلم-لاغ و صدها واژه دیگر به چشم مى‌خورد ولى او در گنجاندن این واژه‌هاى خشن و حتى جمله‌ها و ترکیب‌هاى عربى در شعر فارسى چنان چیره‌دست بوده که شعرش لطافت و روانى خود را از دست نداده است. در قصیده‌ها و قطعه‌ها و رباعى‌ها به‌ویژه در غزل‌هاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] «ردیف» زیاد به چشم مى‌خورد و اگرچه «ردیف‌هاى فعلى» بیشتر توجه داشته ولى از بکار بردن ردیف‌هاى دیگر نیز دورى نگزیده و حتى در این راه زیاده‌روى نیز نموده است. تکرار قافیه نیز در شعرهاى [[نشاط اصفهانی، عبدالوهاب|نشاط]] زیاد است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/12156?pageNumber=33&viewType=html ر.ک: همان، ص33-39]</ref>


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۱۴۲: خط ۱۴۳:
<references />
<references />


==منبع مقاله==
==منابع مقاله==
پیشگفتار چاپ اول کتاب.
پیشگفتار چاپ اول کتاب.




== وابسته‌ها ==  
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:بهمن (1400)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش