کلینی، محمد بن یعقوب: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۸: خط ۲۸:


[[حمیری، عبدالله بن جعفر|عبدالله بن جعفر حمیرى]]
[[حمیری، عبدالله بن جعفر|عبدالله بن جعفر حمیرى]]
[[صفار، محمد بن حسن|محمد بن حسن صفار]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
خط ۳۶: خط ۳۸:
|}
|}
</div>
</div>
 
{{کاربردهای دیگر|رازی (ابهام زدایی)}}
'''محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینى رازى''' (متوفای 329ق)، ثقة الإسلام، شیخ المشایخ، از بزرگان شیعه در زمان غیبت صغرا است که در نیمۀ دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هجرى از بزرگترین محدثین شیعه به شمار مى‌رفت.
'''محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینى رازى''' (متوفای 329 ق)، ثقة الإسلام، شیخ المشایخ، از بزرگان شیعه در زمان غیبت صغرا است که در نیمۀ دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هجرى از بزرگترین محدثین شیعه به شمار مى‌رفت، نویسنده کتاب شریف [[الكافي (ط. دارالحديث)|الکافی]] از کتب اربعه شیعه


== ولادت ==
== ولادت ==
او در عهد امامت امام یازدهم، در دهى به نام کلین در 38 کیلومترى شهر رى و در خانه‌اى مملو از عشق و محبت به اهل‌بیت علیهم‌السلام چشم به جهان گشود.
او در عهد امامت امام یازدهم متولد شد، و در عصر غیبت صغری می‌زیست. کلینی اصالتا ایرانى و از روستاى «کلین» واقع در ۳۸ کیلومترى شهررى و ناحیه جنوب غربى جاده قم ـ تهران، نزدیک حسن‌ آباد کنونى است. به همین جهت، او را به لقب «رازى»، منسوب به «رى» هم مى‌خوانند.


==خاندان==
==خاندان==
خط ۹۲: خط ۹۴:
کوفه یکى از شهرهایى بود که کلینى به آن قدم نهاد. در آن زمان کوفه یکى از مراکز بزرگ علمى به شمار مى‌رفت. کوفه شهرى بود که ابن عقده در آن حضور داشت. او در حفظ احادیث شهرۀ آفاق بود و بسیارى از شیفتگان علم حدیث را به این شهر بزرگ مى‌کشاند.
کوفه یکى از شهرهایى بود که کلینى به آن قدم نهاد. در آن زمان کوفه یکى از مراکز بزرگ علمى به شمار مى‌رفت. کوفه شهرى بود که ابن عقده در آن حضور داشت. او در حفظ احادیث شهرۀ آفاق بود و بسیارى از شیفتگان علم حدیث را به این شهر بزرگ مى‌کشاند.


وى یکصد هزار حدیث را با سند در خاطر داشت و کتاب‌هاى بسیارى را به رشته تحریر در آورده و یکى از ارزنده ترین آثارش «رجال ابن عقده» است.
وى یکصد هزار حدیث را با سند در خاطر داشت و کتاب‌هاى بسیارى را به رشته تحریر در آورده و یکى از ارزنده‌ترین آثارش «رجال ابن عقده» است.


در این کتاب، ابن عقده شاگردان [[امام صادق]] علیه‌السلام را که حدود 4000 نفر بوده‌اند نام برده و روایات بسیارى را نیز از حضرت [[امام صادق]] علیه‌السلام نقل کرده است.
در این کتاب، ابن عقده شاگردان [[امام صادق]] علیه‌السلام را که حدود 4000 نفر بوده‌اند نام برده و روایات بسیارى را نیز از حضرت [[امام صادق]] علیه‌السلام نقل کرده است.
خط ۱۰۰: خط ۱۰۲:
==ثقة الإسلام==
==ثقة الإسلام==


کلینى پس از کسب فیض از دهها استاد و محدث در شهرها و مناطق مختلف سرانجام به بغداد رسید. مدت مسافرت کلینى به درستى معلوم نیست؛ اما در این شکى نیست که در طول مسافرتها چنان علم و فضل خود را به نمایش گذاشت و تصویرى از یک عالم شیعه حقیقى در اذهان مردم هر دیار مجسم ساخت که وقتى به بغداد پاى نهاد فردى گمنام نبود.
کلینى پس از کسب فیض از ده‌ها استاد و محدث در شهرها و مناطق مختلف سرانجام به بغداد رسید. مدت مسافرت کلینى به درستى معلوم نیست؛ اما در این شکى نیست که در طول مسافرتها چنان علم و فضل خود را به نمایش گذاشت و تصویرى از یک عالم شیعه حقیقى در اذهان مردم هر دیار مجسم ساخت که وقتى به بغداد پاى نهاد فردى گمنام نبود.


شیعیان به او افتخار می‌کردند و اهل سنت به دیده تحسین به او مى‌نگریستند.
شیعیان به او افتخار می‌کردند و اهل سنت به دیده تحسین به او مى‌نگریستند.
خط ۱۱۰: خط ۱۱۲:
عظمت و بزرگى کلینى در میان اهل تسنن به قدرى است که [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]] روایتى از پیامبر نقل مى‌کند که فرمود: «خداوند در آغاز هر قرن شخصى را برمى‌انگیزد که دین او را زنده و نامدار نگه‌دارد.» آنگاه به گفتگو پیرامون این حدیث پرداخته و مى‌گوید: احیا کننده مذهب شیعه در آغاز قرن اول هجرى محمد بن على امام باقر علیه‌السلام، در ابتداى قرن دوم على بن موسى امام رضا علیه‌السلام و در ابتداى قرن سوم ابوجعفر [[کلینی، محمد بن یعقوب|محمد بن یعقوب کلینى]] رازى بوده است.
عظمت و بزرگى کلینى در میان اهل تسنن به قدرى است که [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]] روایتى از پیامبر نقل مى‌کند که فرمود: «خداوند در آغاز هر قرن شخصى را برمى‌انگیزد که دین او را زنده و نامدار نگه‌دارد.» آنگاه به گفتگو پیرامون این حدیث پرداخته و مى‌گوید: احیا کننده مذهب شیعه در آغاز قرن اول هجرى محمد بن على امام باقر علیه‌السلام، در ابتداى قرن دوم على بن موسى امام رضا علیه‌السلام و در ابتداى قرن سوم ابوجعفر [[کلینی، محمد بن یعقوب|محمد بن یعقوب کلینى]] رازى بوده است.


به جرأت مى‌توان گفت کلینى نام آورترین و بلند آوازه ترین اندیشمند عصر خود بود. عصرى که اوج تلاش محدّثین و علماى بزرگ و حتى نواب خاص امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشریف مى‌باشد.
به جرأت مى‌توان گفت کلینى نام آورترین و بلند آوازه‌ترین اندیشمند عصر خود بود. عصرى که اوج تلاش محدّثین و علماى بزرگ و حتى نواب خاص امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشریف مى‌باشد.


ثقةالاسلام شیخ محمد کلینى با چهار سفیر و نمایندۀ خاص حضرت امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشریف که در طول غیبت صغرى 69 سال رابط بین آن حضرت و شیعیان بودند، هم عصر بود.
ثقةالاسلام شیخ محمد کلینى با چهار سفیر و نمایندۀ خاص حضرت امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشریف که در طول غیبت صغرى 69 سال رابط بین آن حضرت و شیعیان بودند، هم عصر بود.
خط ۱۵۷: خط ۱۵۹:
# محمد بن محمد بن عصام کلینى
# محمد بن محمد بن عصام کلینى
# هارون بن موسى
# هارون بن موسى
==آثار و تألیفات==
از تألیفات گرانمایۀ [[کلینی، محمد بن یعقوب|ثقة الإسلام کلینى]] است:
# کتاب کافى، معروف‌ترین تألیف کلینى کتاب با عظمت و گرانقدر و نفیس«کافى» است که نه تنها بزرگترین کار اوست؛ بلکه در جامعه اسلامى کتاب معتبرى در حدیث چون کافى تألیف نشده است.
#: جمله‌اى است منسوب به امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشریف که فرمود «الکافی کافٍ لشیعتنا»، کافى شیعیان ما را کفایت مى‌کند.
#: کافى نخستین کتاب از کتب اربعه است.
# کتاب رجال
# کتاب ردّ بر قرامطه
# کتاب رسائل ائمه علیهم‌السلام
# کتاب تعبیر الرؤیا
# مجموعه شعر، مشتمل بر قصایدى که شعرا در مناقب و فضایل اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام سروده‌اند.


==شیخ کلینى سرچشمۀ زلال==
==شیخ کلینى سرچشمۀ زلال==


گذشته از ذوق، خلاقیت و تلاش بى وقفۀ شیخ کلینى در نگارش و پالایش احادیث عصر شیعه، او ثمرۀ رنجها و مشقت‌هاى علماى عصر خود است. وى پلى محکم و امانتدارى راستین بود که احادیث و روایات علما و استادان عصر خود را به نسل‌هاى آینده منتقل ساخت، و در حقیقت کلینى عصارۀ عصر خویش است.
گذشته از ذوق، خلاقیت و تلاش بى وقفۀ شیخ کلینى در نگارش و پالایش احادیث عصر شیعه، او ثمرۀ رنجها و مشقت‌هاى علماى عصر خود است. وى پلى محکم و امانتدارى راستین بود که احادیث و روایات علما و استادان عصر خود را به نسل‌هاى آینده منتقل ساخت، و در حقیقت کلینى عصارۀ عصر خویش است.
خط ۱۸۱: خط ۱۶۸:
شیخ کلینى یعنى کافى، یعنى آبشخور پاک اهل‌بیت علیهم‌السلام، یعنى کوثر شیرین حدیث در کویر فرهنگى تاریخ، یعنى سرچشمۀ زلال دوستداران آل محمد صلى‌الله‌علیهم اجمعین.
شیخ کلینى یعنى کافى، یعنى آبشخور پاک اهل‌بیت علیهم‌السلام، یعنى کوثر شیرین حدیث در کویر فرهنگى تاریخ، یعنى سرچشمۀ زلال دوستداران آل محمد صلى‌الله‌علیهم اجمعین.


==سال تناثر نجوم==
==وفات==


محمد بن یعقوب کلینی سرانجام در شعبان سال ٣٢٩ق در حالی که بیش از 70 سال داشت درگذشت، سالی که به سال تناثر نجوم نام گرفت، یعنی سالی که ستارگان فرو ریخت و سالى که آسمان علمِ این دنیاى خاکى بى‌ستاره ماند.


سالى که ستارگان فرو ریخت.
دانشمند نامى بغداد «ابوقیراط» بر پیکر پاکش نماز خواند. شیعیان با دلى پراندوه و با احترام آن مرد خدا را در «باب کوفه» بغداد به خاک سپردند. در همین سال با رحلت آخرین نایب امام زمان، «على بن محمد سمرى» غیبت کبراى آن حضرت نیز آغاز گردید.


سیماى مردان خدا که پس از تحمل رنجها و مشقت‌ها امانتى را که از جانب خداوند به آنان سپرده شده، سالم به منزل مى‌رسانند دیدنى است.
در غرب مدرسه المستنصریه مسجدی به نام جامع الاصفی قرار دارد که نام اصلی آن جامع الصفوی یا مسجد صفوی می‌باشد که عثمانیان آن‌را به اصفیه تغییر دادند. در بخشی از این مسجد محدث جلیل القدر شیخ محمد بن یعقوب کلینی رازی نویسنده کتاب شدیف کافی متوفای ٣٢٩ق مدفون است. در محرم سال ۱۴۳۶ق مراسم پایان بازسازی قبر شیخ کلینی برگزار شد. در این مراسم از ضریح نقره‌ای آن که توسط هنرمندان اصفهانی ساخته شده بود، رونمایی گردید.<ref>[https://fa.abna24.com/service/middle/archive/2014/10/31/648206/story.html ر.ک: پرده برداری از ضریح شیخ کلینی و آشکار شدن محل زندان امام کاظم(ع)، خبرگزاری اهل بیت ابنا، 9 آبان 1393]</ref>


خدا در دیدگان چنین انسه‌گانهایى موج مى‌زند و سبک بالى وصف ناپذیرى به آنها روى مى‌دهد. آنان در آن حالات روحانى در شوق دیدار دوست لحظه شمارى مى‌کنند.
==آثار==


کلینى در حالى که بیش از 70 سال از عمرش مى‌گذشت و پس از 20 سال تلاش در تدوین کتاب کافى و تحمل رنجها، غربتها و مشقت‌ها، اینک در آستانۀ ملاقات با معبود و معشوق است. او در خود آرامشى احساس مى‌نمود، آرامشى که نشان از ایثار و از خود گذشتگى و اداى تکلیف او داشت.
از تألیفات گرانمایۀ ثقة الإسلام کلینى است:


او اگر چه در قفس دنیا مى‌زیست؛ اما در فضاى بهشت تنفس مى‌کرد، چرا که تمام لحظه‌هاى عمرش را با کلام اهل‌بیت علیهم‌السلام سپرى کرده بود و در راه اداى فریضه، هر رنجى را به جان پذیرفته بود.
# کتاب کافى، معروف‌ترین تألیف کلینى کتاب با عظمت و گرانقدر و نفیس«کافى» است که نه تنها بزرگترین کار اوست؛ بلکه در جامعه اسلامى کتاب معتبرى در حدیث چون کافى تألیف نشده است.
 
#: جمله‌اى است منسوب به امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشریف که فرمود «الکافی کافٍ لشیعتنا»، کافى شیعیان ما را کفایت مى‌کند.
براى ما خاکیان رهیدن از خاک تازگى دارد؛ ولى براى فرزانه‌اى چون کلینى که هیچگاه وابسته به خاک نشد، مرزى به نام خاک وجود نداشت. او در انتظار رفتن و رؤیت محبوب، روزها را سپرى مى‌کرد.
#: کافى نخستین کتاب از کتب أربعةاست.
# کتاب رجال
# کتاب ردّ بر قرامطه
# کتاب رسائل ائمه علیهم‌السلام
# کتاب تعبیر الرؤیا
# مجموعه شعر، مشتمل بر قصایدى که شعرا در مناقب و فضایل اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام سروده‌اند.


سال 329 هجرى قمرى سالى است که سال «تناثر نجوم» نام گرفته است، سال فرو ریختن ستاره‌ها و سالى که آسمان علمِ این دنیاى خاکى بى‌ستاره ماند.


آرى در این سال راد مرد بزرگ عالم تشیع در ماه شعبان جهان فانى را وداع کرد. دانشمند نامى بغداد «ابوقیراط» بر پیکر پاکش نماز خواند. شیعیان با دلى پراندوه و با احترام آن مرد خدا را در «باب کوفه» بغداد به خاک سپردند.


در همین سال با رحلت آخرین نایب امام زمان، «على بن محمد سمرى» غیبت کبراى آن حضرت نیز آغاز گردید.
==پانويس ==
<references />


{{الگو:کلینی، محمد بن یعقوب}}
{{جوامع روایی شیعه}}
{{جوامع روایی شیعه}}
{{محدثان شیعه}}


== وابسته‌ها ==
== وابسته‌ها ==
خط ۲۰۹: خط ۲۰۳:
[[الكافي (ط. الاسلاميه)]]
[[الكافي (ط. الاسلاميه)]]


[[الکافي]]
[[الكافي (ط. دارالحديث)]]


[[بهشت کافی (ترجمۀ روضه کافی)]]
[[بهشت کافی (ترجمۀ روضه کافی)]]
خط ۲۲۶: خط ۲۲۰:


[[شرح اصول الکافی]]
[[شرح اصول الکافی]]
[[الکافي]]


[[الرواشح السماویة فی شرح الأحادیث الإمامیة]]
[[الرواشح السماویة فی شرح الأحادیث الإمامیة]]
[[الکافی]]


[[الکشف الوافي في شرح أصول الکافي]]
[[الکشف الوافي في شرح أصول الکافي]]
خط ۲۴۵: خط ۲۳۵:
[[الحاشیة علی أصول الکافي]]
[[الحاشیة علی أصول الکافي]]


[[الحاشیة علی أصول الکافی]]
[[الدر المنظوم من کلام المعصوم]]


[[الحاشیة علی أصول الکافی]]
[[شرح فروع الکافي]]


[[الدر المنظوم من کلام المعصوم]]
[[پژوهشی تطبیقی در احادیث بخاری و کلینی]]  


[[شرح فروع الکافي]]
[[أسانيد کتاب الکافی: تهذیبها و ترتیبها و توحیدها و تمییز المشترک منها]]  


[[البضاعة المزجاة (شرح کتاب الروضة من الکافي)]]
[[البضاعة المزجاة (شرح کتاب الروضة من الکافي)]]
خط ۲۷۵: خط ۲۶۵:
[[مختصر اصول کافی]]
[[مختصر اصول کافی]]


[[الکتب الاربعه(الكافی، من لا یحضره الفقیه، تهذیب الاحكام، الـاستبصار)]]
[[الکتب الاربعه(الكافی، من لا یحضره الفقیه، تهذیب الاحكام، الاستبصار)]]


[[ثلاثيات الکليني و قرب الأسناد]]
[[ثلاثيات الکليني و قرب الأسناد]]
خط ۲۸۱: خط ۲۷۱:
[[الأصول من الکافي (ترجمه و شرح اصول کافي)]]
[[الأصول من الکافي (ترجمه و شرح اصول کافي)]]


[[برگزيده ای از اصول کافي]]
[[برگزيده‌ای از اصول کافي]]


[[الأصول من الکافي؛ مع رسالة أضبط المقال في اسماء الرجال]]
[[الأصول من الکافي؛ مع رسالة أضبط المقال في اسماء الرجال]]
خط ۳۰۰: خط ۲۹۰:


[[اصول کافی]]
[[اصول کافی]]
[[الکافی]]


[[أصول کافي]]
[[أصول کافي]]
خط ۳۰۷: خط ۲۹۵:
[[الدر الثمين في خمسمائة آية نزلت في مولانا أميرالمؤمنين(ع) باتفاق أكثر المفسرين من أهل‌الدين]]
[[الدر الثمين في خمسمائة آية نزلت في مولانا أميرالمؤمنين(ع) باتفاق أكثر المفسرين من أهل‌الدين]]


[[مجموعه مقالات فارسی کنگره بین المللی ثقةالاسلام کلینی]]
[[مجموعه مقالات فارسی کنگره بین‌المللی ثقةالاسلام کلینی]]




[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:محدثان شیعه]]